Lần đầu tiên thực hiện ca can thiệp mạch máu não không cần gây mê

• 40 năm Bệnh viện Nhi Đồng 2 - những cung bậc cảm xúc không thể quên/ Bệnh viện Nhi đồng 2 TP HCM đón nhận danh hiệu AHLĐ/ Bệnh viện Nhi Đồng 2 - TP HCM: Khai trương phòng mổ thông tim, phẫu thuật tim hở/ Bệnh viện Nhi Đồng 2 TP Hồ Chí Minh: Bệnh nhân ghép gan đã được xuất viện

Bệnh nhi là bé gái 15 tuổi, ngụ tại Q9-TP. HCM. Hơn 1 năm trước, em bị đau đầu dữ dội, qua khảo sát phát hiện đoạn phình mạch khổng lồ của 2 động mạch đốt sống ngay tại vị trí hợp lưu tạo thành động mạch thân nền. Đây là vị trí cực kì nguy hiểm, cung cấp máu cho vùng thân não- khu vực chỉ huy cao cấp của não bộ. 

Nhiều lần hội chẩn, bệnh nhi đã được điều trị bằng phương pháp can thiệp nội mạch, đặt 1 stent chuyển dòng ở động mạch đốt sống bên phải, để đảm bảo duy trì dòng máu lưu thông và đồng thời, dùng coil (vòng xoắn kim loại) để tắc động mạch đốt sống trái đoạn có túi phình, ngăn ngừa túi phình vỡ, gây xuất huyết nguy hiểm. 

Sau can thiệp, túi phình gần như được tắc hoàn toàn, máu lưu thông tốt và bệnh nhân không có biến chứng gì. Hơn 1 năm sau xuất viện, sức khoẻ em bình thường, em tiếp tục đến trường học tập và chuẩn bị bước vào lớp 10. Tuy nhiên, kiểm tra gần đây, túi phình trong não có dấu hiệu ngày càng lớn hơn, chèn ép vào thân não, và nguy cơ doạ vỡ.

Bệnh Nhi được kiểm tra chức năng phản xạ thần kinh sau can thiệp 1 tuần.

Qua kiểm tra, TS Cường đưa ra ý kiến vẫn có thể làm được, bằng cách tắc luôn động mạch đốt sống đoạn mang túi phình bên còn lại, có nghĩa là tắc luôn nguồn cung cấp máu cho tuần hoàn sau còn lại, tuy nhiên nguy cơ rủi ro rất cao, bởi những thông nối từ mạch máu tuần hoàn phía trước có thể sẽ không đủ. Rủi ro đáng ngại nhất có thể đe doạ tính mạng, hoặc sống thực vật... Cuối cùng, người mẹ vẫn quyết định tiếp tục điều trị cho con.

Sức khoẻ của cô bé đang dần trở lại bình thường, ổn định.

Sau khi bàn bạc, Ê kíp quyết định sẽ tiến hành can thiệp trong khi bé vẫn tỉnh táo, chỉ gây tê tại chỗ vị trí bẹn 2 bên, vị trí đặt ống thông vào động mạch đùi. Sau đó, luồn ống thông chọn lọc vào động mạch đốt sống bên phải, rồi bơm bóng để ngăn nguồn máu chảy lên túi phình, đồng thời chặn luôn dòng máu lên thân não. Tiếp theo đó, lại luồn ống thông chọn lọc từng động mạch cảnh trong bên phải, rồi bên trái để kiểm tra sự thông nối từ tuần hoàn não trước vào tuần hoàn não sau qua các động mạch thông sau.

 Khi bơm thuốc cản quang, ê kíp các bác sĩ đã thở phào khi chứng kiến, cây mạch máu não hiện ra, thông suốt từ mạch máu từ tuần hoàn phía trước xuống tuần hoàn phía sau, tới tận vị trí túi phình. Bác sĩ tiếp tục đặt coil để làm tắc hoàn toàn động mạch đốt sống bên phải đoạn mang túi phình. Lần lượt từng coil được đưa vào để "lấp" túi phình, 6 coil được đặt thành công. Kết thúc quá trình can thiệp, bệnh nhân vẫn tỉnh táo, trò chuyện được.

Hơn 1 tuần theo dõi, hiện, bệnh nhi phục hồi tốt, không yếu liệt tay chân. Đây được coi là trường hợp đầu tiên về can thiệp mạch máu não mà không phải gây mê tại BV Nhi Đồng 2. Một quyết định mạo hiểm, táo bạo nhưng đã thành công ngoạn mục. Bệnh nhi tỉnh táo khi can thiệp có thể theo dõi và đánh giá các chức năng thần kinh trong suốt quá trình can thiệp, nhờ đó, có thể đưa ra những phương án can thiệp tối ưu nhất.