Tổng KTNN Hồ Đức Phớc nói về phản ứng của một số đơn vị liên quan đến kết quả kiểm toán

• Nhiều bệnh viện Trung ương "tá hỏa" trước kết quả kiểm toán
• Cơ quan Kiểm toán nên để khi có kết luận, đơn vị được kiểm toán tâm phục khẩu phục
• Kiểm toán Nhà nước kiến nghị xử lý tài chính hơn 38,3 nghìn tỷ đồng
• 27 dự án BOT bị giảm thời gian thu phí hơn 107 năm
• 13 dự án BOT giảm gần 100 năm thu phí

PV: Thưa ông, vừa rồi sau khi Kiểm toán Nhà nước (KTNN) công bố kết quả kiểm toán thì khá nhiều đơn vị phản ứng, nói là họ khắc phục rồi, hoặc họ không được trao đổi về kết quả kiểm toán ấy, có giải trình nhưng KTNN không tiếp thu. Vậy quan điểm của KTNN về vấn đề này như thế nào?

Ông Hồ Đức Phớc: Trong quá trình làm việc, KTNN thực hiện đúng chuẩn mực và quy trình của kiểm toán. Họ nói như thế chứng tỏ: thứ nhất là họ không trung thực, hoặc họ thiếu trách nhiệm. Trong quá trình làm, KTNN đã có sự trao đổi với đơn vị được kiểm toán, có văn bản yêu cầu đơn vị được kiểm toán giải trình các vấn đề mà KTNN đưa ra. 

Thứ 2, sau khi làm xong, để lập tổ kiểm toán làm biên bản kiểm toán thì phải có sự chứng kiến của đơn vị được kiểm toán. Sau đấy, KTNN mới tiến hành lên dự thảo báo cáo. Dự thảo phải qua tổ kiểm soát chất lượng kiểm toán, rồi thông qua đoàn kiểm toán, sau đấy qua Hội đồng cấp vụ duyệt, rồi đại diện của KTNN - có thể là Tổng Kiểm toán hoặc là Phó Tổng Kiểm toán mới duyệt lại lần cuối cùng, mới xem xét bằng chứng, tức là những kết luận này có bằng chứng không?

Bằng chứng được thể hiện bằng văn bản, biên bản làm việc, biên bản của tổ, chứng từ, hồ sơ... Nên những người nói như thế, có thể một là họ không trực tiếp (theo dõi quá trình kiểm toán) hoặc họ thiếu trách nhiệm, sai rồi lại không chịu sửa.

PV: Như vậy, theo ông nói, các kết quả đã được thể hiện trên báo cáo kiểm toán là trung thực?

Ông Hồ Đức Phớc: Và có bằng chứng kèm theo. Trong Luật Kiểm toán quy định, các đơn vị được kiểm toán nếu không đồng tình có thể kiện ra tòa. 

PV: Vừa rồi có ý kiến cho rằng: Nếu là kết quả kiểm toán chính thức thì phải thể hiện trong báo cáo chứ không phải trong footnote (chú thích chân trang) như báo cáo kiểm toán gửi Quốc hội. Ý kiến này có chính xác không?

Ông Hồ Đức Phớc: Bởi vì mỗi một đơn vị đều có một báo cáo kiểm toán riêng, còn báo cáo họ xem là báo cáo tổng hợp, nên không thể đưa hết các nội dung vào. Một năm, KTNN làm 300 cuộc kiểm toán, mà một cuộc như vậy cũng có báo cáo khoảng 50 trang, thì không thể đưa vào hết được. Đây là những cái trọng tâm nhất, footnote là để chúng tôi dẫn chứng minh họa, cụ thể là đơn vị nào vi phạm.

Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc

PV: Trong quá trình làm việc, không phải cái gì 2 bên thống nhất được với nhau mới đưa vào báo cáo kiểm toán đúng không ạ?

Ông Hồ Đức Phớc: Đương nhiên. Nhưng về phía KTNN bao giờ cũng đề nghị đơn vị được kiểm toán giải trình, hết sức dân chủ. Mình đi đến tận cùng, gốc rễ của sự việc, xem thử anh giải trình việc này thế nào, có đúng luật không. Sau giải trình của anh thì tôi đưa ra bằng chứng, thậm chí là có tranh luận với nhau. Còn khi đã có kết luận là KTNN chịu trách nhiệm về kết luận của mình. Nếu sai, đơn vị được kiểm toán có quyền khiếu nại...

PV: Vừa rồi, Bộ Kế hoạch & Đầu tư có phản hồi, nói họ đã trao đổi rất nhiều lần với KTNN và không đồng ý với kết quả kiểm toán, nhưng KTNN vẫn ra kết luận. Ý kiến này có chính xác không, thưa ông?

Ông Hồ Đức Phớc: Phản ứng của Bộ KH&ĐT tôi cho là cũng không đúng. Ở đây, chúng tôi mới nói chuyện thủ tục sai, thẩm quyền trong quá trình tiến hành không đúng, chưa nói đến trách nhiệm về thất thoát, lãng phí. Anh không đúng thế nào? Ví dụ họ phản ứng về phân bổ vốn của 18 dự án, khi phân bổ họ ghi là “theo chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước”. KTNN hỏi rõ: Nếu làm theo chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước thì ở văn bản nào, công văn nào, hay thông báo làm việc nào, hoặc chẳng hạn bút phê nào, thì không có. Vậy là họ làm không đúng rồi chứ còn gì nữa.

Hai nữa họ nói phân bổ 11 vốn lần là do Luật Đầu tư công. Họ là người chủ trì soạn thảo Luật này, theo chỉ đạo của Chính phủ, theo Luật Ngân sách 2012 và theo Luật Đầu tư công thì phải phân bổ vốn trước 31-12 hàng năm, nhưng họ phân bổ tới 11 lần mà chỉ có 1 lần trước ngày 31-12 thì rõ ràng 10 lần sau là sai. Vân vân.

PV: Mấy năm vừa rồi đã có phản ứng nào của các bộ mà KTNN phải nhận sai và sửa chưa?

Ông Hồ Đức Phớc: Ít lắm. Từ khi tôi về làm Tổng Kiểm toán đến giờ thì chưa xảy ra việc này.

PV: Sau khi công bố kết quả kiểm toán thì ngoài Bộ KH&ĐT có cơ quan nào chính thức gửi văn bản kiến nghị đến KTNN không?

Ông Hồ Đức Phớc: Kể cả bộ KH&ĐT cũng không gửi công văn chính thức, mà chẳng qua dưới sức ép của dư luận thì mời báo chí đến nói, ở đây là họ giải trình, chứ cũng không gửi văn bản đến KTNN để phản ứng rằng kết luận của KTNN là sai. (Tất cả các đối tượng được kiểm toán) Không hề có (văn bản chính thức phản đối), vì trước đó chúng tôi đã làm rất chặt rồi, có vấn đề gì đã trao đổi với nhau hết rồi.

PV: Khi sửa Hiến pháp, nhiều người rất kỳ vọng vào sự độc lập của một chế định độc lập là KTNN. Mấy năm gần đây rõ ràng yêu cầu của Quốc hội đối với kiểm toán cũng cao hơn. KTNN có chịu sức ép nào để khó đảm bảo tính độc lập của mình không?

Ông Hồ Đức Phớc: Không! KTNN thực hiện đảm bảo tính độc lập và tuân theo pháp luật, thực hiện theo đúng chỉ đạo của Quốc hội, đúng Luật Kiểm toán năm 2015 đã ban hành.