Nga-Thổ Nhĩ Kỳ ký thỏa thuận lịch sử, Syria sắp yên tiếng súng

• Thổ Nhĩ Kỳ lập chốt quân sự trên đất Syria, dọa sắp hết hạn ngừng bắn
• Ngoại trưởng Mỹ: "Israel có quyền không kích mục tiêu tại Syria"
• Thổ Nhĩ Kỳ bị tố dùng vũ khí hoá học tấn công người Kurd ở Syria

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan ngày 22-10 công du đến Sochi, Nga để gặp mặt người đồng cấp Vladimir Putin. Sau 6 giờ hội đàm, hai bên kí thỏa thuận đảm bảo Các lực lượng bảo vệ người Kurd (YPG), nòng cốt của nhóm vũ trang Các lực lượng dân chủ Syria (SDF) rút khỏi đường biên giới Thổ Nhĩ Kỳ 30km.

Tổng thống Nga Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ gặp mặt ở Sochi. Ảnh: AP

Thỏa thuận cũng thiết lập cơ chế tuần tra chung của lực lượng hai nước nhằm đảm bảo "vùng an toàn" mà Ankara mong muốn thiết lập ở khu vực miền Bắc Syria được duy trì nhưng không ảnh hưởng đến toàn vẹn lãnh thổ của Syria.

Ngay trưa nay (23-10), Nga sẽ điều cảnh sát quân sự tới phối hợp cùng lực lượng biên phòng Syria tại đường biên giới chung Syria-Thổ để mở hành lang cho các tay súng YPG rút khỏi biên giới. Sứ mệnh sẽ kéo dài trong vòng 6 ngày.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã hoan nghênh thỏa thuận này có ý nghĩa "lịch sử". Tổng thống Putin cũng bày tỏ sự hài lòng với những quyết định mà ông cho rằng "vô cùng quan trọng nhằm giải quyết tình hình căng thẳng leo thang tại biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ".

Theo AP, thỏa thuận mới giữa Moscow và Ankara nới phạm vi tại biên giới mà dân quân người Kurd được yêu cầu rút lui rộng gấp ba lần khu vực được quy định trong thỏa thuận hôm 17-10 mà Thổ Nhĩ Kỳ đạt được với Mỹ, vốn đã hết hạn tối qua (22-10).

Điều ưu việt của thỏa thuận là nó cho phép lực lượng Nga và Syria hiện diện ở khu vực, dù một số khu vực đã bị lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ chiếm đóng. Chính quyền Damascus cùng ngày xác nhận Tổng thống Bashar al-Assad đã trao đổi với ông Putin về thỏa thuận, song vẫn phản đối việc Thổ Nhĩ Kỳ hiện diện trên lãnh thổ.

Người Kurd hiện chưa lên tiếng về thỏa thuận. Tuy nhiên, tuần trước, SDF đã đàm phán với chính quyền ở Damascus thông qua Nga và trong căn cứ quân sự của Nga, vốn dẫn đến việc quân đội Syria được phép tiến vào các thị trấn ở miền Bắc nước này.

Thổ Nhĩ Kỳ ngày 9-10 phát động chiến dịch "Mùa xuân Hòa bình" chống lại dân quân người Kurd ở Bắc Syria, lực lượng sát cánh bên Mỹ trong cuộc chiến chống IS nhưng bị Ankara gắn mác khủng bố, sau khi Mỹ rút lực lượng khỏi khu vực.

Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng 8 đạt thỏa thuận thiết lập vùng đệm an toàn nhằm yêu cầu người Kurd rút khỏi khu vực dài 480km, sâu 30km vào trong lãnh thổ Syria nhưng sau đó Washington không thể thực thi thỏa thuận, khiến Ankara quyết tâm hành động đơn phương.