Nga-Mỹ thoát khỏi nguy cơ lao vào một cuộc chạy đua hạt nhân mới
- Hiệp ước hạt nhân Nga-Mỹ tối quan trọng sắp được cứu
- Tổng thống Putin nói gì về quan hệ Nga-Mỹ dưới thời ông Biden?
- Tổng thống Mỹ Joe Biden lần đầu tiên điện đàm với Tổng thống Nga
Trong thông cáo về cuộc điện đàm giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Mỹ Joe Biden hôm 26/1, Điện Kremlin cho biết lãnh đạo hai nước đã trao đổi về các bước đi nhằm gia hạn New START và đạt đồng thuận về việc cứu vãn nó trước khi văn kiện hết hạn ngày 5/2 tới.
 |
| Tên lửa đạn đạo Nga được khai hỏa từ bệ phóng mặt đất. Ảnh: BQP Nga |
"Vài ngày tới, các bên sẽ hoàn tất quy trình để thúc đẩy hoạt động của cơ chế quốc tế quan trọng nhằm kiểm soát kho vũ khí hạt nhân này", Điện Kremlin nhấn mạnh.
Phía Nga cho biết thêm, hai tổng thống cũng thảo luận về vấn đề Mỹ gần đây đơn phương rút khỏi Hiệp ước Bầu trời Mở, về khả năng duy trì thỏa thuận hạt nhân Iran, tình hình Ukraine và đề xuất của Nga nhằm tổ chức một cuộc họp thượng đỉnh giữa các thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Nhà Trắng chưa xác nhận thông tin của Nga, nhưng trước đó nói rằng hai nhà lãnh đạo đã thống nhất hai bên sẽ gấp rút làm việc để hoàn thành gia hạn New START.
Một ngày sau khi chính quyền Mỹ mới nhậm chức, Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki hôm 21/1 cho biết ông Biden sẵn sàng gia hạn New START thêm 5 năm. "Tổng thống (Biden) từ lâu đã nói rõ rằng New START phục vụ lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ. Và sự gia hạn này càng có ý nghĩa hơn khi mối quan hệ với Nga đang ở thế đối đầu như lúc này", bà Psaki nói.
New START hay START-3, được Nga và Mỹ ký năm 2010, hết hạn ngày 5/2/2021, là văn kiện chiến lược cuối cùng về kiểm soát vũ khí hạt nhân giữa hai siêu cường quân sự, quy định mỗi nước được phép triển khai tối đa 1.550 đầu đạn hạt nhân trên 700 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa hoặc oanh tạc cơ.
Nga muốn gia hạn New START mà không có bất cứ điều kiện tiên quyết nào. Tuy nhiên, Mỹ dưới thời Tổng thống Trump nhiều lần phàn nàn về văn kiện. Tổng thống Trump nói ông muốn một thỏa thuận ba bên mới cùng Nga, Trung Quốc. Moscow sẵn sàng đối thoại ba bên, nhưng Bắc Kinh khước từ đàm phán.
Trong những tháng cuối nhiệm kỳ, chính quyền ông Trump tìm kiếm khả năng hạn chế khả năng phát triển vũ khí mới của Nga để gia hạn văn kiện, nhưng không thành công. Cộng đồng quốc tế khi đó đã đề nghị Nga-Mỹ vượt qua bất đồng để cứu vãn New START, tránh lao vào một cuộc chạy đua hạt nhân mới.
Bình luận về khả năng Nga-Mỹ sớm đạt thỏa thuận gia hạn New START, Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng và An ninh thuộc Hội đồng Liên bang (Thượng viện) Nga Viktor Bondarev ngày 26/1 cho rằng đây là chỉ dấu chứng minh mức độ tin cậy giữa hai bên đang tăng lên.
