Mỹ dừng đào tạo phi công, quyết đẩy Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình F-35

• Mỹ ra tối hậu thư về việc Thổ Nhĩ Kỳ mua S-400 của Nga
• Thổ Nhĩ Kỳ nhận tối hậu thư "lạnh người" từ Mỹ vì thương vụ S-400
• Không ngại Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ "chốt" cùng Nga sản xuất tên lửa S-500

Tên lửa phòng không S-400 của Nga. Ảnh: ITN

"Các phi công Thổ Nhĩ Kỳ ở căn cứ Luke không còn được bay. Nếu Thổ Nhĩ Kỳ không thay đổi chính sách, chúng tôi sẽ cắt giảm sự góp mặt của họ trong dự án F-35", phát ngôn viên Lầu Năm Góc Mike Andrews ngày 10-6 tuyên bố, Reuters đưa tin.

Trước đó cùng ngày, quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên cho biết lệnh ngừng huấn luyện cho phi công Thổ Nhĩ Kỳ được đưa ra từ cuối tuần trước. Lí do phía Mỹ đưa ra lúc đó là để đảm bảo an toàn.

Động thái trên là một phần của chuỗi hành động của Mỹ nhằm gây sức ép buộc Thổ Nhĩ Kỳ huỷ hợp đồng mua tên lửa phòng không S-400 của Nga. Hôm 7-6, Mỹ ra hạn chót ngày 31-7 để Thổ Nhĩ Kỳ thực hiện yêu cầu, hoặc sẽ bị loại bỏ khỏi chương trình F-35.

Giới chuyên gia nhận định việc loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình F-35 sẽ gây ra rạn nứt lớn chưa từng có cho quan hệ giữa Washington và Ankara, vốn đã chẳng suôn sẻ vì nhiều vấn đề như chiến lược tại Syria và biện pháp trừng phạt Iran.

Thổ Nhĩ Kỳ kí hợp đồng trị giá 2,5 tỷ USD mua tên lửa S-400 Nga từ năm 2017, bất chấp sự phản đối gay gắt từ Mỹ. Những hệ thống đầu tiên dự kiến được bàn giao cho Ankara trong tháng 7, có thể đạt khả năng sẵn sàng chiến đấu đầu năm 2020.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan nhiều lần tuyên bố không từ bỏ hệ thống S-400 của Nga, nhấn mạnh việc mua sắm vũ khí phòng thủ là quyết định nội bộ, không can dự đến Mỹ.