ĐBQH Nguyễn Hữu Cầu: Không thể nói tố cáo qua điện thoại khó quá tôi không làm

• Khiếu nại, tố cáo phải được giải quyết kịp thời ngay từ cơ sở
• Về quê tố cáo kẻ bán mình sau nhiều năm tàn tạ ở nước ngoài
• Tố cáo sai sự thật nếu rút tố cáo vẫn bị xử lí theo quy định
• Đề xuất hình thức tố cáo tiêu cực qua thư điện tử, fax và điện thoại
• Từ tố cáo của công dân, phát hiện cán bộ vi phạm

Sáng nay, 24-5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Tố cáo (sửa đổi).

Nhiều ý kiến trái chiều về hình thức tố cáo

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Tố cáo (sửa đổi) cho biết: Qua thảo luận, kết quả lấy phiếu xin ý kiến ĐBQH tại kỳ họp thứ 4 , có 2 loại ý kiến về hình thức tố cáo như sau:

Loại ý kiến thứ nhất đề nghị bổ sung hình thức tố cáo qua bản fax, thư điện tử, điện thoại bởi hiện nay, việc chuyển tải thông tin thông qua các hình thức điện tử, viễn thông đã hết sức phổ biến. Việc mở rộng hình thức tố cáo như trên nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân trong việc thực hiện tố cáo.

Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định trình bày báo cáo giải trình về dự án Luật Tố cáo (sửa đổi)

“Thực tế thời gian qua, nhiều nội dung tố cáo, phản ánh các việc làm sai phạm của cán bộ, công chức, của cơ quan nhà nước thông qua các phương tiện điện tử hoặc ngay cả qua mạng xã hội tuy chưa được thừa nhận chính thức nhưng đã góp phần tích cực trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, tham nhũng và vi phạm pháp luật nói chung” – ông Định cho hay.

Do đó, cùng với việc bổ sung hình thức tố cáo mới, cần quy định chặt chẽ hơn về quy trình tiếp nhận, xác minh thông tin ban đầu về tố cáo để bảo đảm tính khả thi và tránh việc lạm dụng.

Loại ý kiến thứ hai đề nghị tiếp tục quy định 2 hình thức tố cáo như Luật hiện hành là tố cáo bằng đơn và tố cáo trực tiếp bởi việc quy định thêm các hình thức tố cáo mới như tố cáo qua fax, điện thoại, thư điện tử có thể dẫn đến tình trạng tố cáo tràn lan, gây khó khăn, quá tải cho các cơ quan nhà nước trong quá trình giải quyết và việc xác định trách nhiệm đối với những người tố cáo sai sự thật.

Kết quả phiếu lấy ý kiến cho thấy cả 2 loại ý kiến trên đều chưa được quá 50% tổng số ĐBQH đồng ý. Do đây là vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật đề nghị các vị ĐBQH tiếp tục thảo luận, góp thêm ý kiến.

Thảo luận tại phiên họp sáng nay, ĐBQH Nguyễn Hữu Cầu (Nghệ An) cho biết, cách đây 13 năm Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2005 quy định tại khoản 1 điều 65 như sau: “Cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có trách nhiệm tạo điều kiện thuận lợi để công dân tố cáo trực tiếp, gửi đơn tố cáo, tố cáo qua điện thoại, tố cáo qua mạng thông tin điện tử và các hình thức tố cáo khác theo quy định của pháp luật”.

ĐBQH Nguyễn Hữu Cầu

“13 năm trước Quốc hội đã chấp nhận tố cáo qua điện thoại, vậy mà công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng còn gặp nhiều khó khăn, tại sao chúng ta lại bỏ cái này đi, tôi thấy không đúng” – Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An nói.

Thứ hai, tố cáo là một quyền hiến định, cơ quan nhà nước cần tạo điều kiện cho công dân tố cáo và phải có trách nhiệm trả lời đầy đủ. Đại tá Nguyễn Hữu Cầu lấy ví dụ: “Tôi đang ở TP. HCM, phát hiện người thân của tôi bị một người nào đó yêu cầu phải đưa một khoản tiền đến. Tôi về không kịp, người ta không biết làm thế nào mà tôi biết điện thoại của cơ quan đó nên điện đến mong các anh giúp cho cháu. Ở cơ quan Công an gọi là tin báo tội phạm. Chẳng nhẽ chúng ta không làm thì vô lý”

Cho rằng nếu bỏ tố cáo qua điện thoại đi sẽ mất một kênh thông tin rất quan trọng, ĐBQH đoàn Nghệ An khẳng định, để kiểm soát được quyền lực của quan chức thì bên cạnh kiểm soát nội bộ cần kiểm soát bên ngoài, kiểm soát qua báo chí, qua nhân dân, đồng thời đề nghị Quốc hội giữ nguyên như dự thảo.

“Thời đại 4.0 mà không dùng điện thoại thì coi như quay về 0.4”

Bên cạnh đó, ĐBQH Trần Văn Mão (Nghệ An) cho rằng, mở rộng thêm hình thức tố cáo qua điện thoại sẽ dẫn đến tình trạng lợi dụng dân chủ để tố cáo tràn lan, gây quá tải. Việc xử lý cần đầu tư nguồn lực con người và thiết bị xác minh, có khả năng vượt ra khỏi tầm quản lý của nhà nước…

ĐBQH Trần Văn Mão

“Trong 15 năm tiếp dân, tôi thấy rằng chỉ một cú điện thoại mà huy động hết cơ quan, tổ chức liên quan, một tin nhắn cũng cần thời gian dài xác minh đúng hay sai nên vô cùng khó khăn và tạo áp lực rất lớn, đòi hỏi đầu tư nguồn lực rất lớn để đảm bảo thực hiện” – ông Mão nói, đề nghị giữ nguyên hai hình thức tố cáo như hiện nay là đảm bảo tính khả thi và ràng buộc trách nhiệm các bên liên quan.

Nhấn nút tranh luận về nội dung này, ĐBQH Nguyễn Hữu Cầu cho rằng việc xác minh thông tin tố cáo qua điện thoại không hề khó khăn. Ông nêu ví dụ, khi có tố cáo qua điện thoại thì chúng ta ghi lại nội dung, sau đó kiểm tra thông tin họ nói có đúng hay không rồi hẹn họ thời gian, địa điểm để cung cấp.

“Cảnh sát 113 hàng ngày vẫn nhận được rất nhiều thông tin nhưng thông tin nào chính xác họ lọc được ngay, chúng ta có hệ thống công nghệ để làm được, chứ không phải chúng ta nói tố cáo qua điện thoại khó quá tôi không làm”.

Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An tiếp tục phân tích: “Chúng ta là những công chức nhà nước, đã ăn lương của nhà nước, mà lương ấy là dân góp, thuế của dân thì tất cả yêu cầu của dân chúng ta phải làm. Đó là nguyên tắc. Tại sao Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2005 tiến bộ như thế mà lại không kế thừa”

ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng

“Chúng ta cần để người dân thực hiện quyền hiến định thực sự chứ đừng vì khó khăn của cơ quan nhà nước. Chọn việc dễ làm còn việc khó khăn chúng ta thôi thì tôi thấy không ổn” – đại biểu nhấn mạnh thêm.

Đồng tình quan điểm với ĐBQH Nguyễn Hữu Cầu, ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) lý giải: “Chúng ta đang ở trong thời đại 4.0, nếu không dùng điện thoại thông minh thì có nghĩa là chúng ta đã quay trở về thời kỳ 0.4 rồi. Và điện thoại là trực tiếp chứ không phải gián tiếp, dùng điện thoại gọi tức là trực tiếp”.

Ông cũng cho rằng, chúng ta đang xoá bỏ sim rác, người dùng có trách nhiệm đăng ký và khai báo thông tin nên câu chuyện này chúng ta sẽ xử lý được. Không nên thoái thác đây là vấn đề khó khăn để từ chối việc tố cáo.