Việt Nam xưa qua góc nhìn của các học giả Pháp

• Ra mắt cuốn sách của Henri Gourdon về Đông Dương
• “Xứ Đông Dương” - Hồi ức của một viên Toàn quyền
• Tọa đàm Hồi ký Xứ Đông Dương của cố Tổng thống Pháp

Theo L’Espace, lịch sử Việt Nam đã chứng kiến nhiều cuộc tiếp xúc, va chạm giữa hai nền văn hóa Pháp – Việt Nam. Những cuộc chinh phục của thực dân hòng thâu tóm xứ thuộc địa không đơn thuần chỉ là sự đối đầu về phương diện quân sự, mà còn tạo ra những giao thoa về văn hóa.

Paul Giran, Henri Gourdon, Henri M.Souvignet đều là những học giả phương Tây, những người Pháp lần đầu tiếp cận với nền văn hóa phương Đông. Họ đã khảo sát về Việt Nam trên cơ sở nghiên cứu các ghi chép liên quan và thực tế trải nghiệm của bản thân khi sinh sống và gắn bó với “xứ An Nam” một thời gian dài, mang đến cho chúng ta những ghi chép cụ thể, sinh động và thú vị.

2 cuốn sách về Việt Nam xưa qua góc nhìn của người Pháp

“Tâm lý người An Nam” là một trong hai công trình khảo cứu về Việt Nam của Paul Giran, viên chức thuộc chính quyền bảo hộ ở Đông Dương (công trình còn lại có tựa đề: Magie et religion annamites – Bùa chú và tôn giáo An Nam). Với nhiều năm sinh sống và làm việc ở Việt Nam cùng vốn hiểu biết nhất định về con người và tập quán bản xứ, Paul Giran đã vẽ nên một bức tranh sinh động và tỉ mỉ về xã hội An Nam cũng như những điều kiện về tự nhiên và xã hội cách đây hơn một thế kỷ. 

Không chỉ là một nguồn tư liệu khảo cứu phong phú cho bất cứ ai muốn tìm hiểu kỹ hơn về tâm lý người Việt trên cơ sở nghiên cứu về nhân chủng học, sách còn là một phép so sánh thú vị về những giá trị và quan niệm khác nhau giữa hai nền văn minh Đông - Tây trên nhiều bình diện.

Cuốn sách chuyên ngành về di sản của Việt Nam do người Pháp viết

“Bắc Kỳ tạp lục” là những ghi chép trong mọi lĩnh vực của đời sống con người Việt Nam, người An Nam thời bấy giờ, qua góc nhìn của một người Pháp. Cuốn sách gồm 21 chương mang đến cho độc giả một cái nhìn tổng quát, bao trùm về những vấn đề quan trọng nhất trong đời sống người dân: ngôn ngữ, giáo dục, văn hóa, lịch sử, tôn giáo tín ngưỡng… trong thời kỳ ấy.

 “Nghệ thuật xứ An Nam” của Henri Gourdon, Giám đốc Trường Thuộc địa (École Coloniale), Tổng giám đốc đầu tiên của Nha Học chính Đông Dương (L’Instruction publique de l’Indochine),  là một cuốn sách chuyên ngành về di sản. Sách được Nhà xuất bản Boccard phát hành vào năm 1933. 

Trên cơ sở nghiên cứu các ghi chép liên quan và thực tế trải nghiệm của bản thân, tác giả đã đưa ra cái nhìn toàn cảnh về nguồn gốc và các xu hướng phát triển của nghệ thuật tại xứ An Nam, kèm theo 16 bức ảnh tư liệu quan trọng, minh họa sống động cho các thành tựu mà nghệ thuật xứ An Nam đạt được tính đến thời điểm đó.