Lần đầu tiên can thiệp ung thư gan di căn bằng nút động mạch hóa chất

• 30 phút cứu sống bệnh nhân xuất huyết nguy kịch không cần phẫu thuật
• 5 phút "vàng" cứu sống mẹ con sản phụ song thai sa dây rốn
• Cứu sống 2 bệnh nhân vỡ động mạch chủ bụng
• Cứu sống cụ bà 104 tuổi bị tắc mạch chi cấp

Theo đó, bệnh nhân Nguyễn Văn Việt (SN 1961, ngụ Bạc Liêu), có tiền sử bị viêm gan vi rút B, xơ gan và ung thư gan vỡ và đã được nút động mạch hóa chất cấp cứu 16 tháng trước. 

Bệnh nhân nhập viện lần này trong trong tình trạng đau bụng, ăn uống kém, gầy, sụt cân. Sau khi nhập viện được làm các xét nghiệm và chụp CT-scan bụng có cản quang ghi nhận ung thư gan tái phát, có khối u gan di căn ổ bụng. 

Hình ảnh các BS nút động mạch nuôi khối u ung thư di căn.

Đối với bệnh nhân ung thư gan tiên lượng thường xấu, trên một bệnh nhân ung thu gan đã vỡ, tái phát và di căn ổ bụng thì tiên lượng càng xấu hơn, điều trị vô cùng khó khăn. Đối với những trường hợp này thông thường chỉ điều trị triệu chứng, nâng đỡ thể trạng. Tiên lượng rất nặng, thời gian sống còn ngắn. 

Nhóm can thiệp nội mạch điều trị ung thu gan Khoa Ngoại tổng quát BVĐKTƯ Cần Thơ do BSCK2 Bùi Phi Hùng đứng đầu sau khi hội chẩn nhận thấy, ngoài khối ung thư gan tái phát tại gan, bệnh nhân còn khối ung thư di căn ổ bụng vùng hố chậu trái. Đặc điểm của khối ung thư di căn ổ bụng được cấp máu nuôi từ nhánh của động mạch lách và nhánh của động mạch mạc treo tràng dưới.

Lựa chọn điều trị tối ưu trong trường hợp này là can thiệp nút động mạch hoá chất ung thư gan tái phát tại gan kết hợp nút động mạch hoá chất khối ung thư gan di căn ổ bụng. Khó khăn trong trường hợp này là mạch máu nuôi u di căn sẽ có nhánh nuôi ruột, nên phải siêu chọn lọc hóa chất, tắc những mạch máu vào nuôi u mới tránh được biến chứng hoại tử ruột. 

Hình ảnh BS nút động mạch lách nuôi khối u ung thư gan di căn.

Bên cạnh đó các nhánh động mạch nuôi u di căn thường có đường đi rất khó để đưa catheter vào. Nút mạch hoá chất là đưa vật liệu tắc mạch vào trong động mạch cấp máu cho khối u để nút tắc nguồn nuôi của khối u, bản thân chất tắc mạch được pha với hoá chất tiêu diệt tế bào ung thư.

Ngày 9-11, ê kíp đã can thiệp ung thư gan tái phát và khối ung thư gan di căn ổ bụng tiến hành luồn chọn lọc vi ống thông vào lần lượt các nhánh động mạch nuôi, bơm hỗn hợp hóa chất điều trị ung thư và nút mạch. 

Sau can thiệp chụp mạch máu số hóa xóa nền DSA ghi nhận khối u tái phát và khối u di căn đã ngấm hóa chất diệt ung thư đã được tắc mạch. Hoá chất khi được bơm vào khối u sẽ tiêu diệt các tế bào ung thư theo 2 cơ chế. 

Thứ nhất, hoá chất được tập trung với nồng độ cao được bơm trực tiếp vào khối u mà không đi qua tuần hoàn của cơ thể nên ít tác dụng toàn thân. Thứ hai, chất tắc mạch sẽ làm ngăn chặn dòng máu đến nuôi u, làm cho khối u thiếu máu, ngăn cản phát triển khối u.  

Việc can thiệp cho bệnh nhân sẽ giúp bệnh nhân kéo dài thời gian sống, cải thiện chất lượng cuộc sống. Hiện, bệnh nhân sinh tồn ổn định, ăn uống được, bớt đau bụng, dự kiến xuất viện trong 2 ngày tới.

Phương pháp điều trị triệt để nhất cho các khối u gan ác tính là phẫu thuật cắt bỏ khối u. Tuy nhiên các u gan ác tính khi phát hiện ra thường ở giai đoạn không thể phẫu thuật do kích thước u quá lớn hoặc giai đoạn muộn. 

Khoảng 2/3 số bệnh nhân mắc ung thư gan nguyên phát và 90% di căn gan không thể điều trị bằng phẫu thuật. Trong trường hợp đó, điều trị nút mạch hoá chất có thể là một lựa chọn giúp kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân ung thư gan nguyên phát hoặc di căn.