#phòng vệ thương mại

Tình hình thế giới tiếp tục có nhiều biến động nhanh và khó lường, tác động không nhỏ đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu của doanh nghiệp Việt. Đặc biệt là trước xu hướng bảo hộ gia tăng đã khiến hàng hoá Việt Nam đối diện với nhiều cuộc phòng vệ từ thị trường xuất khẩu.

Xuất khẩu tiếp tục là điểm sáng của nền kinh tế với kết quả ấn tượng trong năm 2024 ước đạt trên 404 tỷ USD, tăng khoảng 14% so với năm 2023. Năm 2025, với những kỳ vọng bứt phá từ các thị trường được mở rộng, Bộ Công Thương đặt mục tiêu xuất khẩu (XK) tăng trưởng khoảng 12%.

Trước xu hướng hội nhập đa phương và xu thế bảo hộ nền sản xuất của các quốc gia hiện nay, ngành thép, nhôm Việt Nam đã liên tiếp đối mặt với các cuộc điều tra phòng vệ thương mại (PVTM) của nước ngoài, nhất là thị trường Mỹ. Đây là áp lực, thách thức lớn đối với doanh nghiệp (DN) Việt nhưng cũng là cơ hội để DN nâng cao năng lực cạnh tranh, hội nhập sâu rộng hơn vào thị trường toàn cầu.

Bộ Công Thương đã khởi xướng điều tra gần 30 vụ việc phòng vệ thương mại (PVTM) và đã áp dụng 22 biện pháp với hàng hóa nhập khẩu.

Hoa Kỳ chưa công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường, điều này có nghĩa rằng doanh nghiệp (DN) xuất khẩu (XK) hàng hóa của Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ sẽ còn tiếp tục bị phân biệt đối xử trong các vụ điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp của Hoa Kỳ, chi phí sản xuất thực tế của DN Việt Nam tiếp tục không được công nhận mà phải sử dụng “giá trị thay thế” của một nước thứ ba để tính toán biên độ bán phá giá.

Ngày 5/8/2024, được sự đồng ý của Tổng thống Costa Rica – Ngài Rodrigo Chaves, Bộ trưởng Ngoại thương Costa Rica Manuel Tovar đã trực tiếp thông báo và trao Công hàm về việc Costa Rica công nhận Việt Nam là quốc gia có nền kinh tế thị trường tại trụ sở Bộ Công Thương, trở thành quốc gia thứ 73 công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam.

Doanh nghiệp cần thường xuyên theo dõi thông tin, trao đổi với đối tác về khả năng bị điều tra phòng vệ thương mại (PVTM) mặt hàng xuất khẩu (XK).

Bộ Công Thương cho biết, tính đến hết tháng 4/2024, hàng xuất khẩu (XK) của Việt Nam đã phải đối mặt với 249 vụ việc điều tra phòng vệ thương mại (PVTM) từ 24 thị trường.

Tính đến hết tháng 12/2023, hàng hóa xuất khẩu (XK) của Việt Nam là đối tượng của 242 vụ việc điều tra liên quan đến phòng vệ thương mại (PVTM). Riêng trong năm 2023 đã phát sinh 15 vụ việc mới do nước ngoài khởi xướng. Bên cạnh đó, nhiều vụ việc đang trong quá trình điều tra, hoặc thuộc diện rà soát hàng năm, rà soát cuối kỳ…

Năm 2024, dự báo xuất khẩu (XK) hàng hoá tiếp tục gia tăng, thị trường tiếp tục được mở rộng nhờ việc thực thi các hiệp định thương mại tự do (FTA) bước vào giai đoạn mới, vì thế nguy cơ bị điều tra phòng vệ thương mại (PVTM) gia tăng. Do vậy, doanh nghiệp (DN) cần chủ động ứng phó với vụ kiện PVTM nhằm giảm rủi ro và tăng lợi thế cho hàng hoá XK.

Xu hướng mở rộng điều tra phòng vệ thương mại (PVTM) ngày càng gia tăng của các nước đối với hàng hóa xuất khẩu (XK) của Việt Nam, do đó đòi hỏi doanh nghiệp (DN) Việt cần phải có sự chuẩn bị, ứng phó trước các cuộc điều tra, vụ kiện.

Tại Tọa đàm "Các giải pháp hạn chế điều tra Phòng vệ thương mại đối với các mặt hàng nông thủy sản xuất khẩu (XK) của Việt Nam" do Báo Nông thôn Ngày nay/ Điện tử Dân Việt phối hợp với Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương) tổ chức, bà Nguyễn Hằng Nga, Phó trưởng phòng, Phòng Xử lý phòng vệ thương mại, Cục Phòng vệ Thương mại cho biết, các sản phẩm như tôm, cá tra, basa, mật ong của Việt Nam luôn thường trực đối diện với các vụ điều tra, cảnh báo điều tra, khởi kiện và áp đặt chống trợ cấp thuế…

Việc thực thi hiệp định Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) trong hơn 5 năm qua đã giúp mở rộng thị trường, thu hút đầu tư và mang lại lợi thế cạnh tranh cho hàng xuất khẩu (XK), nhưng cũng khiến cho doanh nghiệp (DN) của Việt Nam có nguy cơ bị điều tra áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại (PVTM).

Cùng với sự tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu (XK) hàng hóa của Việt Nam sang Hoa Kỳ, trong những năm gần đây, các doanh nghiệp (DN) Việt Nam cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức khi XK sang thị trường này.

Thời gian gần đây, các vụ việc điều tra chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại (PVTM) với Việt Nam có xu hướng gia tăng, đặc biệt là thị trường Hoa Kỳ. Do vậy, để hỗ trợ các doanh nghiệp (DN) có sự chuẩn bị trước, chủ động hơn trong việc xử lý, ứng phó với các vụ việc điều tra PVTM của nước ngoài, cần thiết phải đưa vào hoạt động một hệ thống cảnh báo sớm về PVTM.

Các chuyên gia cho rằng, bên cạnh việc mở rộng thị trường, tận dụng từ các FTA, tìm kiếm cơ hội đơn hàng từ các thị trường ngách thì doanh nghiệp (DN) cần đặc biệt lưu ý đến việc giảm thiểu rủi ro do điều tra phòng vệ thương mại (PVTM).

Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công Thương vừa công bố Báo cáo thường niên Phòng vệ thương mại (PVTM) năm 2022. Theo Báo cáo, cùng với sự tăng trưởng của kim ngạch xuất khẩu (XK) trong thời gian qua, hàng hóa XK của Việt Nam tiếp tục phải đối mặt với nhiều vụ việc điều tra, áp dụng biện pháp PVTM của nước ngoài, đặc biệt là các vụ việc điều tra chống lẩn tránh biện pháp PVTM.

Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công Thương cho biết, đến hết tháng 6 năm 2023, hàng xuất khẩu của Việt Nam phải đối mặt với 231 vụ việc phòng vệ thương mại (PVTM) do các nước khởi kiện.

Trong năm 2022, các nước tiến hành nhiều vụ việc điều tra phòng vệ thương mại (PVTM) đối với hàng hóa xuất khẩu (XK) của Việt Nam. Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng đã điều tra PVTM đối với nhiều mặt hàng từ các nước nhập khẩu (NK) vào thị trường Việt Nam. Điều đó cho thấy, biện pháp PVTM chính là công cụ các nước đã và đang áp dụng, nhằm bảo vệ các ngành sản xuất trong nước trước sức ép cạnh tranh của hàng NK ngay tại "sân nhà"...

Theo Bộ Công Thương, hiện nay, Việt Nam đã hội nhập sâu rộng với thế giới, cùng với nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) đã được ký kết và thực thi. Chính vì vậy, việc gia tăng các biện pháp phòng vệ thương mại (PVTM) tại nhiều nước, khu vực thị trường xuất khẩu là điều khó tránh khỏi.