#người Mông

Lễ hội gầu tào là một trong những lễ hội hiếm hoi còn giữ được những giá trị truyền thống, nguyên sơ, độc đáo và đặc sắc của đồng bào dân tộc Mông trong dịp Tết. Người Mông khi du xuân sẽ khoác lên mình những bộ váy, áo đẹp nhất. Bởi vậy, nổi bật trong sắc trắng e ấp của hoa mơ, hoa mận và sắc hồng phai của hoa đào là màu rực rỡ của những chiếc váy tung xòe trên sườn đồi ngút ngàn.

Tháng 12/2023, nghệ thuật vẽ hoa văn bằng sáp ong trên vải (từ quốc tế: batik) của người Mông ở các huyện Mù Cang Chải, Trạm Tấu, Văn Chấn, tỉnh Yên Bái đã được đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia của Việt Nam. Tại Việt Nam, nghệ thuật này chỉ có ở người Mông và người Dao, hai tộc người vốn có quan hệ nguồn gốc. Trong người Mông, nghệ thuật này phổ biến nhất ở hai nhóm Mông Xanh và Mông Hoa.

Việc người Mông bị kẻ xấu xúi giục và các thế lực thù địch dụ dỗ thuyết phục xưng vua, đòi lập Vương quốc Mông đã có từ thời những năm đầu thập kỷ 80 nhưng rộ nhất là từ 1986. Ngày đấy ở bản người Mông nào xì xầm chuyện sắp có vua Mông Vàng Chứ.

Tân An, không phải thôn của người Kinh. Khi đặt tên, người ta mong muốn có một nơi mới bình an cho đồng bào. Năm 1982, người Mông từ huyện Hà Quảng tỉnh Cao Bằng sơ tán về xã Đông Thọ, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. Năm đó, chiến tranh biên giới phía Bắc đang diễn ra ác liệt. Câu nói của bí thư chi bộ, trưởng thôn Lý Văn Súa, nói khi chia tay chúng tôi, “Mù lử gia tuờ” mà tôi cảm thấy thật ấn tượng, sâu nặng, có nghĩa là “đi rồi nhớ trở lại”.

Cư Kuin mùa xuân về, một màu xanh bát ngát, thấy một tình xuân vuông tròn, giữa bạt ngàn hoa cà phê trắng ngần vọng tiếng khèn người Thái, người Mông, ngân vang tiếng chiêng, say mãi nhịp xoang... Sau tất cả, mảnh đất này bây giờ thật đẹp và bình yên.

Hiện nay, trên các phương tiện thông tin đại chúng của Việt Nam, có ba cách viết tên gọi của người Mông là H'mông, H'Mông) và Mông với hai cách đọc là Hơ Mông và Mông. Có bài viết, bài nói dùng cả hai, thậm chí dùng cả Hmong của tiếng Anh. Các cách viết đọc trên có từ đâu, việc dùng chúng lợi hại ra sao, có nên thống nhất một cách không và nên chọn cách nào?

Lương Anh Tú móc nối với một số đối tượng người H'Mông ở bản Mường Lống, xã Tri Lễ, huyện Quế Phong, Nghệ An để mua ma túy với số lượng lớn, sau đó vận chuyển về các huyện miền xuôi tiêu thụ.

Tục “bắt vợ”, “cướp vợ”, “kéo dâu” là những cặp từ mang sắc thái khác nhau chỉ một tục phổ biến trên khắp thế giới từ xưa tới nay, trong tiếng Anh gọi là tục “bắt cóc cô dâu” hay “hôn nhân nhờ bắt cóc”.

Bảy năm làm Công an bản, nhiều đêm ở nhà, Dòng cứ giật mình, lo lo. Như những Công an bản khác, Dòng nhận nhiệm vụ đảm bảo an ninh trật tự trong bản xã nhưng không được đào tạo, chỉ có “nhiều không sợ”, “nhiều lòng nhiệt tình”. Hua Mằn bây giờ bao nhiêu phức tạp mới… Dòng làm hết sức mình, nhưng vẫn thấy lo lo… Như thế, như thế, mấy năm, thì mừng quá, Hua Mằn được trên cho về bốn đồng chí Công an chính quy.

Trong lịch sử của người Mông ở bản Lưu Thông, xã Lưu Kiền, huyện Tương Dương (Nghệ An), từ trước đến nay mọi công việc của bản làng đều do đàn ông con trai đảm nhận, phụ nữ không được phép tham gia. Vì vậy, việc Vừ Y Dở được bầu làm lãnh đạo của bản là điều chưa có tiền lệ, cũng là bước tiến bộ, thay đổi lớn của bản, thể hiện sự đổi mới tư duy trong suy nghĩ, nhìn nhận của người Mông nơi đây.

Gần 40 năm kể từ ngày nhóm người Mông đầu tiên từ tỉnh Cao Bằng đến lập nghiệp tại xã Ya Hội, huyện Đak Pơ, tỉnh Gia Lai, bà con nơi đây vẫn còn lưu giữ được nhiều nét văn hóa đặc trưng, sống hòa nhập và có nhiều đóng góp cho sự phát triển chung của địa phương.

Không phải đến bây giờ, Ngô Hồng Quang mới sáng tác ca khúc mà từ khi định hình con đường của một nghệ sĩ độc lập, anh đã bắt đầu viết.

Thiếu úy Vi Văn Thắng, cán bộ Công an huyện Mường Lát đã khẩn trương có mặt tại Trung tâm y tế huyện và tình nguyện hiến máu của mình góp phần thực hiện thành công ca phẫu thuật

Ngày mưa. Con đường lên Lùng Cúng thành một vệt xám dài, vòng vèo nối lên mịt mờ mây trắng. Ngồi sau xe Lường Văn Hoàn, Phó Chủ tịch xã Nậm Có, huyện Mù Cang Chải, người bị bắn toàn bùn đất, lòng tôi vẫn đầy khấp khởi bởi được chinh phục một trong tốp 10 đỉnh núi cao nhất Việt Nam (2.913m), nơi được coi là “rốn” sơn tra của Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái.

Năm 2010, cũng trong tiết mùa xuân, tôi lần đầu biết đến Bãi đá cổ Sa Pa. Mười năm rồi nhưng hễ có dịp lên Sa Pa là thế nào tôi cũng tới thăm lại bãi đá cổ chỉ bởi những ấn tượng cùng những ám ảnh cần lời giải.

Ngày 20-11, Sở KH&CN Lâm Đồng cho biết, loại cây giống sâm Ngọc Linh, được nhiều người đổ vào rừng khai thác, vi phạm pháp luật, ảnh hưởng tới ANTT thực chất không phải là sâm Ngọc Linh. 

Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về Ma túy Công an tỉnh Nghệ An vừa tiếp tục bắt giữ đối tượng mua bán vận chuyển ma túy, thu giữ 15 kg ma túy dạng đá...

Khi những bông hoa cà phê đầu tiên khoe sắc trong cái nắng hanh hao của đợt rét ngọt đầu đông, khi làn sương sớm bảng lảng trên mỗi nóc nhà sàn cũng là lúc người Mông trên "cổng trời" Ea Rớt (xã Cư Puil, huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk) xốn xang đón Tết truyền thống của đồng bào mình. Ở đây, mùa xuân ngỗ như kéo dài bất tận… 

Tiếng khèn trống nhộn nhịp, tiếng khóc hòa lẫn tiếng cười, tiếng cụng ly chia buồn, một vài người đã say ngồi bệt xuống đất, thật khó có thể hình dung đây lại là đám ma của một gia đình người Mông ở Sapa.

Tôi ngược cao nguyên đá một chiều đông, vùng đất xa xôi nơi biên cương Tổ quốc, thuộc 4 huyện: Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc của tỉnh Hà Giang. Hành trình hơn 150km từ TP Hà Giang trên con đường Hạnh Phúc (quốc lộ 4C), chúng tôi qua những cổng trời và biết bao khúc cua hiểm trở.