#gia nhập NATO

Cho dù cuộc gặp 3 bên Trump - Putin - Zelensky có trở thành hiện thực hay không, với những diễn biến chóng mặt trong guồng quay của các hoạt động ngoại giao mà Nhà Trắng chủ trì, triển vọng chấm dứt cuộc xung đột quân sự (mà Moscow gọi là chiến dịch quân sự đặc biệt) kéo dài từ tháng 2/2022 tới nay vẫn không mấy rõ rệt. Nguyên nhân của điều này tương đối dễ hiểu: Ưu tiên của Tổng thống Mỹ Donald Trump không phải là Ukraine nói riêng hay châu Âu - Đại Tây Dương nói chung, mà là châu Á - Thái Bình Dương.

Việc gia nhập NATO từng được coi là một bước tiến tất yếu trong chiến lược của Ukraine nhằm củng cố an ninh và hội nhập vào cấu trúc phương Tây. Tuy nhiên, thực tế lại không hoàn toàn như mong đợi khi chính Tổng thống Volodymyr Zelensky thừa nhận những trở ngại lớn trong tiến trình này. Sự do dự của một số quốc gia thành viên NATO, những lo ngại về căng thẳng với Nga và các thách thức nội bộ của Ukraine đã khiến cánh cửa NATO chưa thể mở rộng. Trong bối cảnh chiến sự kéo dài, sự kiên định của Kiev đối với mục tiêu này vẫn đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai an ninh của quốc gia Đông Âu này.

Ngày 2/3, Chủ tịch Quốc hội Hungary Laszlo Kover đã ký dự luật phê chuẩn đơn xin gia nhập NATO của Thụy Điển và chuyển văn kiện này tới Văn phòng Tổng thống để ban hành. 2 thế kỷ trung lập xem như đã chính thức khép lại.

Chủ tịch Quốc hội Hungary Laszlo Kover ngày 2/3 đã ký dự luật phê chuẩn đơn xin gia nhập NATO của Thụy Điển và chuyển văn kiện này tới Văn phòng Tổng thống để ban hành. Dự kiến, dự luật này sẽ được Tổng thống Hungary ký ban hành trong 5 ngày tới.

“Tin tức tuyệt vời” là điều mà quan chức NATO nhận định sau khi Ủy ban đối ngoại Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ, do Đảng AK cầm quyền của Tổng thống Tayyip Erdogan kiểm soát, bỏ phiếu ủng hộ nỗ lực mà Thụy Điển đưa ra hồi năm ngoái về việc gia nhập liên minh quân sự. Dù vậy, chặng đường để chính thức gia nhập liên minh của nước này vẫn còn nhiều chông gai.

Khi NATO tăng cường sức mạnh thông qua các quốc gia Bắc Âu, Nga có nhiều lý do để xích lại gần Trung Quốc hơn trong bối cảnh cuộc cạnh tranh địa chính trị ở Bắc Cực nóng lên. Trong một thế giới đầy rẫy những kình địch và cạnh tranh địa chính trị, Hội đồng Bắc Cực là một diễn đàn gồm 8 thành viên từng làm việc trong sự hòa hợp thầm lặng, bao gồm cả Nga với dân số lớn nhất ở đó.

Thủ tướng Gruzia cho rằng xung đột giữa Nga và Ukraine xảy ra là bởi sự mở rộng của NATO, trong một tuyên bố được ông đưa ra hôm 30/5 (giờ địa phương), theo Politico.

Phần Lan vừa chính thức gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) vào thứ Ba (4/4), bước ngoặt lịch sử mà theo Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đánh giá là một bước tiến quan trọng của NATO để “phù hợp với tình hình thực tế” hiện nay.

Phần Lan đã chính thức gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ngày 4/4, một sự thay đổi lịch sử được cho là “lấy động lực” từ cuộc chiến Nga-Ukraine.

Tổng thống Phần Lan Sauli Niinistö ngày 4/4 sẽ tới Brussels để tham dự lễ gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) của nước này, chính thức đánh dấu việc Hensinki trở thành thành viên của một liên minh quân sự sau hàng thập kỉ ở thế trung lập. 

Sau nhiều tháng bị đảng Fidesz cầm quyền của Thủ tướng Viktor Orban trì hoãn, các nhà lập pháp Hungary hôm 27/3 đã bỏ phiếu ủng hộ việc Phần Lan gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

"Hungary chắc chắn ủng hộ họ (Phần Lan và Thụy Điển) gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Chính phủ chúng tôi ủng hộ và quốc hội cũng sẽ nhất trí", Thủ tướng Hungary Viktor Orban khẳng định. 

Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock ngày 10/11 đưa ra cam kết mới liên quan đến việc phê chuẩn Thụy Điển và Phần Lan gia nhập NATO, sau những lo lắng về thời gian kéo dài của tiến trình này. 

Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không chính thức phê chuẩn việc Phần Lan và Thụy Điển trở thành thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cho đến khi hai nước này thực hiện các "bước đi" cần thiết.

NATO tuyên bố rằng Phần Lan và Thụy Điển sẽ được “chào đón với vòng tay rộng mở”, trong khi Tổng Thư ký Jens Stoltenberg cam kết quá trình gia nhập của họ sẽ “diễn ra nhanh chóng”. Tuy nhiên, con đường gia nhập NATO của hai quốc gia Bắc Âu này vẫn có thể gặp trở ngại, bất chấp các qui trình nội bộ của các nước xin gia nhập vào NATO đang được đẩy nhanh.

Đoạn tuyệt với chủ trương không liên kết về quân sự, Phần Lan và Thụy Điển hôm 18-5 đã chính thức nộp đơn xin gia nhập Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO) vì những lo ngại từ cuộc chiến tại Ukraine. Bước ngoặt này của hai nước khiến Nga coi đó là mối đe dọa và tuyên bố sẽ có biện pháp trả đũa.

Tổng thống Mỹ Joe Biden lên tiếng ủng hộ mạnh mẽ các đề nghị gia nhập NATO của Thụy Điển và Phần Lan khi ông tiếp các nhà lãnh đạo hai nước Bắc Âu tại Washington, DC.

Ngày 16-5, theo hãng tin Reuters, Chính phủ của Đảng Dân chủ Xã hội Thụy Điển đã đưa ra quyết định chính thức nộp đơn xin gia nhập NATO, để theo bước nước láng giềng Phần Lan trong động thái được xem là sẽ vẽ lại bản đồ địa chính trị của khu vực Bắc âu. Có thể nói, với động thái này, một giai đoạn đã thật sự khép lại trong rất nhiều hồ nghi và lo lắng, từ cả hai phía của một lằn ranh vô hình.

Cuộc khủng hoảng Nga-Ukraine đang mở ra cơ hội để Phần Lan và Thụy Điển nhanh chóng được kết nạp vào Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) khi cả hai quốc gia Bắc Âu này đang phải cân nhắc lại chính sách an ninh lâu nay của mình trước những diễn biến leo thang ở Ukraine.

Phần Lan ngày 15/5 chính thức xác nhận đang tiến hành thủ tục gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), một quyết định được coi là mang tính lịch sử.