IAEA cũng muốn viết lại thỏa thuận hạt nhân Iran

Thứ Sáu, 18/12/2020, 12:45

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) cho rằng thỏa thuận hạt nhân Iran cần được làm mới bởi những điều khoản ràng buộc hơn để có thể được hồi sinh dưới thời Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden.

Bên trong một cơ sở hạt nhân của Iran. Ảnh: ITN

Trong cuộc phỏng vấn với Reuters ngày 17/12, Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi cảnh báo, thỏa thuận hạt nhân Iran 2015, còn gọi là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) đã bị vi phạm quá nhiều lần kể từ thời điểm Mỹ đơn phương rút khỏi văn kiện này năm 2018.

Nói về triển vọng thỏa thuận này được cứu vãn khi Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden lên nắm quyền vào đầu năm sau, ông Grossi nhận định: "Tôi không cho rằng họ sẽ đơn giản nói rằng "chúng ta bắt đầu lại nhé", bởi tình hình đó đã không còn như trước nữa".

Từ khi Tổng thống Mỹ đương nhiệm Donald Trump rút Mỹ khỏi JCPOA, Iran đã gia tăng trữ lượng và cấp độ uranium làm giàu, đồng thời lắp đặt thêm các máy ly tâm mới, khiến quốc tế lo ngại. "Đã có nhiều vật liệu (hạt nhân) hơn, có nhiều hoạt động hơn, có nhiều máy ly tâm hơn… Điều gì xảy ra với những thứ đó?", ông Grosssi nêu băn khoăn.

Trả lời câu hỏi liệu một "thỏa thuận (mới) trong thỏa thuận (JCPOA)" có phải giải pháp hay không, người đứng đầu cơ quan kiểm soát hạt nhân của Liên Hợp Quốc nhấn mạnh: "Có chứ, chắc chắn rồi! Không có gì phải bàn cãi nữa!".

"Rõ ràng là sẽ phải có một nghị định thư hoặc một thỏa thuận, hoặc một tài liệu phụ trợ nào đó quy định rõ ràng những gì chúng tôi phải làm", ông Grossi lý giải thêm.

Phát ngôn của Tổng giám đốc IAEA được đưa ra một ngày sau khi đại diện các nước còn lại trong JCPOA là Nga, Trung Quốc, Pháp, Đức, Anh và Iran đã thảo luận về các giải pháp nhằm "gia cố" cho văn kiện, trong bối cảnh ông Joe Biden hứa sẽ trở lại JCPOA khi nắm quyền.

Trước đó, Tổng thống Iran Hassan Rouhani khẳng định nước này sẵn sàng trở lại tuân thủ đầy đủ JCPOA ngay sau khi các bên còn lại tôn trọng những cam kết của mình. Tuy nhiên, giới chức Iran cũng cho hay Tehran sẽ không viết lại thỏa thuận 2015.

Hôm 17/12, Lãnh tụ tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei kêu gọi giới chức Iran không nghe theo những lời hứa hẹn của Mỹ. "Nước Mỹ thời Obama cũng gây ra những điều tồi tệ với người dân Iran. Chúng ta không được tin kẻ thù", ông Khamenei nói.

Thiện Nhân