Lực lượng An ninh Kinh tế: Những thành tích khó đo đếm bằng tiền

• Phát huy tính chủ động, triển khai đồng bộ các giải pháp bảo vệ an ninh kinh tế
• Đề xuất mời an ninh kinh tế vào cùng kiểm tra, giám sát trạm thu phí BOT

Song bên dưới mặt phẳng dường như yên ả đó, là những cơn địa chấn ngầm đang diễn ra. Cuộc đấu tranh với các loại tội phạm kinh tế cũng rất cam go với những chiến công giúp ngăn chặn thiệt hại kinh tế được định giá tính bằng hàng tỷ USD.

1 Đầu năm 2013, thị trường xuất hiện tin đồn ông Trần Bắc Hà bị bắt được tung ra cùng lúc với tin đồn Ngân hàng Nhà nước phá giá tiền đồng 2-3% đã khiến thị trường chứng khoán lao dốc mạnh, bốc hơi khoảng 1,6 tỷ đồng. Phần lớn cổ phiếu trên sàn đồng loạt bị bán tháo, cùng với đó là giá vàng, USD tăng vọt. 

Tháng 8-2017, thị trường chứng khoán Việt Nam một lần nữa lại chao đảo với hàng loạt cổ phiếu đồng loạt giảm sàn (trong đó có mã cổ phiếu BID của BIDV). Tin đồn ông Trần Bắc Hà bị bắt sau đó được bác bỏ nhưng cổ phiếu BIDV vẫn “trắng bên mua”. Vốn hóa trên thị trường chứng khoán bốc hơi tổng cộng 1,8 tỷ USD với hầu như toàn bộ các cổ phiếu ngân hàng tụt giảm mạnh…

Đây chỉ là 2 trong nhiều ví dụ cho thấy hậu quả của những vấn đề an ninh ảnh hưởng đến nền kinh tế như thế nào. Dù mới chỉ là tin đồn, mà thị trường đã chao đảo. Thế nên khi xảy ra vụ đại án Oceanbank, khách hàng ào ào đến rút tiền, thậm chí còn đánh cả nhân viên giao dịch khi không được phục vụ theo đúng yêu cầu… là chuyện hoàn toàn dễ hiểu. Với những động thái này, việc phá sản một ngân hàng, dẫn tới việc sụp đổ một định chế tài chính là điều không khó để dẫn đến. 

Với những người “đánh án” kinh tế, chỉ cần “sai 1 li, đi 1 dặm” là điều tất lẽ dĩ ngẫu nên việc “đánh án” càng trở nên thận trọng. Tuy nhiên, nếu không “đánh án”, thì những con sâu đục khoét từ trong rất nguy hiểm, còn nếu đánh án, thì sẽ gây tình trạng rút dây động rừng, khi người dân mất niềm tin, lo lắng kéo đến rút tiền, nhà băng cũng sẽ khó lòng trụ vững. Vì thế, cùng với khởi tố, bắt giam những đối tượng phạm tội, việc trấn an dư luận cũng được phối hợp 1 cách chặt chẽ.

Giang Kim Đạt tại phiên tòa xét xử vụ đại án kinh tế xảy ra tại Công ty vận tải viễn dương Vinashin.

2 Đối với những người lính trên mặt trận an ninh kinh tế, những bài học sau những chuyên án luôn để lại nhiều dấu ấn. Việc “đánh án” kinh tế không hề dễ dàng khi tội phạm đa số là những kẻ cực kỳ sành sỏi, khôn ngoan trong tất cả mọi lĩnh vực cuộc sống, đặc biệt là trong chuyên môn, họ hầu hết đều là những “bậc thầy”, chưa kể, với những “đại gia” kinh tế, tiền là sức mạnh, quan hệ là mấu chốt mà họ luôn nắm giữ để có thể phối hợp với trí tuệ của mình vần xoay vụ việc. 

Câu chuyện vụ án Giang Kim Đạt trong chuyên án Vinashin là một ví dụ. Mở rộng điều tra, xác minh dấu hiệu sai phạm tại Vinashin, Cục An ninh kinh tế tổng hợp (nay là Cục An ninh kinh tế) phát hiện Giang Kim Đạt cùng đồng bọn có dấu hiệu lợi dụng chức vụ quyền hạn để chiếm đoạt tài sản Nhà nước trong việc mua, khai thác kinh doanh, cho thuê tàu biển tại Công ty Vận tải viễn dương Vinashin (viết tắt là Vinashinlines). 

Sau khi củng cố chứng cứ, Cục An ninh kinh tế đã khởi tố vụ án tham ô tài sản, khởi tố các bị can: Trần Văn Liêm, nguyên Tổng Giám đốc Vinashinlines; Trần Văn Khương, nguyên Kế toán trưởng cùng về tội danh “Tham ô tài sản”; Giang Văn Hiển về tội “Rửa tiền”; ra lệnh truy nã (bổ sung) đối với Giang Kim Đạt về tội Tham ô tài sản.

Thế nhưng, khi đánh hơi thấy động, Giang Kim Đạt đã bỏ trốn. Việc truy bắt đối tượng này kéo dài suốt 5 năm, có những thời điểm tưởng chừng đi vào ngõ cụt; dư luận đặt câu hỏi nghi ngờ về năng lực nghiệp vụ của lực lượng Công an và tính nghiêm minh của pháp luật. 

Thời điểm đó, áp lực dư luận chỉ là một phần, với những chiến sỹ đánh án, đó còn là danh dự, là tự ái nghề nghiệp. Được sự động viên khích lệ, sự vào cuộc sát sao của lãnh đạo, vượt qua mọi khó khăn, áp lực, các chiến sỹ Cục An ninh kinh tế vẫn kiên trì điều tra, xác minh và khai thác tài liệu chứng cứ, cuối cùng đã phát hiện nơi nghi vấn Đạt đang lẩn trốn ở nước ngoài. 

Kế hoạch truy bắt Đạt được đặt ra. Lúc này, khó khăn lớn nhất không chỉ nằm ở rào cản ngôn ngữ, mà còn là hạn chế về điều kiện tác nghiệp ở nước ngoài như địa hình, thời tiết, phong tục truyền thống, thể chế chính trị... 

Một thành viên trong Ban chuyên án truy lùng Giang Kim Đạt cho biết khi ý thức được hành vi phạm tội và cái giá phải trả, Giang Kim Đạt đã chuẩn bị tâm lý, lộ trình lẩn trốn hết sức tỉ mỉ, với nhiều thủ đoạn tinh vi. 

Thông tin về “điểm đến” của đối tượng, trong thời gian dài, hầu như ban chuyên án không thu được gì nhiều. Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia, Singapore… - hàng loạt quốc gia ấy, lúc nào cũng thấp thoáng bóng dáng Giang Kim Đạt. Điều này về sau được lý giải: Có tiền, Giang Kim Đạt đủ sức tạo được những mối quan hệ ở ngoài biên giới, từ đó nương tựa sự giúp đỡ trong quá trình chui lủi trốn truy nã. 

Tuy nhiên, bằng nỗ lực, quyết tâm cao nhất, Đoàn công tác đã làm rõ nơi lẩn trốn của Đạt. Vali lèn chặt mì tôm, phở ăn liền, liên tục rong ruổi ở nước ngoài để rà tung tích kẻ trốn truy nã, thậm chí đi nước ngoài mà gia đình, người thân không hề biết, các chiến sĩ An ninh kinh tế đã triển khai hàng trăm lượt biện pháp nghiệp vụ và sau 1.825 ngày đêm, đã  bắt giữ Giang Kim Đạt và dẫn độ về Việt Nam an toàn, bí mật.

Cho đến tận bây giờ, “Vụ án Vinashin” vẫn được xem là vụ án kinh tế điển hình: Sự móc ngoặc, ăn chia, gây thất thoát số tiền, tài sản cực lớn của Nhà nước liên quan đến các quan tham. Hành vi, tính chất, thủ đoạn phạm tội của các đối tượng gây bức xúc dư luận và cũng đặt ra áp lực cực lớn với các cơ quan chức năng trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng. 

Kết quả đấu tranh vụ án phản ánh thái độ không khoan nhượng, kiên quyết truy bắt tội phạm của lãnh đạo Bộ Công an, lãnh đạo Ban chuyên án, đặc biệt đối với tội phạm tham nhũng, góp phần củng cố niềm tin trong nhân dân. 

Đồng thời, qua vụ án, Cục An ninh kinh tế đã kiến nghị với Nhà nước bịt kín kẽ hở trong quản lý hoạt động mua bán và kinh doanh khai thác tàu, chấn chỉnh công tác tuyển dụng nhân sự doanh nghiệp Nhà nước, đặc biệt kiến nghị hoàn thiện hành lang pháp lý liên quan phòng, chống và thu hồi, xử lý tài sản tham nhũng.

Một vụ án khác, liên quan đến “hàn thử biểu” của nền kinh tế- thị trường chứng khoán là “Trần Hữu Tiệp cùng đồng bọn lừa đảo chiếm đoạt tài sản; giả mạo trong công tác; làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức; thao túng giá chứng khoán” (gọi tắt là vụ án MTM). Đây là vụ án điển hình cho những vi phạm trên thị trường chứng khoán, với thủ đoạn tinh vi, phức tạp. 

Việc phá vụ án không những giảm thiệt hại cho nền kinh tế, giải tỏa bức xúc cho những nhà đầu tư khác mà nó còn có tác dụng răn đe với các đối tượng có ý định kiếm lợi bất chính trên thị trường chứng khoán, góp phần tạo niềm tin cho nhà đầu tư và nâng cao tính minh bạch cho thị trường chứng khoán. 

Vì thế, dù các đối tượng đã tin vi làm giả chứng từ, làm thủ tục chuyển đổi sang cho cổ đông là người thân và nhờ họ đứng tên đại diện theo pháp luật, móc nối với cán bộ ngân hàng làm giả hồ sơ cổ đông góp vốn, làm sai lệch báo cáo tài chính, liên tục đặt lệnh mua bán cổ phiếu với mục đích tạo cung cầu ảo, thao túng giá cổ phiếu… lực lượng An ninh kinh tế vẫn miệt mài lần theo dấu vết, tìm các chứng cứ phạm tội để khởi tố vụ án. Hàng loạt các đối tượng trong vụ án phải chịu hình phạt tù giam, cao nhất là tù chung thân đã thể hiện trình độ, năng lực nghiệp vụ của các chiến sỹ Công an trên mặt trận An ninh kinh tế.

3 Đối với một quốc gia, chính trị là rường cột, nhưng kinh tế là huyết mạch. Câu nói “mạnh vì gạo, bạo vì tiền” luôn đúng không chỉ với cá nhân mà với cả một đất nước, một thể chế chính trị. Nếu như trước đây, chiến tranh, xâm lược đồng nghĩa với súng đạn, đổ máu, thì ngày nay, chiến tranh đồng nghĩa với cấm vận, trừng phạt kinh tế. Một nền kinh tế mạnh là nền móng vững chắc cho một thể chế chính trị, ngược lại nền kinh tế yếu sẽ là nguy cơ của bất kỳ quốc gia nào. 

Giữ vững an ninh kinh tế, vì thế là trách nhiệm cao cả mang ý nghĩa sống còn. Mang trên mình trọng trách đó, những cán bộ, chiến sĩ trên mặt trận bảo vệ an ninh kinh tế vẫn đang ngày ngày lặng lẽ vào trận với tinh thần quyết tâm tấn công tội phạm đến tận cùng, góp phần bảo vệ và xây dựng nền kinh tế vững mạnh của đất nước.