Vì sao doanh nghiệp khoa học công nghệ vẫn què quặt?

• 127 dự án đang chờ doanh nghiệp đầu tư thực hiện
• Cần Thơ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp yên tân sản xuất
• Tạo niềm tin cho doanh nghiệp bằng cải cách hành chính

Cục Phát triển thị trường và DN KHCN (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, tính đến tháng 8-2017, cả nước có 303 DN được cấp giấy chứng nhận DN KHCN, tập trung chủ yếu ở các lĩnh vực như công nghệ sinh học, công nghệ tự động hoá, công nghệ vật liệu mới... 

Trong số 303 DN này có 1 DN giải thể, 12 DN ngừng hoạt động, 3 DN đã thu hồi giấy chứng nhận, 126 DN báo cáo đầy đủ về tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh... 

Tổng doanh thu năm 2016 của các doanh nghiệp KHCN đạt 14.402,22 tỷ đồng, tổng lợi nhuận sau thuế đạt 1.289,91 tỷ đồng. Trung bình, mỗi DN KHCN đạt 114,3 tỷ đồng. Trên cả nước vẫn còn một số địa phương chưa có DN  KHCN nào như Lai Châu, Tuyên Quang, Cao Bằng, Bình Thuận, Vĩnh Long...

Doanh nghiệp khoa học công nghệ vẫn chưa tiếp cận được với các chính sách ưu đãi. ảnh minh hoạ

Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ DN KHCN như ưu đãi lãi suất thấp, miễn giảm tiền sử dụng đất, miễn giảm thuế thu nhập DN... Tuy nhiên, trên thực tế, rất ít DN KHCN đủ điều kiện được hưởng những ưu đãi này do gặp những rào cản về chính sách. 

Theo quy định tại Nghị định số 80/2007/NĐ-CP ngày 19-5-2007, DN KHCN muốn nhận được ưu đãi về thuế thu nhập phải đáp ứng điều kiện: Doanh thu của các sản phẩm, hàng hóa hình thành từ kết quả KHCN trong năm thứ nhất từ 30% tổng doanh thu trở lên, năm thứ hai từ 50% tổng doanh thu trở lên, năm thứ ba trở đi từ 70% tổng doanh thu trở lên. Trong khi đó, phần lớn các DN KHCN đều còn nhỏ lẻ, manh mún, tiềm lực chưa cao, không đáp ứng được điều kiện này.

Doanh nghiệp KHCN là DN đặc thù, chuyên sản xuất, kinh doanh các loại sản phẩm, hàng hóa hình thành từ kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Vì vậy, việc phát triển DN KHCN sẽ thúc đẩy ứng dụng các thành tựu KHCN vào sản xuất và đời sống, tạo ra sản phẩm mới có chất lượng cao. 

Tuy nhiên, hiện nay, các DN KHCN vẫn gặp khó khăn trong khâu thương mại hoá sản phẩm. Hiện các chính sách ưu đãi của Nhà nước mới chỉ tập trung vào vào việc tổ chức các hoạt động xúc tiến chuyển giao công nghệ mà chưa có những hỗ trợ trực tiếp cho DN trong việc xây dựng thương hiệu, quảng bá sản phẩm, đăng kí bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ... Do đó, nhiều sản phẩm có tiếng vang ở trong nước nhưng lại không có đủ sức cạnh tranh với hàng ngoại.

Ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và DN KHCN thừa nhận, số lượng DN KHCN trên cả nước còn nhỏ so với mục tiêu, một phần là do chính sách ưu đãi chưa đủ thu hút, một phần là do các DN còn ngại thủ tục rườm rà, phức tạp. 

“Hiện cả nước có khoảng vài nghìn DN đủ tiêu chuẩn trở thành DN KHCN nhưng không đăng kí do các chính sách ưu đãi dành riêng cho DN KHCN còn hạn chế. Ít DN tiếp cận được vốn vay ưu đãi của ngân hàng. Ưu đãi về đất cũng khó tiếp cận. Các dự án nông nghiệp công nghệ cao cần quỹ đất lớn để triển khai nhưng hiện nhiều nơi không bố trí được” – ông Quất nói. 

Theo ông Quất, để khích lệ các doanh nghiệp đăng kí trở thành DN KHCN, trong thời gian tới, các thủ tục đăng kí sẽ theo cơ chế hậu kiểm, đơn giản hơn. Theo đó, sẽ không yêu cầu DN chứng minh quy trình ươm tạo nhằm giúp họ giữ bí mật công nghệ.