Đề xuất cơ chế xử lý hàng chục triệu tấn xỉ của nhà máy nhiệt điện than

• Kiến nghị loại bỏ 25 nhà máy nhiệt điện than ra khỏi quy hoạch
• Nguy cơ đóng cửa nhà máy nhiệt điện than vì... không còn nơi đổ xỉ thải
• Nguy cơ ô nhiễm môi trường từ các nhà máy nhiệt điện than
• Hà Nội chịu tác động khí thải của 20 nhà máy nhiệt điện than1

Theo báo cáo tổng hợp tình hình tro xỉ tại các nhà máy nhiệt điện than của EVN, với 12 nhà máy nhiệt điện than đang vận hành thì tổng khối lượng than sử dụng trung bình năm khoảng 34 triệu tấn. Theo đó, tổng khối lượng tro xỉ của các nhà máy nhiệt điện than của EVN phát sinh trung bình năm là 8,1 triệu tấn. Hiện nay, khối lượng tro xỉ đang còn lưu giữ tại các nhà máy nhiệt điện than là gần 15 triệu tấn.

Hiện nay việc tiêu thụ tro xỉ của các nhà máy nhiệt điện than khu vực phía Bắc đã được thực hiện từ lâu và chủ yếu được tái sử dụng làm phụ gia cho bê tông, xi măng, vữa xây dựng, gạch không nung với thị trường tiêu thụ tro xỉ tương đối ổn định. Hầu hết các nhà máy đã tìm và ký hợp đồng với các đối tác để tiêu thụ phần lớn lượng tro xỉ của nhà máy.

Tro xỉ của Nhà máy Nhiệt điện Phả Lại đều được bán hết cho doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng.

Đối với các nhà máy nhiệt điện than khu vực phía Nam tại Trung tâm Nhiệt điện Duyên Hải và Vĩnh Tân mới đưa vào vận hành cũng đã làm việc với các đơn vị có khả năng tiêu thụ tro xỉ, tạo điều kiện để các đơn vị này tiến hành lấy mẫu thí nghiệm để đưa ra phương án tiêu thụ.

PGS. TS Trương Duy Nghĩa, Chủ tịch Hội Khoa học kỹ thuật nhiệt Việt Nam, cho biết: Tổng nhu cầu than cho sản xuất điện của cả nước đến năm 2020 sẽ là 63 triệu tấn, năm 2025 là 95,4 triệu tấn và năm 2030 là 128,4 triệu tấn, tương đương tổng lượng tro thải ra là 15,09 triệu tấn (năm 2020), 17 triệu tấn (năm 2025) và 20,58 triệu tấn (năm 2030). Vì vậy, để đảm bảo các nhà máy nhiệt điện than hoạt động ổn định, cần khẩn trương tìm giải pháp để tiêu thụ lượng tro xỉ đang tiếp tục phát sinh và còn tồn tại các bãi thải xỉ hiện nay.

Tại hội nghị, EVN cam kết sẽ tiếp tục tạo điều kiện tối đa cho các đối tác tiếp cận nghiên cứu phương án vận chuyển và tiêu thụ tro xỉ; phối hợp cùng với các đối tác làm việc với cơ quan quản lý nhà nước, đề xuất ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn, hướng dẫn liên quan tới thu gom, vận chuyển và tái sử dụng tro xỉ; sẵn sàng hỗ trợ các đối tác trong việc tìm kiếm các giải pháp để đảm bảo chất lượng tro xỉ.

Các doanh nghiệp sản xuất điện và các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng đưa ra 5 kiến nghị: Các cấp có thẩm quyền tăng cường công tác tuyên truyền, khuyến khích phát triển thị trường, thói quen sử dụng để các cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng tăng cường sử dụng tro xỉ, thạch cao làm nguyên liệu sản xuất.

Ban hành các quy định pháp lý yêu cầu bắt buộc thị trường vật liệu xây dựng sử dụng các sản phẩm sản xuất từ tro xỉ, thạch cao, bê tông, gạch không nung. Có cơ chế hỗ trợ, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nghiên cứu ứng dụng, tham gia hợp tác kinh doanh với các nhà máy nhiệt điện trong việc xử lý và tiêu thụ tro xỉ, thạch cao.

Sửa đổi Nghị định 38/2015/NĐ-CP theo hướng xem tro xỉ nhiệt điện khi đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn kỹ thuật làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng thì được coi là sản phẩm hàng hóa và không bị điều chỉnh theo quy định về chất thải công nghiệp thông thường. Xem xét, ban hành đơn giá cho khối bê tông lấn biển sản xuất từ tro xỉ.