Lãng phí từ việc hàng trăm hécta đất nông nghiệp bị bỏ hoang

Hỏi nguyên nhân, ông Sâm bảo rằng, năm 2016, khi thi công tuyến dự án cao tốc La Sơn-Túy Loan, nhiều diện tích đất xứ Đồng Cừ bị đất đá thi công vùi lấp, lấp luôn cả khe suối cấp nước cho xứ đồng, thế là người dân không thể canh tác được. Người dân khiếu nại, kiến nghị nhiều lần, Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh mới hỗ trợ cho mỗi sào đất (500m²) 17 triệu đồng, để người dân cải tạo lại đồng ruộng.

Nhưng bằng ấy tiền với “sức người”, người dân đành bất lực nhìn đất đá trộn lẫn trên mặt ruộng khô cứng  không còn nguồn nước tưới. Hơn 3ha ruộng xứ Đồng Cừ đành bỏ hoang, ảnh hưởng đến đời sống của gần 10 hộ dân Phò Nam vốn đời sống chỉ phụ thuộc vào nông nghiệp. Người dân đã kiến nghị nhiều lần, đề nghị chính quyền,  ngành chức năng xem xét đền bù đất đai, trả diện tích đất về cho nhà nước quản lý; hoặc chuyển đổi mục đích đất đai để người dân có hướng sử dụng đất mang lại thu nhập cho đời sống. Tuy nhiên, đã  gần 7 năm qua, kiến nghị của người dân vẫn chưa được xem xét giải quyết.

Ông Lê Đình Ca, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Hòa Vang cho biết, thực trạng đất nông nghiệp không được khai thác phục vụ sản xuất không chỉ ở Hòa Vang mà còn ở nhiều địa phương trên toàn TP Đà Nẵng. Theo Đề án “Đất nông nghiệp không được khai thác phục vụ sản xuất  trên địa bàn thành phố giai đoạn 2021-2025” được UBND TP Đà Nẵng phê duyệt tháng 3/2022, đã đánh giá: Trong những năm qua cùng với tốc độ phát triển đô thị hóa của thành phố, Đà Nẵng triển khai hàng loại các dự án phát triển kinh tế -xã hội, dự án quy hoạch chỉnh trạng đô thị. Sau khi các dự án triển khai, nhiều khu vực nông thôn tình trạng đất nông nghiệp hoang hóa, đất màu không sản xuất được ngày càng tăng.

UBND TP Đà Nẵng đã chi hỗ trợ vụ mùa các khu đất không sản xuất được do ảnh hưởng từ các dự án như sau: Năm 2019, hỗ trợ 3,97 tỷ đồng cho 145,59ha; năm 2020 hỗ trợ 4,37 tỷ đồng cho 147,38ha. Tính đến giữa năm 2020, diện tích đất nông nghiệp không được khai thác phục vụ sản xuất  trên địa bàn các quận, huyện toàn TP Đà Nẵng là 348,43ha. Trong đó, huyện Hòa Vang chiếm tới 193,62ha. Nguyên nhân gây ra tình trạng đất nông nghiệp không sản xuất được, qua rà soát kiểm tra của ngành chức năng là do tác động bởi các công trình xây dựng lân cận đã làm mất đi điều kiện sản xuất lúa và hoa màu, ruộng bị bồi lấp, kênh mương hư hỏng, mất nguồn nước, ngập úng…

Ngoài ra, còn một số khu đất nông nghiệp, biết được thông tin sẽ thu hồi đất thực hiện các dự án, dù mới phê duyệt quy hoạch, hoặc dự án “quy hoạch treo” nhưng người dân không sản xuất canh tác… Đề án của UBND TP Đà Nẵng cũng đánh giá, nhiều diện tích đất nông nghiệp không được khai thác sản xuất đã lãng phí nguồn tài nguyên đất, thu hẹp diện tích đất nông nghiệp, không thể tối đa hóa năng suất và hiệu quả kinh tế nông nghiệp của địa phương, ảnh hưởng đến vấn đề an ninh lương thực thành phố. Không những thế còn ảnh hưởng đến ngân sách do chi phí thu hồi, chi phí hỗ trợ đời sống cho các hộ dân có đất nông nghiệp không sản xuất được và chi phí quản lý và công tác lập quy hoạch điều chỉnh mục đích sử dụng đất…   

Hiện nay giải pháp khai thác đất nông nghiệp không được khai thác phục vụ sản xuất trên địa bàn TP Đà Nẵng và huyện Hòa Vang nói riêng đã được lập đề án triển khai thực hiện. Người dân có đất sản xuất bị hưởng từ dự án như ở Phò Nam, Hòa Bắc rất mong sớm có giải pháp được triển khai trên thực tế để ổn định đời sống.