Chủ đầu tư thủy điện A Lưới yêu cầu xác định rõ nguyên nhân khô hạn

• Người dân khu tái định cư thủy điện A Lưới có nước sạch sử dụng
• Bất cập ở khu tái định cư thủy điện A Lưới
• Sớm giải quyết các vướng mắc trong tái định cư thủy điện A Lưới

UBND huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế) cho rằng, nguyên nhân làm mất nước mặt, sụt giảm nước ngầm ở địa bàn là do thủy điện A Lưới gây ra khiến sông suối khô cạn, ruộng vườn bỏ hoang, ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân. Ngược lại, chủ đầu tư dự án thủy điện A Lưới yêu cầu, phải có cơ sở khoa học xác định nguyên nhân sụt giảm nước mặt và nước ngầm là do thủy điện gây ra thì mới có phương án đền bù cho người dân…

Thủy điện A Lưới với công suất 170MW, có tổng mức đầu tư hơn 3.200 tỷ đồng được xây dựng ở thượng nguồn sông A Sáp, do Công ty CP Thủy điện miền Trung làm chủ đầu tư, khởi công từ năm 2007. Quá trình thi công thủy điện, có khoảng 1.300 hộ dân ở các xã Hồng Thái, Hồng Thượng, Hồng Quảng, Nhâm, Sơn Thủy, Phú Vinh bị ảnh hưởng. 

Nhiều sông suối ở xã Phú Vinh, huyện A Lưới khô cạn trơ đáy.

Ông Nguyễn Thanh Điền, cán bộ UBND xã Phú Vinh phản ảnh, quá trình thực hiện dự án thủy điện A Lưới, đơn vị thi công xây dựng con kênh lớn dài hơn 2km kéo dài từ Hồng Thượng về Phú Vinh để lấy nước từ hồ chứa sông A Sáp đưa về nhà máy phát điện. Từ khi có con kênh này, nước mặt và mạch nước ngầm ở địa bàn sụt giảm nghiêm trọng khiến sông suối, ao hồ, giếng nước đều khô cạn trơ đáy. 

Dẫn chúng tôi đến suối A Co, thôn Phú Thành, hiện đã cạn khô, lòng suối trơ đá sỏi, ông Điền lo lắng nói: “Trước đây, con suối này quanh năm đầy nước, là nguồn nước tưới cho hàng chục héc ta hoa màu và cây lâm nghiệp của người dân địa phương, thì nay đã thành con suối chết. Người dân trồng keo lá tràm ven bờ suối, nhưng vì thiếu nước nên cây cũng còi cọc, phát triển chậm”. 

Theo UBND xã Phú Vinh, hạng mục tuyến kênh của thủy điện A Lưới gây sụt giảm mạch nước ngầm ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của hàng chục hộ dân khi có nhiều héc ta đất sản xuất bị khô hạn, thiếu nước. 

Ông Trần Rế (ở thôn Phú Xuân, Phú Vinh) trình bày: “Vợ chồng tôi chuyển về đây sinh sống đã hơn 10 năm với nghề chăn nuôi, trồng trọt và đào đất vườn làm hồ thả cá cho thu nhập ổn định cuộc sống. Tuy nhiên, kể từ ngày có dự án thủy điện thì nguồn nước ở đây bị khô cạn, giếng đào của gia đình sâu hơn 10m cũng cạn trơ đáy”.

Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch UBND huyện A Lưới, UBND huyện A Lưới và các cơ quan chức năng tỉnh Thừa Thiên-Huế đã tổ chức nhiều đợt kiểm tra, xác định hiện tượng mất nước mặt và tụt giảm mạch nước ngầm ở 2 xã Phú Vinh, Hồng Thượng xảy ra từ năm 2010, nguyên nhân chính là do thủy điện A Lưới gây ra. Bởi trước khi các hạng mục dự án thủy điện thi công thì địa bàn huyện chưa ghi nhận hiện tượng này. Sông suối, ao hồ, giếng nước khô cạn, đất đai, ruộng vườn khô hạn đã đẩy cuộc sống người dân vào cảnh khó khăn. 

Ngược lại, đại diện Công ty CP Thủy điện miền Trung lại cho rằng, phải có cơ sở khoa học xác định nguyên nhân sụt giảm nước mặt và nước ngầm là do thủy điện gây ra thì mới có phương án đền bù. 

Do đó, huyện đã lập phương án đề xuất và UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế giao Trường Đại học Nông lâm Huế thực hiện đề tài khoa học nghiên cứu, đánh giá nhằm tìm ra nguyên nhân của hiện tượng mất nước mặt, tụt giảm mạch nước ngầm tại huyện A Lưới. 

Đến cuối tháng 7-2019, Hội đồng Khoa học và Công nghệ tỉnh đã thông qua đề tài khoa học này. 

“Địa phương rất mong muốn sớm có cơ sở khoa học để yêu cầu phía chủ đầu tư dự án thủy điện hỗ trợ, đền bù và có giải pháp khắc phục nhằm ổn định cuộc sống cho người dân”, ông Hùng nói.