Già bản nơi đại ngàn Copia
Uy tín của các già bản không phải tự phong, mà đó là sự cống hiến trên thực tế của họ, được những người sinh sống trong các bản làng công nhận.
Đến bản Pha Khuông, xã Co Mạ, huyện Thuận Châu (Sơn La), dân bản nơi đây không ai là không biết đến người già bản Vừ Sua Ly - “cây đại thụ” giữa đại ngàn Copia hùng vĩ, người có công đẩy lùi tà đạo Vàng Chứ ra khỏi đời sống nhân dân, giúp những người lầm lỗi làm lại cuộc đời góp phần giúp bà con yên tâm xây dựng đời sống ấm no, hạnh phúc…
1. Từ thành phố Sơn La, vượt quãng đường gần 100km toàn đèo dốc, chúng tôi đến bản Pha Khuông, xã Co Mạ một ngày đầu xuân. Bản Pha Khuông cách trung tâm xã gần 5km với 126 hộ, hơn 620 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc Mông sinh sống.
Ngôi nhà của gia đình ông Vừ Sua Ly nằm ngay đầu bản. Năm nay đã hơn 70 tuổi, ông Ly vẫn khỏe mạnh, nhanh nhẹn. Thấy cán bộ Công an xã đến chơi, ông Ly tay bắt mặt mừng như người thân đã lâu ngày không gặp.
Trước kia, Pha Khuông không chỉ là bản đặc biệt khó khăn của xã Co Mạ mà nhiều năm về trước còn phức tạp về nạn trồng cây thuốc phiện, tà đạo và mê tín dị đoan. Một số đối tượng xấu ở địa bàn khác đến bản Pha Khuông tuyên truyền, lôi kéo bà con dân bản tham gia tà đạo Vàng Chứ. Trình độ của bà con còn hạn chế nên nghe gì cũng tin là thật. Các đối tượng gieo rắc những thông tin vô cùng hào nhoáng, không cần làm, không cần lao động, sản xuất cũng có cái ăn, cái mặc, giàu lên trông thấy.
Những người ở bản Pha Khuông kể rằng ngày ấy, các đối tượng trong tà đạo Vàng Chứ tuyên truyền, lôi kéo bà con rằng khi theo đạo này mỗi ngày chỉ cần ăn một hạt gạo là no cả ngày mà không cần gì thêm. Chẳng cần lao động vẫn có ăn vì sẽ có “chúa” ban cho cái ăn, cái mặc. Ngoài ra, họ còn bảo theo đạo này, mỗi khi con cái hay người thân trong gia đình ốm đau chỉ cần ngồi cầu nguyện Vàng Chứ sẽ tự khỏi bệnh mà không cần phải đi bệnh viện.
Nhắc lại chuyện cũ, ông Ly cho biết, những hộ tham gia tà đạo Vàng Chứ mỗi tuần bắt buộc đi cầu nguyện và học giáo lý vào ngày thứ 7 và Chủ nhật. Trưởng đạo của họ tuyên truyền rằng khi theo tà đạo Vàng Chứ không làm cũng có ăn. Họ gieo rắc cho người dân trong bản Pha Khuông những điều sai trái, bỏ việc thờ cúng ông bà, tổ tiên, không lao động sản xuất. Mặt khác, những hộ theo tà đạo chủ yếu là hộ có cuộc sống khó khăn. Khi tham gia tà đạo mất thời gian sinh hoạt 2 ngày/tuần để đi học kinh thánh. Không có thời gian tăng gia lao động sản xuất nên cuộc sống đã nghèo lại càng thêm nghèo.
Với vai trò là già bản có uy tín của bà con người Mông ở Pha Khuông, cùng với cán bộ Công an, biên phòng, ông Vừ Sua Ly đã tích cực “đi từng ngõ, gõ từng nhà”, vận động, tuyên truyền bà con trong bản không nghe theo lời rủ rê, xuyên tạc của những đối tượng theo tà đạo Vàng Chứ. “Ngày ấy, bản Pha Khuông có 2 hộ tham gia tà đạo Vàng Chứ. Tôi hỏi một hộ rằng tuần nào cũng đi học giáo lý, cầu nguyện cho Vàng Chứ rằng cái ông Vàng Chứ là người như thế nào thì họ bảo không biết Vàng Chứ là ai cả, chưa bao giờ thấy, chưa bao giờ gặp. Họ cũng chỉ nghe qua miệng của Trưởng đạo nói rằng Vàng Chứ là đấng siêu nhiên, đấng tối cao. Mọi thứ trên thế gian này đều do Vàng Chứ tạo ra.
Người theo Vàng Chứ không làm cũng có ăn, ốm đau chỉ cần cầu nguyện sẽ tự khỏi. Những người nhận thức bình thường cũng khó chấp nhận nổi những điều phi thực tế mà các Trưởng đạo, Trưởng nhóm và những người theo tà đạo Vàng Chứ giảng. Sau khi được Ban quản lý bản và tôi tuyên truyền, những hộ theo Vàng Chứ ở Pha Khuông đã hiểu và không tin theo cái được gọi là Vàng Chứ đó nữa, đồng thời lập lại bàn thờ thờ ông bà, tổ tiên”, ông Ly nói.
“Mưa dầm thấm lâu”, cuối cùng bà con cũng nhận ra những lời hứa hẹn của những kẻ truyền đạo trái phép chỉ là lời dối trá.
2. Trong câu chuyện với chúng tôi, ông Vừ Xuân Hờ, Bí thư Đảng ủy xã Co Mạ cho biết, thời gian vừa qua trước việc tà đạo Vàng Chứ đã và đang phát triển nhanh ở các bản người Mông vùng cao Tây Bắc, ở xã Co Mạ cũng không phải ngoại lệ, già bản Vừ Sua Ly đã tích cực cùng với Ban quản lý bản, cán bộ xã đến từng hộ dân tuyên truyền, vận động bà con cảnh giác, tránh xa loại tà đạo này.
“Ông Ly là cán bộ về hưu, có trình độ và suy nghĩ tiến bộ, đồng thời cũng là người có uy tín trong bản, nắm rõ những phong tục, tín ngưỡng truyền thống của người Mông nên lời nói rất có trọng lượng. Ông giải thích cặn kẽ, chi tiết và khuyên nhủ bà con nhân dân trong bản không nghe theo lời xúi giục, xuyên tạc của tà đạo đó. Nhờ đó, đến nay bản Pha Khuông không có hộ nào theo tà đạo Vàng Chứ nữa”, ông Vừ Xuân Hờ cho biết thêm.
Già bản Vừ Sua Ly không chỉ là người có công lớn trong việc đẩy lùi tà đạo Vàng Chứ trên địa bàn bản Pha Khuông, ông còn là tấm gương sáng trong cuộc sống, trong công việc, giúp nhiều bà con trong bản xóa đói giảm nghèo, vực dậy nhiều người bước ra từ bóng tối, ổn định cuộc sống, có thêm thu nhập.
Nhắc lại chuyện xưa, anh Vì Nhìa Tòng ở bản Pha Khuông vẫn không thể quên được những tháng ngày nghiện thuốc phiện tưởng chừng không thể cai. Cũng nhờ ông Vừ Sua Ly đã cùng với lực lượng Công an xã, chính quyền địa phương thường xuyên tuyên truyền, động viên anh cai nghiện và giờ đây anh đã quyết tâm cai nghiện thành công. Kể về những ngày tháng ấy, anh xúc động nói: “Cảm ơn già bản Sua Ly, cảm ơn cán bộ Công an đã cho tôi thấy ánh sáng của cuộc đời, giờ nghĩ lại cái ngày ấy mà thấy như con ma bắt mất mình đi rồi”. Sau khi cai nghiện thành công, anh Tòng được giúp vay vốn làm ăn, giờ đây anh đã có đàn trâu, bò trị giá cả trăm triệu đồng.
Còn anh Và Sống Hờ chỉ một phút lầm lỡ mà lâm vòng lao lý; nhưng nhờ cải tạo tốt, anh được giảm án. Trở về quê hương, được già bản Vừ Sua Ly động viên bỏ qua mặc cảm một thời lầm lỗi, hướng dẫn làm ăn, sản xuất, chăn nuôi, giờ đây gia đình anh Hờ là một hộ gia đình có điều kiện kinh tế khá.
Gia đình nhà anh Tòng hay nhà anh Hờ cũng chỉ là một trong rất nhiều gia đình trong bản Pha Khuông này được người già bản Vừ Sua Ly giúp đỡ, hỗ trợ. Giờ đây Pha Khuông không chỉ là bản trong sạch về tình hình tôn giáo trái pháp luật mà còn là bản có điều kiện kinh tế khá của xã. Số người nghiện ma tuý đã giảm hẳn, cảnh vật vờ, vật vã của con nghiện nay không còn nữa, bà con đã yên tâm lao động sản xuất, phát triển kinh tế.
Trung tá Lò Văn Ức, Trưởng Công an xã Co Mạ chia sẻ, người chú, người cha, người đồng đội mà chúng tôi gọi vui là “cây đại thụ” Vừ Sua Ly luôn là người tích cực trong mọi hoạt động của bản, của xã, của huyện. Chuyện quyết liệt đẩy lùi tà đạo Vàng Chứ ra khỏi địa bàn, chuyện phòng, chống tội phạm và tệ nạn ma túy cũng được ông nghiêm túc triển khai, vận động đến từng người dân bản. Có ông Ly là “cánh tay nối dài” để mang các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến gần bà con hơn.