Mỹ nâng lãi suất, Trung Quốc lo ngại

• Thượng viện Mỹ thông qua dự luật cải cách thuế lớn nhất 3 thập kỷ
• Hàn Quốc đề nghị Mỹ hoãn tập trận để giảm căng thẳng
• Chính sách "Nước Mỹ đầu tiên" trong chiến lược ANQG mới của Tổng thống Donald Trump

Như vậy, đến nay tổng cộng FED đã có 5 lần tăng lãi suất kể từ khi quay lại chu kỳ bình thường hóa chính sách tiền tệ, trong đó có 2 lần tăng trong năm 2016 và 3 lần trong năm 2017, với mỗi lần 25 điểm phần trăm.

Kinh tế Mỹ khởi sắc

Chủ tịch FED Janet Yellen cho biết, quyết định chính sách này phản ánh kỳ vọng của FED vào một thị trường lao động tiếp tục cải thiện với khả năng tạo công ăn việc làm đều đặn, làm tăng cơ hội cho người lao động. Kinh tế Mỹ đang “hoạt động rất tốt… kinh tế toàn cầu cũng đang tiến triển”, bà Yellen nói và cho biết thêm rằng bà đang cảm thấy lạc quan về nền kinh tế.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng việc FED tăng lãi suất phản ánh viễn cảnh kinh tế Mỹ sẽ có một cú huých mạnh từ gói biện pháp giảm thuế mạnh của Tổng thống Donald Trump, trong đó đề xuất giảm thuế thu nhập doanh nghiệp từ mức 35% hiện nay xuống còn 20%. 

Ngay cả trước khi có các biện pháp cải cách thuế này, kinh tế Mỹ dưới thời Tổng thống Trump cũng đã có những tiến triển mạnh khiến FED tự tin thắt chặt chính sách tiền tệ. Trong 2 quý dưới sự điều hành của ông Trump, nền kinh tế lớn nhất thế giới có sự tăng trưởng khá vững chắc với mức 3,1% trong quý II và 3,3% trong quý III/2017. Các chuyên gia kinh tế dự báo kinh tế Mỹ sẽ tiếp tục có một quý nữa tăng trưởng trên 3%, ghi nhận lần đầu tiên kể từ năm 2005 có 3 quý liên tiếp tăng trưởng cao như vậy. Ngân hàng Natixis thậm chí còn dự đoán tốc độ tăng trưởng có thể đạt tới 4%.

Trong cuộc họp cuối cùng của năm, FED đã nâng đánh giá về triển vọng kinh tế, dự báo tăng trưởng GDP của Mỹ năm 2018 sẽ đạt mức 2,5% thay vì mức 2,1% như dự báo trong cuộc họp hồi tháng 9. Tỷ lệ thất nghiệp cũng được dự báo sẽ giảm từ 4,1% xuống 3,9%. Và với những đánh giá lạc quan như vậy, FED tiếp tục dự kiến sẽ có thêm 3 đợt tăng lãi suất nữa trong năm 2018, nâng tổng số lần tăng lãi suất lên 8 lần với mức tăng tổng cộng 200 điểm phần trăm.

Trung Quốc lo ngại

Việc Mỹ tăng lãi suất sẽ gây tác động tới nhiều nước, đặc biệt là Trung Quốc. Chính quyền Bắc Kinh đang lo ngại nguồn vốn đầu tư có thể rút khỏi nước này chuyển về Mỹ, nhất là khi mức thuế tại Mỹ sắp được hạ xuống thấp. Để ngăn chặn dòng vốn rút khỏi Trung Quốc, điều có thể gây phương hại cho nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, chính quyền Bắc Kinh đang lên kế hoạch hành động khẩn cấp để ứng phó với các hành động chính sách của chính quyền Tổng thống Trump.

Tạp chí Phố Wall mới đây dẫn lời các nguồn tin cho biết giới chức Trung Quốc đang vạch ra kế hoạch ứng phó, theo đó Ngân hàng Trung ương Trung Quốc có thể phối hợp nhiều biện pháp như tăng lãi suất, kiểm soát vốn và can thiệp vào tỷ giá thường xuyên hơn để giữ dòng vốn ở lại trong nước.

Chỉ vài giờ sau khi FED tăng lãi suất, Trung Quốc cũng bất ngờ có hành động thắt chặt chính sách tiền tệ như thể đã đề phòng sẵn từ trước. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) ngày 14-12 đã tăng lãi suất hợp đồng Repo đảo ngược kỳ hạn 7 ngày từ 2,45 lên 2,5% và lãi suất kỳ hạn 28 ngày từ 2,75 lên 2,8%. 

Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng việc tăng lãi suất với chỉ 5 điểm cơ bản trên thị trường mở mang tính biểu tượng nhiều hơn là đem lại ảnh hưởng sâu rộng. Cơ quan điều hành chính sách tiền tệ của Hồng Kông ngày 14-12 cũng tăng lãi suất cơ bản thêm 25 điểm phần trăm, nhưng đây là vì đặc khu này neo đồng tiền của mình với đồng USD.

Không chỉ Trung Quốc, các nước khác cũng chịu tác động không nhỏ trước chính sách của Mỹ, vì việc tăng lãi suất của FED sẽ khiến đồng USD tăng giá, theo đó sẽ thu hút nguồn vốn lớn đầu tư từ nước ngoài. Các dòng vốn sẽ rời khỏi những thị trường mới nổi để trở về Mỹ. Tuy nhiên, tác động này dự báo cũng không lớn, vì thị trường đã được dự báo trước về việc FED nâng lãi suất.

Tại Việt Nam, các chuyên gia cho rằng việc FED tăng lãi suất có thể ảnh hưởng đến tiền đồng nhưng tác động là không lớn. Theo dự báo của ANZ, tỷ giá USD/VND cuối năm 2018 ở mức 22.900 đồng và tháng 6-2019 ở mức 23.000 đồng.