Google bị phanh phui theo dõi mọi giao dịch của khách hàng

• Google cùng Facebook dùng Trung Quốc làm "lá bài" ngăn nhà chức trách Mỹ điều tra
• Người dùng vô ý thức "làm loạn" Google dịch
• Google bắt đầu "rút" khỏi Trung Quốc

Công ty đã âm thầm theo dõi các giao dịch mua hàng trực tuyến (và đôi khi ngoại tuyến) của bạn trong nhiều năm, theo một báo cáo gần đây từ CNBC.

Trong báo cáo đó, nhà văn Todd Haselton giải thích rằng khi ngó nghiêng xung quanh tài khoản Google của mình, ông đã phát hiện một điều đáng báo động: 

“Một trang có tên là ‘Mua hàng’ (Purchases) đã hiển thị một danh sách chính xác gồm nhiều thứ - mặc dù không phải tất cả - trong số những thứ tôi đã mua từ năm 2012. Tôi đã thực hiện các giao dịch mua này bằng các dịch vụ hoặc ứng dụng trực tuyến như Amazon, DoorDash hay Seamless, hoặc trong các cửa hàng như Macy, nhưng không bao giờ trực tiếp thông qua Google. Nhưng vì biên lai kỹ thuật số đã chuyển đến tài khoản Gmail của tôi, Google có một danh sách thông tin về thói quen mua hàng của tôi.

Google thậm chí còn biết về những thứ mà tôi đã quên từ lâu rằng mình đã mua, như giày công sở tôi đã mua trong một cửa hàng Macy, vào ngày 14 tháng 9 năm 2015. Nó cũng biết tôi đã đặt mua một loại phô mai Philly trên một cuộn hoagie với Cheez Whiz và ớt chuối vào ngày 14-1-2016; tôi đã tải lại thẻ Starbucks vào tháng 11-2014; tôi đã mua một chiếc Kindle mới vào ngày 18-12-2013, từ Amazon; tôi đã mua một trò chơi Solo: A Star Wars Story từ iTunes vào ngày 14-9-2018…”.

Google đã không nói lý do tại sao họ thu thập dữ liệu mua hàng hoặc đã làm điều đó trong bao lâu. Từ trước đến nay, Google tuyên bố rất quan tâm đến quyền riêng tư, và ở đầu trang Mua hàng, có một lưu ý nói rằng "Chỉ bạn mới có thể xem các giao dịch mua hàng của mình. Google bảo vệ quyền riêng tư và bảo mật của bạn", nhưng thực tế công ty đang thu thập rất nhiều dữ liệu về mọi người, và đang khá bí mật về nó.

CNBC đã liên hệ với Google để hỏi về việc theo dõi mua hàng. Người phát ngôn của Google cho biết: “Để giúp bạn dễ dàng xem và theo dõi các giao dịch mua, đặt chỗ và đăng ký của mình, chúng tôi đã tạo ra một trang riêng mà chỉ mình bạn có thể nhìn thấy. Bạn có thể xóa thông tin này bất cứ lúc nào. Chúng tôi không sử dụng bất kỳ thông tin nào từ tin nhắn Gmail của bạn để phân phát quảng cáo cho bạn và bao gồm các biên nhận và xác nhận email được hiển thị trên trang Mua hàng”.

Google đã thu thập dữ liệu mua hàng được ít nhất là 9 năm, theo nhà báo Nick Statt. Ông cho biết: “Vì tôi đã tạo tài khoản Gmail của mình gần một thập kỷ trước, lịch sử mua hàng của tôi kéo dài đến tận năm 2010, bao gồm các giao dịch tôi đã mua khi còn là sinh viên đại học và những giao dịch thông qua Apple Store, được liên kết với tài khoản Gmail. Nó cũng bao gồm một số giao dịch trong thế giới thực được thực hiện bằng thẻ tín dụng, do các nhà cung cấp phần mềm bán hàng đã liên kết số và tên thẻ tín dụng của bạn với tài khoản email để cung cấp biên lai, cung cấp các chương trình phần thưởng và, trong một số trường hợp, thu thập dữ liệu mua hàng có giá trị”.

Clark tỏ ra lo ngại vì Google đã không muốn cho khách hàng biết tính năng này đã tồn tại bao lâu, hoặc tại sao nó lại ghi nhật ký mua ngoại tuyến của khách hàng. Điều quan trọng cần lưu ý là Google đã tái khẳng định vào năm 2017 rằng họ sẽ ngừng sử dụng dữ liệu Gmail thu thập được để phục vụ quảng cáo cá nhân hóa cho người dùng. 

Một báo cáo năm 2018 của Bloomberg cho biết Google và Mastercard đã đạt được thỏa thuận, theo đó Google sẽ trả hàng triệu USD cho Mastercard vì cho họ tiếp cận dữ liệu mua hàng của các chủ thẻ. Bản thân Google tuyên bố có quyền truy cập vào dữ liệu mua hàng của 70% chủ sở hữu thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ tại Mỹ.

Google cho biết họ “không sử dụng Gmail của bạn để hiển thị quảng cáo” và hứa “không bán thông tin cá nhân của bạn, bao gồm thông tin về tài khoản Gmail và Google của bạn, và không có chia sẻ thông tin cá nhân của bạn với nhà quảng cáo, trừ khi bạn yêu cầu". Vậy thì tại sao công ty lại thu thập tất cả dữ liệu này?

Khi trả lời CNBC, Google hàm ý rằng tính năng theo dõi mua hàng là vì lợi ích của khách hàng. Thế nhưng, nếu công ty đang cung cấp tính năng này như một lợi ích cho người dùng Google, tại sao họ thông báo cho khách hàng biết về sự tồn tại của nó?

Đầu năm nay, thông tin cho biết hệ thống báo động và bảo mật Nest Secure của Google có một hệ thống micrô nhúng mà công ty không hề tiết lộ cho người dùng. Và vào cuối năm ngoái, Google bị phanh phui việc ứng dụng Google đã theo dõi người dùng và bán thông tin của họ.

David Shipley, CEO của Beauceron Security, nói với CBC rằng ông có 3 lo ngại khi nói đến việc theo dõi mua hàng của Google: sự đồng ý, khả năng lạm dụng và năng lực mà các công ty công nghệ tiếp tục thu thập. “Khi mọi người đăng ký GMail nhiều năm trước, Google không bao giờ nói rằng một ngày nào đó họ sẽ đi thu thập tất cả các hóa đơn của bạn. Lẽ ra Google phải công khai việc này để người dùng có thể chọn liệu họ có muốn Google thu thập thông tin mua hàng của họ ngay từ đầu hay không”, Shipley nói.

Shipley cho biết tính năng này đe dọa mọi người về quyền riêng tư trực tuyến và cung cấp một công cụ hữu dụng cho các hacker đen. 

“Nếu hacker có thể xâm nhập vào tài khoản GMail của bạn, họ sẽ biết bạn mua hàng từ đâu và vì vậy có thể gửi các trò lừa đảo và tấn công nhắm mục tiêu cụ thể đến các sản phẩm và dịch vụ bạn đã mua trước đây”, ông Shipley nói với CBC's Shift . 

“Trên khía cạnh thông tin, quyền riêng tư và kiểm soát thông tin của người dùng đã bị xâm phạm khi Google đã đi rất xa trong việc thâm nhập vào đời sống riêng tư của người dùng”.

Một điểm khác đáng lo ngại là rất khó để xóa lịch sử mua hàng của bạn. Haselton đã cố gắng xóa lịch sử mua hàng của mình nhưng không được. “Bạn phải xóa tất cả các Gmail liên quan đến việc mua hàng mới có thể xóa lịch sử mua hàng. Trong trường hợp bạn muốn lưu biên lai trong Gmail phòng trường hợp bạn cần chúng sau này để trả lại, sẽ không thể xóa lịch sử mua hàng”, Haselton cho biết.

Trang bảo mật Google nói rằng “chỉ bạn mới có thể xem giao dịch mua của mình”. Nhưng nó nói “Thông tin về các đơn hàng của bạn cũng có thể được lưu cùng với hoạt động của bạn trong các dịch vụ khác của Google” và rằng bạn có thể xem và xóa thông tin này trên một trang riêng có tên “Hành động của tôi” (My Activity). Tuy nhiên, trang My Activity không cung cấp cho bạn bất kỳ khả năng nào để quản lý dữ liệu mà nó lưu trữ trên trang Mua hàng.

Google nói với CNBC rằng bạn có thể tắt hoàn toàn việc theo dõi, nhưng bạn phải chuyển đến một trang khác để tìm tùy chọn cài đặt tìm kiếm. Tuy nhiên, khi CNBC thử điều này, nó đã không hoạt động - không có tùy chọn nào như vậy để tắt hoàn toàn việc theo dõi.