Rủi ro xung đột Venezuela

• Colombia và Venezuela bên bờ vực xung đột vũ trang
• Venezuela bắt giữ 34 người vì “đội giá” thực phẩm
• Brazil triển khai quân đội đến biên giới với Venezuela

"Về vấn đề can thiệp quân sự để lật đổ Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro, chúng ta không nên loại trừ bất kỳ phương án nào. Sự khổ cực của người dân Venezuela và những cuộc di cư buộc các nước phải có hành động ngoại giao, nhưng cũng không nên bỏ qua những giải pháp khác", kênh NTN24 dẫn lời Tổng thư ký Tổ chức Các quốc gia châu Mỹ (OAS) Luis Almagro tại thành phố Cucuta (Colombia), tiếp giáp với Venezuela.

Người đứng đầu OAS đến Colombia để quan sát tình hình dòng người tị nạn từ Venezuela. Các phương tiện truyền thông cũng cho công bố các đoạn video, trong đó ghi lại cảnh người tị nạn khóc lóc lao đến gặp ông Almagro yêu cầu OAS giúp đỡ. "Xin hãy giúp chúng tôi! Vợ tôi và tôi, chúng tôi đều là những chuyên gia, vậy mà chúng tôi phải ở đây", một người đàn ông kêu lên trong nước mắt.

Tổng thư ký Tổ chức Các quốc gia châu Mỹ (OAS) Luis Almagro (giữa)

Đáp lại tuyên bố trên của người đứng đầu OAS Luis Almagro, Phó Tổng thống Venezuela Delsey Rodriguez khẳng định nước này sẽ báo cáo lên Liên Hiệp Quốc và chỉ rõ: "Venezuela sẽ đưa lên Liên Hiệp quốc và các cơ quan quốc tế khác, Almagro đã tuyên bố một cách thô tục nhằm hỗ trợ can thiệp quân sự vào công việc của nước ta và các cuộc tấn công vào thế giới châu Mỹ Latinh và vùng Caribe".

Đầu tháng 5-2018, Tổ chức Quốc tế về di cư thông báo, từ năm 2015 đến 2017, lượng người di cư từ Venezuela đã tăng hơn 10 lần. Nếu năm 2015 con số người tị nạn ước tính khoảng 89.000 người, thì đến cuối năm 2017 con số này đã là 900.000 người. Ước tính chung, số người Venezuela tị nạn trên khắp thế giới trong giai đoạn này đã tăng từ 700.000 lên 1,5 triệu. Theo số liệu của Liên Hiệp Quốc, ước tính số người tị nạn từ Venezuela hiện nay là 2,3 triệu người, riêng ở Colombia là khoảng 1 triệu người.

Tình hình chính trị - xã hội ở Venezuela hiện ngày càng trở nên trầm trọng vì khan hiếm hàng hóa, lạm phát đạt tốc độ "phi mã" và "tuột dốc" thu ngân sách do giá dầu giảm. Từng là nước giàu nhất Mỹ Latinh, Venezuela đã rơi vào cuộc khủng hoảng kinh tế và nhân đạo, nơi người dân sống trong tình trạng thiếu lương thực, bệnh viện quá tải, lạm phát cao và bất ổn chính trị. Khủng hoảng khiến nhiều người rời khỏi Venezuela để đến các nước láng giềng.

Gần đây, Chính phủ Venezuela thực hiện cuộc đổi tiền, với đồng Bolivar mới bị xóa đi 5 số 0, trong nỗ lực chống siêu lạm phát và phục hồi nền kinh tế đang suy yếu mạnh. Các nhà kinh tế học thuộc Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) đã dự báo tỷ lệ lạm phát của Venezuela sẽ chạm mốc 1 triệu % vào cuối năm 2018. 

Hiện 90% dân Venezuela sống trong cảnh nghèo, 60% thừa nhận bị đói ăn vì không có điều kiện mua lương thực. Tình trạng suy dinh dưỡng tăng vì mức lương tối thiểu/ tháng chỉ bằng vài USD đã khiến nhiều sản phẩm cơ bản (như thịt gà) nằm ngoài tầm tay với của nhiều người dân. Nhiều gia đình cha mẹ phải nhịn đói nhường phần cho con cái...

Tháng 8-2017, Tổng thống Mỹ Donald Trump từng công khai tuyên bố không loại trừ sử dụng "phương án quân sự" để chấm dứt tình cảnh hỗn loạn ở Venezuela. Tổng thống Maduro sau đó yêu cầu quân đội tập trận để đáp trả cảnh báo trên và tuyên bố "Venezuela sẽ không bị đe dọa". 

Ngày 4-8 vừa qua, sau khi bị ám sát hụt bằng máy bay không người lái tại thủ đô Caracas, Tổng thống Maduro đã đổ lỗi cho Mỹ, Colombia và những đối thủ trong nước. Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton tuyên bố Chính phủ Mỹ không liên quan đến vụ tấn công này.

Tổng thư ký Almagro nói OAS đã lập một nhóm làm việc, để xem xét các cách nhằm giúp đỡ người di dân tuyệt vọng và giúp các nước tiếp nhận họ. Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Colombia hôm 14-9 cho biết đang điều tra thông tin cho rằng 20 lính Vệ binh quốc gia Venezuela lén qua một làng bên sông biên giới Colombia và bắt 3 dân thường.

Quan hệ Venezuela - Colombia căng thẳng từ nhiều năm qua, nhưng cho đến nay không tác động đến chính sách tiếp nhận dòng di dân Venezuela, theo AP.