"Những kẻ ngang ngược" Boko Haram là ai?

• Phiến quân Đông Ghouta buông vũ khí, đầu hàng quân đội Syria
• Phiến quân ồ ạt tấn công hành lang nhân đạo mới tại Đông Ghouta
• Israel bí mật hợp tác Ai Cập chống phiến quân trên bán đảo Sinai

Đây là lần thứ hai tổ chức phiến quân này tấn công vào các trường học để bắt cóc nữ sinh. Lần trước chúng đã bắt đi hơn 200 nữ sinh.

Boko Haram (tên theo bản ngữ Hausa: Cấm nền giáo dục phương Tây) là một nhóm vũ trang Hồi giáo được thành lập và có trụ sở tại Nigeria, cũng hoạt động tại Cộng hòa Sát, Niger và phía bắc Cameroon. Nhóm này bị coi là phiến quân vì tổ chức các hoạt động khủng bố tại Nigeria, đặc biệt là năm 2009 và năm 2014.

Được thành lập bởi Mohammed Yusuf vào năm 2002, Boko Haram do Abubakar Shekau lãnh đạo từ năm 2009. Từ tháng 3-2015 đến 8-2016, nhóm đã có sự liên kết với Nhà nước hồi giáo tự xưng IS và đã giết chết hàng chục ngàn người, bắt 2,3 triệu người phải di tản, được xếp vào nhóm khủng bố chết người nhất thế giới theo Chỉ số khủng bố toàn cầu năm 2015.

Trong số 2,3 triệu người phải di tản bởi cuộc xung đột kể từ tháng 5-2013, ít nhất 250.000 người đã rời Nigeria và chạy trốn sang Cameroon, Chad hoặc Niger. Boko Haram đã giết chết hơn 6.600 người vào năm 2014. Nhóm này đã tiến hành bắt cóc hàng loạt, trong đó có 276 cô gái từ Chibok vào tháng 4-2014.

Giữa năm 2014, nhóm này đã giành quyền kiểm soát vùng lãnh thổ trong và xung quanh địa bàn của họ ở Borno, ước tính khoảng 2 vạn km2 vào tháng 1-2015, nhưng không chiếm được thủ đô Maiduguri. Tháng 9-2015, Giám đốc Thông tin thuộc Bộ Quốc phòng Nigeria tuyên bố tất cả các trại của Boko Haram đều đã bị phá hủy.

Ngày 7-3-2015, lãnh đạo Boko Haram Abubakar Shekau cam kết trung thành với Nhà nước Hồi giáo Iraq và Levant hay ISIS, và đổi tên hiệu lại thành Nhà nước Hồi giáo ở Tây Phi.

Boko Haram được thành lập như một giáo phái dòng Sunni Hồi giáo cực đoan, bị ảnh hưởng bởi phong trào Wahhabi, chủ trương một hình thức luật Sharia nghiêm ngặt. Nó phát triển thành một nhóm thánh chiến Salafist vào năm 2009. Boko Haram tìm kiếm việc thành lập một nhà nước Hồi giáo ở Nigeria và phản đối việc phương tây hóa của xã hội Nigeria.

Nhóm này đã truyền bá tư tưởng thù địch phương Tây, cho rằng giáo dục của người Tây là một tội lỗi đáng nguyền rủa. Phiến quân này thể hiện sức mạnh thông qua các vụ bắt cóc, giết người và đánh bom trường học, nhà thờ.

Boko Haram được thành lập bởi Mohammed Yusuf, người lãnh đạo nhóm từ năm 2002 cho đến khi ông ta qua đời vào năm 2009. Sau đó, cấp phó của ông ta là Abubakar Shekau, nắm quyền kiểm soát nhóm và duy trì đến tận ngày nay.

Mặc dù Boko Haram được tổ chức trong một cấu trúc thứ bậc với một vị lãnh đạo nói chung, nhóm này cũng hoạt động như một hệ thống bí mật di động sử dụng một cấu trúc mạng, với các đơn vị có từ 300 - 500 chiến binh. Ước tính tổng số chiến binh của Boko Haram từ 500 - 9.000 người.

Boko Haram được cho là đã huy động được nhiều khoản tiền đáng kể từ việc bắt cóc để đòi tiền chuộc. Năm 2013, Boko Haram bắt cóc 7 gia đình người Pháp du lịch ở Cameroon và 2 tháng sau đó họ đã thả những con tin cùng với 16 người khác để đổi lấy khoản tiền chuộc là 3,15 triệu USD.

Cũng như việc tống tiền từ cư dân địa phương, Boko Haram đã tuyên bố tống tiền từ các chính quyền địa phương. Một phát ngôn viên của Boko Haram tuyên bố rằng Thống đốc bang Kano Ibrahim Shekarau và Thống đốc bang Isaac Bauchi Isa Yuguda đã viện trợ cho họ hàng tháng.