Dấu hiệu cảnh báo sốt xuất huyết nguy hiểm phải nhập viện

Thứ Tư, 02/11/2022, 16:15

Sốt xuất huyết đang bùng phát mạnh tại Hà Nội, trong tuần qua Thủ đô ghi nhận hơn 1.200 ca mắc. Do quá tải bệnh viện nên nhiều người phải điều trị ngoại trú. Tuy nhiên, khi nào người bệnh sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo phải nhập viện là điều mà nhiều người quan tâm.

Khi nào người bệnh sốt xuất huyết phải nhập viện?

Theo BS Đỗ Anh, Trung tâm Nhi khoa, Bệnh viện Bạch Mai, sốt xuất huyết là bệnh có thể dễ dàng được điều trị và chăm sóc tại nhà bằng các kiến thức y khoa thông thường như: Nghỉ ngơi, uống đủ nước, dinh dưỡng đầy đủ, uống thuốc hạ sốt và chủ động phát hiện sớm các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm để đi khám, nhập viện điều trị, thông thường đó là thời điểm pha sốt muộn (ngày bệnh thứ 3-4, hoặc nhiệt độ hạ/ hạ thân nhiệt), cộng với ban xuất huyết, chảy máu mũi,  miệng,..

Tuy nhiên, có nhiều người sốt xuất huyết diễn tiến bệnh nặng từ ngày thứ 4, hạ tiểu cầu, sốc xuất huyết, nhưng không biết và đến viện kịp thời đã rơi vào nguy kịch, thậm chí tử vong. Tại Hà Nội, từ đầu năm đến nay đã ghi nhận 12 ca tử vong, trong khi năm 2011 không ghi nhận ca nào. 

Dấu hiệu cảnh báo sốt xuất huyết nguy hiểm phải nhập viện -0
Cha mẹ theo dõi trẻ sau khi hết sốt, nếu thấy có dấu hiệu li bì, kích thích, nôn liên tục thì phải cho con nhập viện ngay.

Theo BS Đỗ Anh, ước tính tới 1/20 bệnh nhân nhiễm sốt xuất huyết Dengue có thể tiến triển nặng, đe doạ tính mạng. Sốt xuất huyết Dengue có thể từ không có triệu chứng, biểu hiện nhẹ đến nguy kịch/nặng. Sốt xuất huyết có 4 tuýp nên một người có thể nhiễm tới 4 lần. Sau nhiễm sẽ tạo miễn dịch lâu dài với tuýp đó. 

Khi bị nhiễm lần 2 sẽ là yếu tố nguy cơ cho tiến triển nặng. “Biểu hiện của sốt xuất huyết rất dễ nhầm lẫn với các bệnh sốt do căn nguyên khác (cúm A/B, Rsv.. trong những ngày đầu của bệnh). Vì biểu hiện lâm sàng của sốt xuất huyết không đặc hiệu nên cần theo dõi sát/phát hiện sớm các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm (sốc) sớm, để nhanh chóng nhập viện và can thiệp sớm, giảm nguy cơ tử vong”, BS Đỗ Anh nói.

Sốt xuất huyết có 4 giai đoạn: Pha ủ bệnh (5-7 ngày), pha sốt, pha nguy kịch/nguy hiểm, pha hồi phục.

Biểu hiện hay gặp ở pha sốt thường diễn ra trong 2-7 ngày với triệu chứng sốt, đau mỏi cơ, đau mắt, đau khớp, đau họng, đau đầu, nôn và buồn nôn; ban đỏ da, chấm xuất huyết dưới da.

Khi nào sốt Dengue trở nên nguy hiểm? Theo bác sĩ Đỗ Anh, dấu hiệu cảnh báo sốt xuất huyết trở nên nguy hiểm thường rơi vào pha sốt muộn, hay còn gọi là pha hạ sốt, thường diễn ra 24-48 giờ. Khi trẻ hết sốt là thời điểm dấu hiệu nặng có thể xuất hiện liên quan đến các tình trạng thoát mạch, ứ dịch (gây tràn dịch màng phổi, tràn dịch màng tim, tràn dịch màng bụng,…), tình trạng suy hô hấp, khó thở, chảy máu và suy giảm chức năng nhiều cơ quan trong cơ thể.

"Hầu hết là trẻ sẽ hồi phục ở pha hết sốt, nhưng 1 số (1/20) sẽ diễn ra tình trạng “thoát mạch” trong vòng vài tiếng, trẻ bị sốc xuất huyết, làm tràn dịch đa màng (màng tim, phổi, bụng), máu bị cô đặc, tụt kẹt huyết áp", BS Đỗ Anh nói.

Do đó, gia đình cần phát hiện sớm 6 dấu hiệu sau để đưa trẻ nhập viện: Đau bụng; li bì/ kích thích và nôn liên tục; trẻ đang sốt cao hạ thân nhiệt đột ngột; trẻ bắt đầu xuất hiện chảy máu (mũi/ miệng/ tiểu máu/ phân máu) hoặc da niêm mạc xanh tái; chân tay trẻ lạnh/ẩm; đau bụng/ gan to ra, ấn tức vùng bụng.

Tuyệt đối không uống hạ sốt Ibuprofen

 BS Đỗ Tuấn Anh cho biết, khi điều trị tại nhà, do sốt Dengue thường sốt cao (39-40,5 độ), sốt liên tục và dai dẳng, đáp ứng kém với thuốc hạ sốt, người bệnh chỉ uống hạ sốt paracetamol (dùng đúng liều đúng khoảng cách), lưu ý không dùng hạ sốt Ibuprofen. Ibuprofen hạ sốt mạnh và thời gian tác dụng dài hơn so với Paracetamol, song không được dùng cho trẻ mắc sốt xuất huyết vì có thể gây xuất huyết tiêu hóa.

"Một trong biến chứng nguy hiểm của sốt Dengue đó là cơ thể thiếu/mất dịch, rơi vào tình trạng sốc. Do đó, khi được chẩn đoán là sốt Dengue, điều cực kỳ quan trọng đó là bảo đảm đủ cơ thể đủ nước. Có 3 loại đồ uống rất tốt cho hồi phục sốt Dengue là: Oresol, sữa, nước hoa quả cung cấp điện giải và multivitamin ( chuối, cam, kiwi, bơ, dừa)", BSĐỗ Anh nhấn mạnh.

Trong giai đoạn đầu của sốt Dengue (pha sốt), trên 70% người bệnh có thể tự theo dõi và chăm sóc ở nhà bằng chế độ dinh dưỡng và uống đủ nước. Trong giai đoạn này người bệnh mệt, đau mỏi người và khớp, do vậy được nghỉ ngơi đủ là rất quan trọng. Hãy cố ngủ càng nhiều càng tốt, giúp cơ thể nghỉ ngơi và hồi phục.

Những thực phẩm tốt nhất cho người bệnh sốt Dengue: Nước tinh khiết, Oresol, nước dừa, nước trái cây; sữa, các chế phẩm từ sữa; thực phẩm nhiều đạm (protein): Thịt nạc (thịt gà, thịt bò, cá); gan; trứng.

Các thực phẩm phải tránh cho trẻ khi mắc sốt xuất huyết là thực phẩm rán, nhiều dầu mỡ; đồ uống có caffein/có ga như coca/pepsi; thực phẩm mỡ/béo, gia vị cay.

Theo khuyến cáo của BS, cần theo dõi sát tình trạng sức khỏe của người bệnh tại nhà, chủ động phát sớm các dấu hiệu nguy hiểm, tốt nhất nên có sự theo dõi, giám sát của 1 bác sĩ gia đình.

Trần Hằng
.
.
.