Nạn nhân của hóa chất diệt cỏ Paraquat ngày càng tăng và trẻ hóa

• Mâu thuẫn trên Facebook, nữ sinh uống thuốc diệt cỏ tự tử
• Chồng chém vợ rồi uống thuốc diệt cỏ tự tử
• Nghi án người mẹ cùng hai đứa con uống thuốc diệt cỏ

Các bác sĩ động viên, an ủi bệnh nhân sau khi đã sử dụng các phương pháp điều trị cần thiết. Tuy nhiên, khi chỉ có chúng tôi, BS. Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm chống độc, lắc đầu: Trường hợp này chắc chắn khó qua khỏi trong vòng 3 ngày, vì uống nhiều và lại đến muộn.

Đó chỉ là một trong rất nhiều ca ngộ độc thuốc diệt cỏ Paraquat thời gian gần đây và đáng lo ngại khi có xu hướng ngày càng gia tăng. Chỉ tính riêng trong ngày 27-4 vừa qua, trong số 26 bệnh nhân nhập viện thì có tới 6 ca ngộ độc do thuốc diệt cỏ Paraquat. Hiện nay, Paraquat được coi là hóa chất gây ngộ độc cấp tính và tử vong nhiều nhất ở nước ta.

Bệnh nhân uống thuốc diệt cỏ Paraquat vật vã vì nội phổi bị “đốt cháy”

Tại Trung tâm chống độc– cơ sở y tế tuyến cuối về điều trị ngộ độc, ngày nào cũng có 3-4 bệnh nhân ngộ độc Paraquat nhập viện và tính trung bình, ngày nào cũng có người tử vong vì hóa chất này.  Những năm qua, mỗi năm, tại Trung tâm chống độc đã có gần 300 ca tử vong do thuốc diệt cỏ Paraquat. Ước tính, mỗi năm, cả nước có hàng nghìn ca tử vong vì chất độc này.

Theo BS. Nguyễn Trung Nguyên, Paraquat là hóa chất chính trong thuốc diệt cỏ hiện là chất gây ngộ độc cấp tính và tử vong nhiều nhất ở nước ta hiện nay. Điều đáng lưu ý là hầu hết các bệnh nhân bị ngộ độc paraquat đều tử vong, chiếm tới 90% vì cho đến nay vẫn không có biện pháp điều trị có tính chất quyết định để cứu sống bệnh nhân. Các phương pháp chạy thận nhân tạo, lọc máu liên tục cũng chỉ mang lại hiệu quả cho những nạn nhân nhập viện sớm. 

Với những nạn nhân nhập viện muộn, Paraquat đã ngấm vào các tổ chức, cơ quan của cơ thể thì hầu như vô phương cứu chữa. Hầu hết tử vong trong vòng 1 tuần đến 3 tháng, một số tử vong trong 3 ngày đầu. Số bệnh nhân còn lại, chừng 10%, cũng sẽ bị sơ phổi trong thời gian tiếp theo và có thể dẫn tới tử vong. 

Những người sống sót sau khi uống Paraquat rất ít, với điều kiện uống ít và đến bệnh viện trong thời gian ngắn nhất cho phép, được gọi là “thời gian vàng” tức là trong vòng 2 tiếng sau khi uống.

Nguyên nhân bị ngộ độc paraquat rất nhiều, chủ yếu là tự tử, bỏ thuốc vào bể nước để trả thù, hay tìm đến cái chết do thất tình, cờ bạc, cãi vã, chồng ngoại tình v.v… Bệnh nhân mà chúng tôi nói ở trên là một trong số những người đã tìm đến cái chết đau đớn bằng thuốc diệt cỏ. 

Trước đó, đã có 2 mẹ con cũng nhập viện trong tình trạng nguy kịch, chỉ vì 2 vợ chồng mâu thuẫn nhau mà người phụ nữ khóa trái cửa rồi cùng cậu con trai uống thuốc diệt cỏ Paraquat. Ngày 19-4-2016, cũng do mâu thuẫn với chồng, một người vợ ở Hải Dương đã mua thuốc diệt cỏ mang về nhà pha nước uống và ép 2 đứa con nhỏ cùng uống. Người mẹ tử vong trước khi được cấp cứu, còn 2 đứa trẻ cũng khó tránh khỏi nguy kịch.

PGS.TS Phạm Duệ, một chuyên gia hàng đầu về chống độc, nguyên Giám đốc Trung tâm Chống độc BV Bạch Mai, lo âu: Đáng báo động là những người tự tử bằng Paraquat ngày càng trẻ hóa khi lại chiếm đa số ở lứa tuổi 20-30. Trung tâm Chống độc từng điều trị cho một cháu bé chưa đầy 10 tuổi uống Paraquat chỉ vì giận bố mẹ, hay có nữ sinh ở Hà Nội cũng tìm đến Paraquat vì bị bạn bè xấu ghép ảnh đưa lên Facebook.

BS. Nguyễn Trung Nguyên cho hay: Các ca nhập viện tại Trung tâm chống độc những năm gần đây chủ yếu ở Hà Nội và các tỉnh lân cận. Đại đa số bệnh nhân nhập viện đều đã ở tình trạng nặng, đến quá muộn và uống nhiều nên khả năng sống sót càng thấp. 

Vì sau khi vào cơ thể sau vài tiếng, hóa chất đã ăn sâu vào phổi và các cơ quan nội tạng, gây suy gan, suy thận nặng. Nhiều bệnh nhân ngộ độc chưa kịp nhập viện đã tử vong, hay không ít người tưởng tỉnh táo nhưng rồi tử vong rất nhanh. Một số ít chỉ bị tổn thương gan thận nhẹ, nhưng chục ngày sau, khi đã nguôi cơn giận, thèm được sống thì đã muộn vì xơ phổi.

Chúng tôi tin rằng, nếu một lần chứng kiến người bệnh đau đớn, vật vã liên tục sau khi uống thuốc diệt cỏ vì bị hóa chất “đốt cháy” nội tạng, nhiều người có ý định tìm đến cái chết bằng Paraquat sẽ phải kinh sợ mà từ bỏ ý định. Cái chết do Paraquat rất kinh khủng chứ không như nhiều người tưởng, bởi có thể phổi, gan, thận bị từ từ phá hủy kéo dài vài ngày, thậm chí cả tháng, khiến người bệnh vô cùng đau đớn, khổ sở.

Theo các chuyên gia y tế, khi một hóa chất gây ngộ độc cho nhiều người như Paraquat hiện nay, nhất là tình trạng ngộ độc Paraquat có chiều hướng gia tăng, thì dù bất kỳ nguyên nhân nào cũng phải hạn chế sử dụng hoặc phải được thay thế. Đặc biệt là phải có sự quản lý chặt chẽ của cơ quan nhà nước, nhất là khi trên thế giới đã có 40 quốc gia cấm sử dụng Paraquat. Đến chính Trung Quốc là nơi sản xuất ra hóa chất này cũng đã cấm sử dụng. 

Thế nhưng, nghịch lý là ở nước ta, thuốc diệt cỏ Paraquat vẫn được mua rất dễ dàng. Chỉ cần vài chục ngàn đồng là bất cứ ai cũng có thể mua được một lọ Paraquat để sử dụng theo ý cá nhân. Chính việc quản lý lỏng lẻo này đã là nguyên nhân để số người bị ngộ độ và tử vong do Paraquat ngày càng tăng, gây nên những hậu quả cực kỳ nghiêm trọng.

Cũng theo BS. Nguyễn Trung Nguyên, trước đây, số bệnh nhân nhập viện do dùng thuốc diệt chuột khá đông, nhưng từ khi bị cấm sử dụng thì số nạn nhân giảm hẳn. Vì thế, cần thiết phải cấm sử dụng Paraquat vì ý nghĩa nhân đạo, mới hy vọng giảm được số người bị ngộ độc và tử vong như hiện nay, để giảm bớt những hệ lụy xã hội và cho nhiều gia đình.