Vẫn còn tình trạng lập khống hồ sơ để trục lợi Quỹ ốm đau, thai sản

Chiều 22/10, Quốc hội nghe Báo cáo tình hình thực hiện chính sách, chế độ BHXH, quản lý và sử dụng quỹ BHXH năm 2020.

Kết dư Quỹ BHXH và bảo hiểm thất nghiệp gần 953.078 tỷ đồng

Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh – Xã hội Đào Ngọc Dung thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày báo cáo cho biết: Chính phủ đã thể chế hóa kịp thời chủ trương lớn của Trung ương về điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu thông qua việc trình Quốc hội ban hành Bộ luật Lao động năm 2019 và Nghị định số 135 ngày 18/11/2020 về tuổi nghỉ hưu, có hiệu lực tổ chức thực hiện từ ngày 1/1/2021.

Đồng thời, kịp thời ban hành chính sách hỗ trợ người dân và doanh nghiệp gặp khó khăn do đại dịch COVID-19. Kết quả phát triển đối tượng tham gia BHXH, bảo hiểm tự nguyện tiếp tục giữ được đà tăng, đặc biệt phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, đạt 1,1 triệu người, chiếm 2,33% lực lượng lao động trong độ tuổi, vượt chỉ tiêu đặt ra tại Nghị quyết số 28.

Năm 2020, tổng số tiền chi trả các chế độ BHXH ước khoảng 240.765 tỷ đồng. Trong đó, số chi từ nguồn ngân sách nhà nước (NSNN) bảo đảm chiếm 19,58%, giảm giảm 0,24% so với năm 2019 và chi từ nguồn Quỹ BHXH chiếm 80,42%. Đối với số chi từ nguồn Quỹ BHXH (193.619 tỷ đồng), tăng 8,47% so với năm 2019; chi từ nguồn Quỹ bảo hiểm thất nghiệp là 17.149 tỷ đồng, tăng 35,73% (tăng 4.514 tỷ đồng) so với năm 2019.

Thẩm tra báo cáo, Ủy ban Xã hội thấy rằng, các nội dung chi của Quỹ BHXH và Quỹ bảo hiểm thất nghiệp đều tăng về số người, số tiền so với năm 2019 và nằm trong xu thế tăng đều trong những năm qua. "Vẫn còn tình trạng cấu kết, lập khống, làm giả hồ sơ hưởng chế độ để lạm dụng, trục lợi Quỹ ốm đau, thai sản; vẫn còn tình trạng chi sai, chi chế độ trợ cấp thất nghiệp trùng với thời gian đóng BHXH. Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp và Quỹ bảo hiểm thất nghiệp vẫn chi chủ yếu vào một số chế độ nhất định, chưa thực hiện được hết các chế độ theo quy định", Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh nêu.

Về tình hình kết dư các quỹ, đến hết năm 2020, tổng số kết dư của Quỹ BHXH hội và Quỹ bảo hiểm thất nghiệp ước đạt gần 953.078 tỷ đồng, trong đó: Quỹ Ốm đau, thai sản là 13.472 tỷ đồng; Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp là 54.089 tỷ đồng; Quỹ hưu trí, tử tuất là 794.920 tỷ đồng và Quỹ bảo hiểm thất nghiệp là 90.597 tỷ đồng.

Ủy ban Xã hội đánh giá, các quỹ có tính chất ngắn hạn về cơ bản đều bảo đảm khả năng chi trả, có kết dư lớn và còn có chế độ, chính sách liên quan đến các quỹ này chưa được thực hiện. Về Quỹ Hưu trí, tử tuất, mặc dù vẫn đang kết dư lớn, song cần tính toán thận trọng, kỹ càng hơn trong việc bảo đảm cân đối trong dài hạn, nhất là với sự thay đổi về đặc điểm của quy mô và cơ cấu dân số (tốc độ già hóa dân số)...

Một số cơ sở khám chữa bệnh bảo hiểm y tế cầm chừng

Báo cáo Công tác Quản lý sử dụng Quỹ bảo hiểm y tế (BHYT) năm 2020 và Việc thực hiện Nghị quyết 68/QH13, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long thông tin: Tổng thu Quỹ BHYT là 110.395 tỷ đồng; chi BHYT năm 2020 là 104.220 tỷ đồng. Dự kiến số dư Quỹ BHYT lũy kế đến cuối năm 2020 là 32.991 tỷ đồng.

Việc cân đối Quỹ vẫn được bảo đảm do Chính phủ, Bộ Y tế và các bộ, ngành đã tổ chức triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để kiểm soát chi từ Quỹ BHYT, tuy nhiên vẫn còn các khó khăn, thách thức cần giải quyết như: Số người tham gia BHYT tăng, nhưng phần lớn được NSNN đóng hoặc hỗ trợ đóng theo mức lương cơ sở nên số thu vào quỹ thấp; mức đóng không thay đổi trong khi phạm vi, quyền lợi hưởng chế độ BHYT ngày càng được mở rộng; tình trạng trốn đóng, chậm đóng BHYT của một số chủ sử dụng lao động vẫn xảy ra ở hầu hết các địa phương và vẫn còn tư tưởng chỉ khi ốm đau mới tham gia BHYT...

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh đánh giá, mức đóng BHYT của một số nhóm đối tượng được NSNN đóng hoặc hỗ trợ đóng BHYT thấp, chỉ bằng 4,5% mức lương cơ sở, trong khi nhóm đối tượng này chiếm 58% tổng số đối tượng tham gia BHYT, mức quyền lợi BHYT cao hơn nhóm đối tượng khác và phạm vi quyền lợi ngày càng được mở rộng.

Vẫn còn tình trạng NSNN chậm chuyển kinh phí đóng BHYT cho đối tượng được NSNN đóng hoặc hỗ trợ tại một số địa phương; chưa giải quyết triệt để tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ BHYT từ phía cơ sở khám chữa bệnh, người bệnh và cả cán bộ thực hiện BHYT.

"Một số cơ sở khám chữa bệnh do lo ngại việc không được thanh toán các chi phí vượt dự toán được giao nên có tình trạng chuyển bệnh nhân lên tuyến trên hoặc chỉ khám chữa bệnh BHYT cầm chừng, kê đơn để bệnh nhân mua thuốc ngoài BHYT, đặc biệt là khi thực chi đã gần chạm hoặc vượt ngưỡng được giao", Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội nhấn mạnh.