Mong manh "số phận" hàng trăm máy bay của phương Tây trên đất Nga

Trước đó vào ngày 14/3, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký một đạo luật cho phép các hãng hàng không của nước này giữ lại các máy bay do các công ty nước ngoài cho thuê để khai thác trên các tuyến nội địa, đồng thời khiến các công ty nước ngoài gặp khó khăn khi mua lại các máy bay này mà chưa có sự đồng ý của Nga. Các mẫu máy bay này sẽ được cơ quan hàng không quốc gia Nga kiểm tra điều kiện cần thiết để cấp chứng chỉ khai thác cho sử dụng trong nước. 

Các lệnh trừng phạt của Mỹ và châu Âu áp đặt lên Nga yêu cầu các công ty có liên quan của phương Tây bằng mọi cách lấy lại tất cả các máy bay mà họ cho các hãng hàng không Nga thuê, hạn cuối là hết tháng này.

Các nhà sản xuất máy bay như Airbus và Boeing đã cắt đứt quyền tiếp cận của các hãng hàng không Nga đối với các phụ tùng thay thế cần thiết cho bảo dưỡng và vận hành máy bay an toàn. Các hãng hàng không Nga khai thác 305 máy bay phản lực Airbus và 332 chiếc khác của Boeing, theo dữ liệu do công ty phân tích hàng không Cirium cung cấp. Hiện chỉ có 144 máy bay đang hoạt động tại Nga là do nước này tự sản xuất.

Dữ liệu của Cirium cho thấy 85% số máy bay mà Nga đang khai thác thương mại thuộc sở hữu của các công ty cho thuê nước ngoài và có giá trị lên đến 12,4 tỷ USD.

Hiện không rõ các công ty cho thuê có thể lấy lại những máy bay bằng cách nào vì hiện chúng vẫn đang ở trên đất Nga. Các lệnh trừng phạt bổ sung cấm máy bay Nga bay tới hầu hết các quốc gia khác đã hạn chế đáng kể ngành hàng không của nước này.

Richard Aboulafia, giám đốc điều hành của AeroDynamic Advisory, cho biết một trong những vấn đề mà những chiếc máy bay này gặp phải là bị từ chối cung cấp linh kiện thay thế, và cũng sẽ không được cấp chứng chỉ khả phi mà hàng không phương Tây chấp thuận.

Việc mất quyền sử dụng 85% số máy bay do nước ngoài sản xuất sẽ là đòn giáng mạnh vào nền kinh tế của Nga. Ngành hàng không đóng vai trò liên kết quan trọng đối với các doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, cả ở trong nước và quốc tế, theo Robert Mann, chuyên gia phân tích và tư vấn hàng không. Các chuyến bay không chỉ vận chuyển hàng hóa và hành khách quốc tế, nội địa, mà còn đưa các kỹ sư, công nhân và thiết bị đến những vùng xa xôi của nước Nga, đất nước có diện tích đất liền lớn nhất thế giới.

Trong khi đó, Betsy Snyder, nhà phân tích tín dụng của các công ty cho thuê máy bay tại Standard & Poor’s, cho biết Nga không cần tất cả các máy bay nước ngoài mà họ đang giữ vì “đòn giáng vào nền kinh tế từ các lệnh trừng phạt sẽ làm giảm đáng kể nhu cầu đi lại bằng đường hàng không”.

Các chuyên gia cũng cho rằng Nga vẫn có thể tự chế tạo các linh kiện nếu bị tước quyền tiếp cận từ nước ngoài.