#văn học Việt Nam

Trong mục tiêu chiến lược “quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra thế giới”, đối tượng mà nền văn học của chúng ta cần hướng đến, một cách mạnh mẽ nhất, không phải độc giả quốc nội, mà là độc giả thuộc các nền văn học dân tộc khác, các ngôn ngữ/ chữ viết khác nằm ngoài biên giới quốc gia. Để làm được điều ấy, buộc phải nói đến hoạt động dịch văn học và sản phẩm của nó: các tác phẩm văn học dịch.

Vần trong thơ lục bát, nhìn qua tưởng đơn giản mà khá phức tạp, khảo sát kỹ, nhiều khi thấy nó tỉ mỉ đến... lắt nhắt, phải mất không ít công sức. Nhưng cũng vì vậy mà có những khi nhìn ra nhiều điều thú vị.

Nhà thơ Phùng Khắc Bắc sinh năm 1944 ở ngoại ô thị xã Bắc Giang, đi bộ đội, sau 1975 về học Trường Viết văn Nguyễn Du, khóa 2 rồi làm công tác ở Phòng Văn hóa văn nghệ, Tổng cục Chính trị, sau chuyển sang Văn phòng Hội Nhà văn Việt Nam. Phùng Khắc Bắc mất năm 1991.

50 năm kể từ ngày thống nhất đất nước, văn học từ 1975 đã khẳng định giá trị và có những đóng góp của một thời kỳ cho dòng chảy văn học Việt Nam. Dù vẫn còn nhiều ý kiến tranh luận về việc 50 năm văn học vẫn còn thiếu/ ít đỉnh cao, nhưng theo Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều nền văn học trong 50 năm qua "không nhỏ bé như chúng ta hình dung, nhưng cũng không vĩ đại quá như chúng ta tưởng tượng".

Ngày 27/11, tại Hà Nội, Hội Nhà văn Việt Nam, Hội đồng Lý luận - phê bình văn học nghệ thuật Trung ương và NXB Giáo dục Việt Nam đã phối hợp tổ chức Hội nghị Lý luận phê bình văn học lần thứ V "50 năm văn học Việt Nam từ 1975: Thành tựu và xu thế".

Ngày 27/11, tại Hà Nội, Hội Nhà văn Việt Nam, Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương tổ chức Hội nghị Lý luận, phê bình văn học lần thứ V chủ đề “50 năm văn học Việt Nam từ 1975: Thành tựu và xu thế”.

Sau hợp tác với Viện Văn học Pakistan, mới đây, Hội Nhà văn Việt Nam tiếp tục ký biên bản ghi nhớ với 3  tổ chức văn học và văn hóa Đài Loan (Trung Quốc), mở ra những cơ hội hợp tác trong lĩnh vực dịch thuật và quảng bá văn học Việt ra thế giới. Hy vọng, những ký kết này sẽ góp phần thúc đẩy hành trình xuất khẩu văn học Việt ra nước ngoài một cách bài bản và có chiến lược hơn. 

Trong xu thế vận động và phát triển của văn học Việt Nam đương đại, diễn ngôn sinh thái ngày càng có điều kiện phát triển khi những nhận thức về môi trường sống, về cảnh quan tự nhiên, về biến đổi khí hậu, về ô nhiễm môi trường… đang đặt ra nhiều thách thức.

Ngày 15/10 vừa qua, Hội Nhà văn Việt Nam đã tổ chức lễ ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Hội Nhà văn Việt Nam và Viện Văn học Pakistan. Đây là một trong những bước tiến quan trọng trong sự hợp tác hữu nghị giữa nhà văn hai nước và cũng là một dấu mốc đáng chú ý trong công tác đối ngoại của Hội Nhà văn Việt Nam những năm qua.

Tôi biết đến nhà văn Lê Lựu qua một cái nhìn xa. Có lẽ đối với những người trẻ như tôi, phần lớn đều lần đầu biết đến ông nhờ bộ phim “Sóng ở đáy sông” phát sóng trên kênh Truyền hình Hà Nội những năm 2000.

Lâu nay, khi nói đến văn học Việt Nam đương đại, nghiêm khắc và sòng phẳng, phải thừa nhận rằng nền văn học của chúng ta thiếu vắng một cách đáng lo ngại những tác phẩm lớn, những tác phẩm kết tinh ở bản thân chúng sự đột phá trong tìm tòi nghệ thuật và những trăn trở mang tính triết học về cuộc sống, về thân phận con người.

Phê bình văn học luôn cần sự cộng hưởng chặt chẽ giữa văn học và báo chí. Bởi lẽ, phê bình văn học trên báo chí thúc đẩy sự thưởng thức, sự đối thoại, sự tranh luận làm nên không khí sinh động đời sống văn chương và đời sống truyền thông. Vậy mà, đáng tiếc thay, vài năm trở lại đây, mảng phê bình văn học trên báo chí cứ nguội lạnh dần, cứ teo tóp dần. Có cả nguyên nhân chủ quan lẫn nguyên nhân khách quan, nhưng thực trạng ấy phải được nhìn nhận và suy ngẫm một cách nghiêm túc.

"Mình đã để lạc mất cô dâu". Đó là câu mà Nguyễn Ngọc Tư dùng để mở đầu truyện ngắn "Đánh mất cô dâu" (in trong tập truyện "Đảo", NXB Trẻ, 2019). Vừa là kể về đứa con tinh thần, thực thể được sinh hạ từ quá trình vật lộn hư cấu của nhà văn: "Không biết Ngà lẫn vào đâu trong cái đống chữ lộn xộn mà mình vừa viết... Không phải lần đầu tiên mình để rớt rơi nhân vật... Ở dòng thứ năm của trang ba, mình viết Ngà đi làm tóc về, lơ đãng đứng chỗ bến sông".

Cái tên Lý Lan không còn xa lạ với công chúng văn học Việt Nam. Bà là một nhà văn đã thành danh với những tác phẩm như “Ngôi nhà trong cỏ” (1984, Giải thưởng Văn học thiếu nhi), “Là mình” (2005, Giải thưởng Thơ - Hội Nhà văn Tp Hồ Chí Minh), “Tiểu thuyết đàn bà” (2008, Giải thưởng Tiểu thuyết - Hội Nhà văn Tp Hồ Chí Minh)...

Văn chương như những đóa sen nở bừng trên dòng sông ký ức để người viết được trả nợ cho đời, gửi về nơi đồng đội đã ngã xuống, về quá khứ đầy bi tráng. Một trong những người như thế là nhà văn Nguyễn Trọng Luân...

“Cuối năm ấy cây đào đâm những nụ hoa đầu tiên. Nó thuộc giống đào Mèo nên hoa màu đỏ thẫm. Bao năm rồi, ngày Tết tôi ít đi chơi, thích ở nhà uống rượu bên hoa đào. Tôi ngồi hàng giờ dưới cây, mặc cho người đời bàn tán. Bao giờ tôi cũng rót mời hoa một chén. Khi linh hồn ngấm men, khi gió xuân hây hẩy thầm thì, tôi lại thấy hiện lên lãng đãng trong hoa nét má nồng nàn, thắm đỏ. Tôi biết người con gái lại về”. Đây là một đoạn trích mang vẻ đẹp lãng mạn, đậm phong vị cổ xưa trong truyện ngắn “Hoa đào xứ tuyết” của Phạm Duy Nghĩa.

Nếu như tình yêu lứa đôi, tình cảm vợ chồng là thứ có khi gặp phải nhiều dang dở, đổ vỡ thì tình mẹ con luôn là một tình cảm bất biến, thủy chung, trước sau như một.

Nhà thơ Trương Nam Hương là cây bút có dấu ấn tên tuổi trong lòng bạn đọc từ những năm 80 của Thế kỷ trước. Anh cũng từng đạt danh hiệu “Nhà thơ được yêu thích nhất” do Báo Người Lao động bình chọn và phong tặng từ năm 1992.

Ngày 8-4, Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh chính thức ra mắt Hội đồng Văn học dịch. Sự ra đời của tổ chức này không chỉ là tín hiệu vui khẳng định vai trò, vị trí của đội ngũ dịch giả mà còn nâng cao sứ mệnh kết nối văn học Việt Nam và thế giới, đưa văn học Việt đến gần hơn với bạn bè năm châu.

Vào đầu năm 2022, tin vui đến với giới văn chương Việt Nam khi nhà văn Lại Hồng Khánh “nổ phát pháo sáng” đầu tiên ngày 7/1/2022 với tập bút ký “Ghi dọc cánh rừng” của ông được NXB Ukiyoto của Canada xuất bản và phát hành trên toàn cầu qua kênh Amazon.