Được phân công công tác tại Trại tạm giam Công an tỉnh Tuyên Quang từ năm 2018, để cảm hóa những mảnh đời đã từng lầm lỗi, Thượng úy Nguyễn Thị Mỹ Linh luôn thầm lặng, nỗ lực, cống hiến để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Ngoài việc quản lý giam giữ, giáo dục người bị tạm giữ, người bị tạm giam, chị thường xuyên gần gũi, động viên kịp thời để giúp họ hiểu rõ được lỗi lầm của bản thân, khơi dậy niềm tin, hi vọng, khát khao thay đổi trở thành con người lương thiện, sống có ích cho gia đình và xã hội.
Một nữ quản giáo đã yêu một tên tội phạm và cùng hắn thực hiện một trong những vụ vượt ngục nổi tiếng nhất trong lịch sử nước Mỹ. Vào ngày 9/5/2022, Casay White chạy trốn đã bị bắt tại Mỹ. Phó trại giam là Vicki White giúp hắn trốn tù và đã chết khi bị bắt.
Tính từ năm 2010 tới nay, có ít nhất 10 nữ quản ngục, nhiều người xinh đẹp được ăn học đoàng hoàng mắc bẫy và quan hệ tình ái với phạm nhân. Nguy hiểm hơn còn tiếp tay cho họ làm những điều bất hợp pháp.
Giữa đêm khuya khoắt, tiếng khóc ngặt của đứa trẻ vài tháng tuổi, con của một phạm nhân, khiến Thiếu tá Dương Thị Thu Hà, Phó trưởng phân trại quản lý phạm nhân, Trại tạm giam Công an tỉnh Yên Bái chạnh lòng... Pha chai sữa cho đứa trẻ, chị nhẹ nhàng vỗ về.
Thời gian qua, cùng với đồng đội, các nữ cán bộ quản giáo Trại tạm giam Công an tỉnh Thừa Thiên-Huế luôn nỗ lực vượt khó, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Ngoài việc quản lý phạm nhân, các chị còn luôn gần gũi, động viên, khơi dậy mầm thiện, giúp phạm nhân cải tạo tốt để sớm được trở về đoàn tụ với gia đình, hòa nhập cộng đồng…
Thiếu úy Bàn Thị Huệ sinh ra và lớn lên ở bản Thung Rếch thuộc xã Tú Sơn, huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình. Khi Huệ trúng tuyển vào Trường Trung cấp Cảnh sát, em là nữ dân tộc Dao duy nhất ở bản vinh dự khoác lên mình bộ trang phục Công an.
Lần đầu gặp Bàn Thị Huệ, nếu không có bộ cảnh phục, tôi không nghĩ cô gái mảnh khảnh, khuôn mặt nhân hậu ngồi trước mặt mình là một quản giáo, mà lại đang quản lý tới hơn 20 phạm nhân, trong số ấy có cả những phạm nhân đã nhận án tử hình đang chờ thi hành án.
Hàng ngày hàng giờ, 119 phụ nữ phải đối chọi với 5.000 phạm nhân, bị giam giữ trong nhà tù dành cho nam giới ở phía bắc thành phố San Francisco (tiểu bang California, Mỹ). Họ là những nữ quản giáo có nhiệm vụ kiểm soát, quản lý và giáo dục tù nhân trong ngôi nhà tù lâu đời nhất tiểu bang California - nhà tù San Quentin.
Thiếu úy Bàn Thị Huệ, một nữ quản giáo trẻ nhưng tràn đầy nhiệt huyết, hết lòng vì trách nhiệm, hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao, được đồng đội và cấp trên ghi nhận.
Gắn bó với nghề quản giáo là họ xác định làm việc ở trại giam “chung thân, không án”. Nếu các giáo viên là người “giáo dục đi” thì họ là người giáo dục lại, mà giáo dục lại những con người lầm lỗi còn khó hơn gấp bội lần. Gánh vác trên vai cả công việc, gia đình, chồng con, sự hi sinh thầm lặng của họ xứng đáng được vinh danh.
Trong buổi giao lưu các gương mặt điển hình tiên tiến nhân dịp kỷ niệm 55 năm Ngày truyền thống lực lượng CSND vừa qua, rất nhiều khán giả đã bày tỏ xúc động, khâm phục trước lòng nhân ái, không ngại gian khó, bỏ qua những ước mơ, hoài bão của một cô gái trẻ mới ra trường xung phong, tình nguyện nhận công tác tại khu giam giữ dành cho các phạm nhân mắc bệnh lao kháng thuốc.
Trông xác chết, đưa phạm nhân đi sinh đẻ, cấp cứu người bị bệnh trọng giữa đêm... là những trải nghiệm không dễ quên đối với nhiều cán bộ nữ ở Trạo giam số 5, Tổng cục VIII, Bộ Công an. Dù "chân yếu tay mềm" nhưng họ làm tất cả những công việc của công tác giam giữ, cải tạo phạm nhân, từ tham mưu, quản lí hồ sơ, quản giáo đến những việc nặng nhọc, đặc thù của đàn ông như trực trại, bảo vệ, trinh sát... Dù ở cương vị nào, các chị cũng vượt qua, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Tại Hội nghị Gia đình phạm nhân ở Trại giam Thủ Đức những giọt nước mắt nghẹn ngào, chan chứa yêu thương sau nhiều năm xa cách giữa phạm nhân và người thân như muốn trào dâng. Nhưng phía sau câu chuyện ấy là một hành trình gian nan về sự cảm hóa, giáo dục từ một phạm nhân "cộm cán" trở thành điển hình lao động cải tạo tốt...
Gần 10 năm gắn bó với công việc của người cán bộ quản giáo, xuất phát từ tình thương yêu và tấm lòng bao dung của mình, chị đã thức tỉnh lương tri của hàng trăm con người lầm lỡ tìm lại con đường sáng.
Vào những ngày cuối năm, chúng tôi có dịp đến Trại tạm giam Công an tỉnh, được nghe câu chuyện đầy cảm động về nghị lực vươn lên của cán bộ quản giáo nơi đây, chúng tôi thấm thía câu nói “nếu ai cũng chọn việc nhẹ nhàng, gian khổ sẽ dành phần ai”.
"Sông có khúc, người có lúc, không ai muốn mình sinh ra trên đời để trở thành phạm nhân. Để động viên họ an tâm tư tưởng, cải tạo tốt, sớm quay về nẻo thiện, điều cốt lõi phải luôn thấu hiểu tâm lý của họ, sẻ chia những uẩn khúc, khó khăn trong cuộc sống của họ như với những người thân trong cùng một gia đình. Đồng thời, kịp thời phát hiện những sai phạm, giúp họ có tay nghề tốt để xây dựng một tương lai vững chắc khi đã hoàn lương", Đại úy Lê Thị Thúy, cán bộ Trại giam Thủ Đức, Bộ Công an, tâm niệm.
Là cán bộ quản giáo, trực tiếp làm nhiệm vụ quản lý, giáo dục và cảm hóa 33 phạm nhân nữ với những mức án khác nhau, đến từ nhiều vùng miền không giống nhau, chị đã có sự đồng cảm thực sự, lấy cái tâm và tình người để cảm hóa phạm nhân.
Nhiều lúc chị bỏ cả tiền lương ra để phạm nhân có cuộc điện thoại về nhà, hoặc đóng giúp án phí để họ có đủ điều kiện giảm án. Cũng bởi vậy mà sau khi hết án, nhiều người đã quay trở lại trại giam để cảm ơn người đã khai sinh ra bản thân mình lần thứ hai trong cõi đời này.
Chúng tôi gọi những nữ Cảnh sát làm công tác quản giáo là những người xây cầu nhân ái bởi từ những nhịp cầu ấy, hàng nghìn phạm nhân gột rửa lỗi lầm, trở thành người có ích, hoàn lương…
Những phụ nữ mà chúng tôi đã gặp đều là những người can đảm gắn bó với các các khu giam giữ, cải tạo phạm nhân (PN) hàng chục năm. Có người thậm chí suốt đời - từ khi mới bước chân vào lực lượng Công an đến tận lúc về hưu. Ai cũng biết, làm giáo dục là khó nhưng hành trình giáo dục lại những con người lầm lỗi còn khó hơn gấp bội lần. Nhất là khi, họ, cũng giống như tất thảy những phụ nữ bình thường khác, còn phải gánh trên vai trách nhiệm làm vợ, làm mẹ…