Từ một bản làng vùng biên chìm trong đói nghèo, nghiện hút và lạc hậu, bản Sin Suối Hồ (xã Sin Suối Hồ, tỉnh Lai Châu) đã vươn lên thành mô hình kiểu mẫu về du lịch cộng đồng.
#du lịch cộng đồng
Tháng 3/2025, con đường bê tông đầu tiên nối bản Nậm Nghiệp với trung tâm xã Ngọc Chiến chính thức được hoàn thành. Sự kiện này không chỉ xóa bỏ cách biệt địa lý mà còn mở ra một chương mới cho bản nhỏ nằm sâu giữa núi rừng Tây Bắc – nơi mà trước đó, rất ít người biết đến. Tuy nhiên, điều đáng ghi nhận hơn cả là việc chính người dân nơi đây đã kịp thời nắm bắt cơ hội, dựng nên nền móng vững chắc cho ngành du lịch cộng đồng bản địa.
Du lịch cộng đồng đang được xem là loại hình du lịch mang lại nhiều lợi ích phát triển kinh tế bền vững nhất cho người dân bản địa. Mô hình này không chỉ giúp bảo vệ tài nguyên, môi trường sinh thái, mà còn bảo tồn và phát huy những nét văn hoá độc đáo của địa phương một cách bền vững.
Nhằm khai thác cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp cùng bản sắc văn hóa truyền thống độc đáo nên thời gian qua, chính quyền địa phương và đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện miền núi A Lưới (tỉnh Thừa Thiên Huế) đã chú trọng đầu tư, phát triển các dự án du lịch cộng đồng. Sau thời gian khai thác, mô hình du lịch cộng đồng ở A Lưới đã và đang phát huy hiệu quả, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Cùng với việc triển khai các phương án, chuyên đề, kế hoạch đấu tranh hiệu quả các loại tội phạm, tệ nạn xã hội, lực lượng Công an xã ở tỉnh Điện Biên còn tham mưu với các cấp ủy chính quyền địa phương, giúp đỡ nhân dân tăng gia sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội.
Sau 4 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐND (gọi tắt Nghị quyết số 05) của HĐND tỉnh Thừa Thiên Huế về chính sách hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng giai đoạn 2020-2023, đến nay nhiều điểm du lịch cộng đồng trên địa bàn Thừa Thiên Huế đã được "hồi sinh", thu hút lượng lớn du khách đến tham quan.
Việc phát triển du lịch cộng đồng (DLCĐ) ở các huyện miền núi tỉnh Quảng Nam không chỉ giúp tạo sinh kế, cải thiện thu nhập cho bà con bản địa ngoài công việc chính từ sản xuất nông nghiệp mà còn góp phần quan trọng trong công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Một trong những địa phương triển khai phát triển DLCĐ rất tốt ở Quảng Nam là huyện miền núi Đông Giang.
Trong kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5 năm nay, khách du lịch có xu hướng đi tham quan trải nghiệm nhiều tại các điểm du lịch và du lịch cộng đồng. Đây là một tín hiệu vui về việc phân phối lượng khách trên địa bàn thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai.
Bình Định là vùng đất sinh sống của nhiều đồng bào dân tộc thiểu số, nhưng chiếm số lượng nhiều hơn cả là dân tộc Bana, Chăm Hroi. Trong nhiều nghề, tập tục văn hóa cổ truyền được đồng bào lưu giữ, phát huy, có nghề dệt thổ cẩm.
Vẫn là ngôi làng với truyền thống cũ nhưng sạch sẽ tinh tươm, vẫn nhiều câu chuyện kể tự ngày xưa, vẫn là nếp nhà lá dừa, vách nứa mộc mạc, gần gũi. Nhưng tất cả đều được mang một diện mạo mới hướng tới du lịch cộng đồng.
Ngày 9/4, tại thành phố Phan Rang - Tháp Chàm, UBND tỉnh Ninh Thuận tổ chức hội thảo “Phát triển du lịch cộng đồng gắn với chương trình kích cầu du lịch Ninh Thuận năm 2021”. Hội thảo có sự tham dự của hơn 200 đại biểu đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành Trung ương và địa phương, đơn vị, doanh nghiệp du lịch trong và ngoài tỉnh.
Du lịch cộng đồng đang ngày càng sôi động và thu hút sự quan tâm của nhiều địa phương. Loại hình này không chỉ đem lại lợi ích kinh tế, xã hội mà còn giúp khai thác, phát huy, giới thiệu và góp phần bảo tồn, lưu giữ các tài nguyên tự nhiên và văn hóa đặc sắc của Việt Nam.
Các con đã nói vậy thì Vương cũng không muốn giấu chúng nó về ước mơ bấy lâu nay của mình nữa. Vương không muốn mất ngôi nhà sàn cuối cùng ở làng Khau Liêu này. Bộ cột, kèo gỗ nghiến hiếm lắm rồi. Có tiền có thể xây nhà mấy tầng, nhưng làm sao có thể mua được bộ cột gỗ tốt dựng nhà sàn, khi mà trong rừng chẳng còn những cây nghiến cây lim vài trăm năm tuổi.
Mô hình du lịch cộng đồng là loại hình du lịch dựa trên các giá trị văn hóa bản địa, do chính cộng đồng cư dân địa phương phối hợp cùng nhau xây dựng, phát triển, quản lý, hưởng lợi song song với bảo tồn thiên nhiên.
Khi gặp lại A Lăng Như, Bí thư Chi bộ thôn Giàn Bí, xã Hòa Bắc (huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng), tôi vẫn như say với tiếng cười sảng khoái đậm “chất rừng” của anh. Người thanh niên Cơ Tu đầy nhiệt huyết này vẫn đang ấp ủ bao dự định làm du lịch cộng đồng, giúp bà con ở miền rừng Hòa Bắc này xóa đói, giảm nghèo…
Những làng quê thanh bình, bản làng thấp thoáng giữa núi non trùng điệp... đang dần trở thành điểm đến được nhiều du khách, đặc biệt là du khách quốc tế lựa chọn khi đến Việt Nam. Đây là lợi thế để nhiều địa phương đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng – một trong những loại hình du lịch mang lại nhiều lợi ích phát triển bền vững cho người bản địa, đang được khuyến khích phát triển, không chỉ riêng tại Việt Nam.
Những năm qua, các tỉnh Tây Nguyên đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có đóng góp của ngành Du lịch dựa trên việc khai thác những yếu tố về cảnh quan thiên nhiên, các giá trị về văn hóa của các dân tộc, các giá trị về đời sống, phong tục tập quán, lễ hội...
Ứng xử văn minh trong hoạt động du lịch là yếu tố hết sức quan trọng và cần thiết để phát triển du lịch bền vững, có chất lượng, có chiều sâu.
Những năm gần đây, mô hình du lịch cộng đồng (DLCĐ) tại xã Cẩm Thanh, TP Hội An, tỉnh Quảng Nam đã phát triển mạnh mẽ mang lại hiệu quả thiết thực góp phần đáng kể vào việc nâng cao đời sống người dân địa phương.
Những năm qua, nhiều nhà vườn, nông dân tại các tỉnh, thành Đồng bằng sông Cửu Long đầu tư các mô hình du lịch cộng đồng, homestay, thu hút du khách trong nước và quốc tế tham quan.
