Chỉ số Dollar Index phản ánh sức mạnh của đồng USD trên thị trường quốc tế đã bất ngờ tụt xuống mức thấp nhất trong 2 tháng trở lại đây. Điều này phản ánh phần nào “sức khỏe” của nền kinh tế Mỹ, cũng như niềm tin lung lay của các nhà đầu tư trước những chính sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Chuỗi mất giá liên tục của đồng Euro kể từ tháng 9/2024 do mối lo về “sức khỏe” của nền kinh tế châu Âu, cùng với xu hướng tăng giá liên tục của đồng USD được củng cố bởi sự kiện cựu Tổng thống Donald Trump đắc cử, đã khiến đồng tiền chung châu Âu phải xuống đáy thị trường “dạo chơi”.
Năm 1971, Bộ trưởng Tài chính Mỹ John Connally đã nói với những người đồng cấp châu Âu rằng đồng USD là "đồng tiền của chúng tôi, nhưng là rắc rối của các bạn". Tuyên bố này của ông vẫn còn nguyên giá trị cho đến nay bất chấp những thay đổi nhanh chóng của nền kinh tế toàn cầu.
Tổng thống Nga Vladimir Putin, chủ nhà của Hội nghị cấp cao BRICS, đã làm thất vọng cả những người chống thực dân và những người cảnh báo về phương Tây, khi thừa nhận vào tuần trước rằng các thành viên của khối "chưa thiết lập được” một hệ thống thanh toán để thách thức hệ thống ngân hàng toàn cầu giao dịch bằng đồng USD.
USD từ lâu đã nắm giữ vị thế là đồng tiền thống trị thế giới, chủ yếu do quy mô và sức ổn định to lớn của nền kinh tế Mỹ cũng như tính thanh khoản vô song đến từ thị trường tài chính nước này. Những yếu tố đó đã củng cố vị thế thống trị của USD trong thương mại và tài chính quốc tế.
Ngày 8/6/2024 đánh dấu thời khắc chấm dứt của thỏa thuận Petrodollar giữa Mỹ và Saudi Arabia sau 50 năm tồn tại. Sự kết thúc của nó có thể làm suy giảm vị thế của đồng đôla Mỹ (USD) trên thị trường dầu mỏ, thúc đẩy xu hướng phi đôla hóa và dẫn đến những thay đổi sâu rộng trong hệ thống tài chính toàn cầu.
Vị thế “bá chủ” của đồng USD cho đến nay vẫn không thể phủ nhận, cả trong Giỏ tiền quốc tế (SDR), và trong các giao dịch toàn cầu nói chung, tuy nhiên, nền tảng của đồng tiền này đang lung lay. Xu hướng “phi USD hóa” đã bắt đầu.
Mỹ không phản đối việc Đức mua máy tính từ Trung Quốc, xe máy từ Nhật Bản và pho mát từ Hà Lan. Tuy nhiên, tại sao Mỹ lo ngại việc Đức mua năng lượng của Nga? Liệu đồng USD (United States dollar - Đôla Mỹ) có thể giữ vững vị thế của mình với tư cách là đồng tiền dự trữ quốc tế?
Câu chuyện về việc phá vỡ vị thế thống trị của đồng USD và thay thế nó bằng những loại tiền tệ khác không phải là mới, song nó đã trở nên rõ ràng hơn trong những năm gần đây khi Trung Quốc và Nga “liên thủ” với nhau để dần loại bỏ đồng bạc xanh.
Trong tháng 8, khi đồng USD tăng cao lên bằng mức gần 20 năm trước, các nhà phân tích đã sử dụng lập luận “không có giải pháp thay thế” để dự đoán về mức tăng sắp tới đối với “đồng bạc xanh” hùng mạnh. Tuy nhiên, những điểm yếu của đồng tiền này cũng ngày một lộ rõ.
Đồng đôla Mỹ (USD) đang tăng mạnh so với các đồng tiền chính trên thế giới, chạm mức chưa từng thấy trong 20 năm qua. Hệ quả của đợt tăng này đang tạo gánh nặng lớn lên nền kinh tế toàn cầu.
Cho tới nay, đồng USD vẫn là đồng tiền dự trữ chính của thế giới. Đó là lý do giải thích vì sao việc phân phối tiền mặt và dòng vốn trên thế giới phần lớn được xác định bởi các chu kỳ kinh tế và tiền tệ của nước Mỹ.
Đồng USD tăng giá có thể giúp Mỹ kiểm soát lạm phát. Nhưng điều này đang tạo ra nhiều nguy cơ đối với các nền kinh tế khác, thậm chí tạo ra tác động tiêu cực trên phạm vi toàn cầu.
Giờ đây, khi cuộc chiến Nga - Ukraine ít nhiều có những sắc thái nhìn nhận khác nhau, người ta lại bắt đầu nói nhiều đến hậu quả của nó, hậu quả của những động thái trước đây vốn được cho là tích cực để thể hiện thái độ ngăn chặn cuộc chiến: Trừng phạt.
Pháp, Đức và Anh đã thiết lập một cơ chế châu Âu mới cho trao đổi thương mại không dùng đồng USD với Iran để ngăn chặn các lệnh trừng phạt của Mỹ.
