Tháng 10/1966, sau khi giúp George Blake, điệp viên hai mang của Liên Xô, trốn khỏi nhà tù Wormwood Scrubs ở London, Sean Burke, một cựu tù người Ireland, được KGB đưa đến Liên Xô để tránh sự truy nã của tình báo Anh. Tuy nhiên, do lối sống của mình, Sean Burke đã gây ra cho ban lãnh đạo KGB rất nhiều phiền toái. Xin giới thiệu bài viết của một cựu sĩ quan tình báo Liên Xô ẩn danh về quãng đời của Sean Burke ở Liên Xô.
Đầu những năm 1980, trong số các nhân viên tình báo Liên Xô và Bộ Ngoại giao Liên Xô, xu hướng “lặng lẽ” đi làm thuê cho kẻ thù trở nên phổ biến. Trong giới chuyên môn, những người này được gọi là điệp viên “hai mang”. Tiếp tục giữ những chức vụ danh giá trong giới tình báo Liên Xô, họ thực chất đã làm việc cho ngoại bang, thường xuyên chuyển những thông tin cực kỳ giá trị ra nước ngoài.
Lòng tham là nguyên nhân chính dẫn đến sự phản bội. Mãi đuổi theo tiền bạc, nhiều khi một điệp viên tình báo trở thành đầy tớ của hai ông chủ, làm việc cho cơ quan tình báo nước mình và nước người. Sau đây là câu chuyện của phóng viên tuần báo “Luận chứng” với Đại tá tình báo kỳ cựu Nga Sergey Antonov về hoạt động của các điệp viên “hai mang”.
Marthe Richard (tên thật là Marthe Betenfeld) sinh năm 1889 ở Lorraine, Pháp, trong một gia đình người Đức. Từ năm 14 tuổi, Marthe học may để chuẩn bị làm nhà thiết kế thời trang. Năm 1913, ở tuổi 22, bà trở thành một trong những phụ nữ đầu tiên ở Pháp nhận bằng phi công.
Mật vụ Thổ Nhĩ Kỳ, tên thường gọi là Milli Istihbarat Teckilati (MIT), được sáng lập bởi Mustafa Kemal Ataturk vào năm 1925. Tuy nhiên, chỉ trong năm 1985 (ngay trong giai đoạn của sự chuyển đổi to lớn của chính sách đối nội xứ Thổ) mà MIT đã mang cái tên hiện đang dùng là Văn phòng tình báo quốc gia (NIO), và được đặt dưới quyền lãnh đạo của Thủ tướng.
Vào ngày 11 tháng 9 năm 1999, chính phủ Anh đã tiết lộ một vụ gián điệp cho thế giới bên ngoài. Người phụ nữ 87 tuổi, Melida Norwood đã làm việc cho KGB của Liên Xô trong hơn 40 năm từ những năm 1930 đến những năm 1970.
Đã có không ít vụ điệp viên của GRU bị lộ và nhiều người trong số họ bị trục xuất ngay lập tức thay vì bị bắt, đặc biệt là khi họ được hưởng quy chế ngoại giao. Nhưng cũng có trường hợp ngoại lệ và cả điệp viên GRU hai mang.
Những ai có dịp ghé thăm phòng truyền thống của Cơ quan Tình báo đối ngoại Nga ở Yasenevo thường chú ý tới tấm chân dung nhỏ của một người phụ nữ có vẻ mặt dễ thương ở tuổi trung niên, trong đôi mắt dường như đang ẩn chứa một nỗi buồn nào đó.
Năm 2010, một giáo sư công tác tại Trường đại học Mỹ đang điều hành một cuộc hội thảo trong khuôn viên trường về vấn đề kiểm soát vũ khí thì một nhà ngoại giao Nga tiến đến sát ông và trao một tấm danh thiếp rồi mời cùng đi ăn trưa.
Vào đầu Chiến tranh thế giới lần 2, Dusko Popov - sinh năm 1912 tại Serbia, trong một gia đình giàu có, từng theo học tiến sĩ luật Đại học Freiburg của Đức - bắt đầu làm việc cho Abwehr (Cơ quan tình báo quân sự Đức Quốc xã), do Đô đốc Wilhelm Canaris đứng đầu.
Khôn khéo, cực kỳ khôn khéo, đầy mánh khóe và luôn luôn tỉnh táo… đó là những yêu cầu bất di bất dịch đối với bất kỳ điệp viên hai mang nào. Song, cho dù luôn tâm niệm được điều đó, thảm họa vẫn có thể sẵn sàng ập xuống.
Ashraf Marwan bị cáo buộc là điệp viên hai mang, làm việc cho cả Cơ quan tình báo Israel (Mossad) và Cơ quan tình báo Ai Cập. Tuy nhiên, năm 2007, Ashraf Marwan được phát hiện ngã từ ban công tầng 5 xuống đất và chết do vỡ động mạch chủ. Hơn 10 năm trôi qua, cái chết của Ashraf Marwan vẫn chưa được làm sáng tỏ.
Giới chức Nga đã cáo buộc Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW) làm sai lệch các kết quả phân tích chất hóa học trong vụ đầu độc cựu điệp viên hai mang Sergei Skripal và con gái tại thành phố Salisbury của Anh, mà Moskva bị cáo buộc chủ mưu.
Yulia Skripal, con gái cựu điệp viên hai mang Skripal bị đầu độc ở Anh, nói với người chị họ rằng cô ấy nên ở lại Nga, không nên đến Anh vào thời điểm này vì "sẽ chẳng có ai cấp thị thực cho chị đâu".
Sau “năm lần bảy lượt” Nga và hơn 160 nước ngoài khối phương Tây yêu cầu Anh đưa ra bằng chứng về vụ đầu độc điệp viên hai mang Sergei Skripal và con gái, nhưng nước này chưa đưa ra được, đang có những giả thiết về một vụ lừa đảo thế kỷ, khi ngày càng có nhiều bằng chứng tố ngược nước Anh và phương Tây cố tình tung tin đánh lạc hướng dư luận, âm mưu hạ thấp vai trò của Nga, lái dư luận theo hướng cô lập nước Nga, tạm quên đi những khó khăn của Anh và phương Tây đang gặp phải.
Nga cho rằng cáo buộc một chiều nhằm vào Moscow trong vụ cựu điệp viên hai mang gốc Nga Skripal bị đầu độc trên lãnh thổ Anh là một phần của chiến lược loại Nga khỏi các cuộc đàm phán về vấn đề vũ khí hóa học ở Syria.
Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết ông rất bất ngờ vì "chiến dịch chống Nga" liên quan đến vụ cựu điệp viên hai mang Skripal được tiến hành quá nhanh chóng, đồng thời hi vọng cuộc họp ở Tổ chức Cấm Vũ khí hóa học sẽ chấm dứt các cáo buộc vô cớ nhằm vào Nga.
Sputnik đưa tin, ngày 30-3 (giờ địa phương), Đại sứ quán Nga đã gửi công hàm yêu cầu phía Anh giải thích rõ ràng vụ cảnh sát nước này "vô cớ" lục soát một máy bay của hãng hàng không Aeroflot của Nga tại sân bay Heathrow, London.
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 26-3 vừa quyết định trục xuất 60 nhân viên ngoại giao Nga, đồng thời đóng cửa lãnh sự quán Nga tại Seattle và Washington.
