#Armenia

Người gốc Armenia ở khu vực Nagorno-Karabakh bắt đầu cuộc di cư hàng loạt bằng ô tô để tới Armenia sau khi Azerbaijan đánh bại các chiến binh của khu vực ly khai.

Azerbaijan ngày 19/9 tuyên bố phát động chiến dịch chống khủng bố ở khu vực Nagorno-Karabakh tranh chấp với Armenia, trong một động thái có thể khiến căng thẳng giữa hai nước leo thang.

Ít nhất 15 binh sĩ Armenia đã thiệt mạng và 3 người khác bị thương khi hỏa hoạn bùng phát tại một doanh trại quân đội ở miền Đông nước này, AP ngày 19/1 đưa tin.

Liên tiếp bùng phát, những đợt bùng nổ căng thẳng giữa Armenia với Azerbaijan rồi tới xung đột biên giới giữa Kyrgyzstan với Tajikistan đột nhiên in lên bản đồ địa chính trị toàn cầu thêm một điểm nóng, với đầy những hiểm họa: Trung Á. Cho dù tiếng súng giao tranh đã lắng xuống, các hệ lụy chực chờ vẫn đang được giới quan sát quốc tế chỉ ra, với không ít quan ngại, khi chúng có thể tác động nhiều mặt, mạnh mẽ và sâu sắc đến bức tranh tổng thể chung của thế giới - vốn đã đầy bất ổn.

Sáng ngày 24/4/1915, 250 nhân sĩ trí thức người gốc Armenia tại Istanbul bị chính quyền đế chế Ottoman vây bắt, và ra lệnh trục xuất. Đó là điểm khởi đầu của một tiến trình khủng khiếp – cuộc diệt chủng Armenia, vốn được giới nghiên cứu lịch sử quốc tế xem là cuộc thảm sát quy mô lớn đầu tiên trong thế kỷ XX. Hay nói cách khác, là tiền đề của những cuộc thảm sát mà chế độ Đức Quốc xã thực hiện trong Chiến tranh thế giới lần thứ hai.

Cảnh tượng hỗn loạn tại Quốc hội Amernia xảy ra khi bối cảnh quốc gia này tới nay vẫn đang bị chia rẽ sau thất bại trong cuộc chiến tranh giành quyền kiểm soát vùng Nagorno-Karabakh với Azerbaijan vào năm ngoái.

Armenia hoàn tất việc trao trả phía Azerbaijan một loạt vùng đất ở Nagorno-Karabakh theo đúng thỏa thuận đình chiến mà hai bên đạt được sau hơn 6 tuần xung đột đẫm máu, mở ra giai đoạn mới cho người dân hai bên tại vùng đất tranh cãi suốt nhiều thập kỷ.

Garo Dadevusyan, một người dân sống tại ngôi làng của người thiểu số Armenia sắp nằm dưới sự kiểm soát của Azerbaijan, đã tạm biệt một cách đầy cay đắng với nơi từng gắn bó 21 năm.

Bộ Quốc phòng Nga ngày 10/11 cho biết các lực lượng gìn giữ hòa bình Nga sẽ khởi hành đến Karabakh bằng máy bay Il-76 từ sân bay Ulyanovsk, sau tuyên bố chung về việc chấm dứt chiến sự ở Nagorno-Karabakh.

Những ngày qua, Thổ Nhĩ Kỳ, NATO, Mỹ, Nga và Iran đã liên tục kêu gọi ngừng giao tranh giữa Azerbaijan và Armenia xung quanh khu vực Nagorno-Karabakh. Cũng như các quốc gia khác, chính quyền Ankara kêu gọi đình chiến, nhưng mang một giọng điệu khác.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 27/10 kêu gọi Armenia và Azerbaijan theo đuổi một giải pháp ngoại giao cho cuộc xung đột Nagorno-Karabakh khi giao tranh trong và xung quanh khu vực này đã bước sang tháng thứ hai, bất chấp lệnh ngừng bắn do Washington làm trung gian.

Hôm 23/10 (giờ địa phương), tại Thủ đô Washington, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã có hai cuộc gặp riêng với những người đồng cấp Armenia và Azerbaijan. Cuộc gặp này diễn ra sau hai nỗ lực không thành trước đó của cộng đồng quốc tế nhằm thúc đẩy lệnh ngừng bắn cho cuộc xung đột tồi tệ nhất tại khu vực Nagorno-Karabakh trong hơn 1/4 thế kỷ, và được đánh giá là nỗ lực mới nhất nhằm ngăn chặn cuộc xung đột đang leo thang.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hôm 18/10 tuyên bố Nga, Mỹ và Pháp đang cung cấp vũ khí cho Armenia, theo TASS.

Armenia và Azerbaijan thông báo hai nước nhất trí một "thỏa thuận ngừng bắn nhân đạo" bắt đầu từ nửa đêm ngày 18/10, sau gần ba tuần giao tranh tại khu vực tranh chấp Nagorno-Karabakh.

Cả thế giới đang chăm chú theo dõi những diễn biến leo thang mới nhất của cuộc xung đột Armenia - Azerbajan, một trong những mối hiềm khích lâu đời nhất còn tồn tại trong thế kỷ XXI.

Chỉ 5 phút sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực, Nagorny - Karabakh đã lại khói lửa mịt mù. Tuy nhiên, điều đó cũng chẳng có gì đáng ngạc nhiên. Trăm năm hiềm khích giữa Armenia và Arzerbaijan xung quanh Nagorny - Karabakh, không dễ gì có thể được xử lý triệt để chỉ bằng một bản thỏa thuận vội vã.

Giao tranh tái diễn giữa các lực lượng của Armenia và Azerbaijan tại khu vực xung đột Nagorno-Karabakh bất chấp việc các cường quốc và nhóm trung gian Minsk liên tục kêu gọi hai bên tuân thủ lệnh ngừng bắn, làm dấy lên quan ngại về nguy cơ xảy ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo tại đây.

Khi những cuộc giao tranh ở Nagorno-Karabakh ngày càng trở nên khốc liệt thì Armenia, Nga, Pháp đều lên tiếng cáo buộc Thổ Nhĩ Kỳ đã gửi lính đánh thuê Syria đến khu vực này nhằm hỗ trợ cho quân đội Azerbaijan. Ngược lại, Thổ Nhĩ Kỳ và Azerbaijan cũng cho rằng trong số những tay súng đang chiến đấu cho Armenia ở Nagorno-Karabakh, có nhiều lính đánh thuê gốc Armenia đến từ một số nước phương Tây, Hy Lạp, kể cả các thành viên thuộc đảng Công nhân người Kurd (PKK)…

Bộ Quốc phòng Azerbaijan đã công bố đoạn video về việc phá hủy pháo binh, xe tăng và hệ thống phòng không của Armenia mà họ cho rằng đã vi phạm lệnh ngừng bắn.

Trong bối cảnh xung đột đang diễn ra ở Nagorno-Karabakh, các ngoại trưởng của Armenia và Azerbaijan đã được mời tới Moscow để tham gia các cuộc đàm phán về việc ngừng bắn, trao đổi tù nhân và thi thể của những người thiệt mạng.