Hơn một năm sau khi nội chiến khép lại, Syria bước vào giai đoạn tái thiết. Một nền kinh tế từng kiệt quệ, đồng nội tệ mất giá và hàng triệu người phải sống tị nạn nay lại được nhắc đến với cụm từ "tăng trưởng trở lại".
#Syria
Vụ không kích bí mật của Israel nhằm vào khu phức hợp Kibar ở Deir ez-Zor năm 2007 từng khiến Trung Đông rúng động, mở ra tranh cãi về khả năng Syria âm thầm phát triển chương trình hạt nhân. Dù Syria nhiều lần bác bỏ, việc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) phát hiện dấu vết uranium ở Syria một lần nữa dấy lên nghi ngờ về toan tính của cựu Tổng thống Syria Bashar al-Assad.
Cho dù, vào ngày 19/7, Bộ Nội vụ Syria thông báo rằng tình trạng giao tranh đã tạm lắng, thì có lẽ cũng vẫn có quá ít lý do để các nhà phân tích quốc tế có thể tin tưởng rằng tình trạng này sẽ kéo dài. Nửa năm sau khi chính quyền Tổng thống Bashar Al Assad sụp đổ, những hệ lụy sâu sắc dành cho đất nước ấy, đã được chỉ ra từ trước, dường như mới chỉ bắt đầu bộc phát.
Lệnh ngừng bắn mong manh vừa đạt được tại Syria đã bị phá vỡ bởi những cuộc giao tranh giữa người Druze và Bedouin tại Sweida cuối tuần qua. Nếu bạo lực leo thang, chính quyền Tổng thống Ahmed al-Sharaa sẽ gặp bất lợi vì vấn đề người Druze đang là mấu chốt trong nỗ lực bình thường hóa quan hệ giữa Syria và Israel.
Bất ổn do mâu thuẫn sắc tộc ở vùng Sweida miền Nam Syria trở thành lí do để Israel phát động đợt không kích quy mô lớn nhắm vào trụ sở Bộ Quốc phòng Syria và các mục tiêu ở Thủ đô Damascus. Dù Mỹ tuyên bố các bên đã đạt thỏa thuận ngừng bắn, giao tranh có nguy cơ tái bùng phát khi nội bộ người Druze, tâm điểm của căng thẳng, đang chia rẽ sâu sắc về sự can thiệp của Israel.
Trong những năm gần đây, Thổ Nhĩ Kỳ đã thể hiện sự quyết đoán trong việc mở rộng ảnh hưởng tại Trung Đông, đặc biệt thông qua các hoạt động tại Syria. Những động thái này không chỉ làm gia tăng nguy cơ xung đột trực tiếp với Israel mà còn đặt Mỹ và NATO vào tình thế khó khăn trong việc cân bằng lợi ích và duy trì ổn định khu vực.
Sau sự sụp đổ khá bất ngờ của chế độ Tổng thống Bashar al-Assad, Syria cuối cùng cũng đã có một nhà lãnh đạo mới của mình. Nhưng, liệu còn đường mới có tươi đẹp như những gì mà người ta kỳ vọng ở đất nước đã trải qua hơn một thập kỷ chiến tranh khốc liệt này?
Ngày 8/12/2024 đánh dấu một bước ngoặt lớn trong lịch sử Syria khi Tổng thống Bashar al-Assad rời khỏi đất nước để lực lượng đối lập tiến vào thủ đô Damascus sau hơn 4 thập kỷ cầm quyền của gia đình ông. Sự kiện này mở ra một chương mới cho Syria, đồng thời tạo cơ hội cho cộng đồng quốc tế - đặc biệt là Liên minh châu Âu (EU) - tham gia định hình tương lai của quốc gia này.
Các bộ trưởng ngoại giao châu Âu sẽ họp vào cuối tháng 1 để thảo luận về việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Syria, người đứng đầu chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) cho biết ngày 12/1 tại Riyadh, Arab Saudi, trước cuộc họp của các quan chức ngoại giao hàng đầu phương Tây và Trung Đông, bao gồm cả bộ trưởng ngoại giao mới của Syria.
Syria và Trung Đông đang đối mặt với những ngã rẽ định mệnh, nơi các xung đột nội tại và lợi ích cạnh tranh giữa các cường quốc có nguy cơ đẩy khu vực vào vòng xoáy bất ổn kéo dài. Liệu ngoại giao quốc tế có thể tìm ra con đường hòa bình, hay các chia rẽ chiến lược sẽ tiếp tục chi phối tương lai của một khu vực đầy biến động này?
Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (LHQ) tổ chức cuộc họp ngày 8/1 (giờ Mỹ), để thảo luận về các diễn biến chính trị và nhân đạo tại Syria, đúng một tháng sau khi chính quyền Assad sụp đổ tại đất nước Trung Đông này. Chính phủ lâm thời tại Syria cũng lần đầu tiên đưa ra những hoạch định về tương lai đất nước tại một diễn đàn quốc tế.
Thổ Nhĩ Kỳ có thể trấn an các quốc gia Arab đang lo sợ về sự lên nắm quyền của phe Hồi giáo bằng cách mời các nước láng giềng của Syria và các quốc gia vùng Vịnh đóng vai trò trung tâm trong quá trình chuyển đổi chính trị.
Rạng sáng 8/12/2024, các lực lượng đối lập ở Syria tuyên bố đã kiểm soát thủ đô Damascus, đánh dấu sự kết thúc 24 năm cầm quyền của Tổng thống Bashar al-Assad kể từ khi ông lên nắm quyền vào tháng 7/2000, khép lại hơn 53 năm cầm quyền của gia tộc al-Assad (1971-2024).
“Mùa Xuân Arab” mở đầu với những kỳ vọng dân chủ, nhưng lại không tạo ra được những nền dân chủ ổn định. Những cấu trúc quyền lực lâu đời của khu vực, với các liên minh hình thành để hậu thuẫn và củng cố sự lãnh đạo của ông Bashar al-Assad đã bị phá vỡ vào những ngày đầu của tháng 12/2024, đem đến những thay đổi đáng kể trong cán cân địa chính trị của Trung Đông.
Châu Âu và Mỹ đang đứng trước lựa chọn khó khăn ở Syria: Hợp tác với những lực lượng Hồi giáo từ lâu đã bị phương Tây coi là khủng bố hoặc chấp nhận nhường ảnh hưởng cho những quốc gia khác sẵn lòng hợp tác hơn.
Tình hình Syria ghi nhận một số diễn biến tích cực khi một loạt nhóm quân sự nổi dậy đồng ý giải tán để tập hợp thành một quân đội thống nhất dưới sự kiểm soát của chính phủ mới do nhóm Hayat Tahrir al-Sham (HTS) dẫn đầu. Tuy nhiên, Liên hợp quốc lo ngại căng thẳng chưa được hóa giải giữa các phe phái ở vùng Đông Bắc Syria có thể khiến xung đột tái bùng phát trở lại.
Sự sụp đổ của chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad có thể làm trầm trọng thêm cuộc cạnh tranh địa chính trị tại Trung Đông. Đất nước Syria hiện bị chia thành 4 khu vực kiểm soát chính, phản ánh sự phân cực quyền lực và lợi ích tại quốc gia này.
Trong một cuộc động binh chớp nhoáng và đầy bất ngờ, chỉ sau 7 ngày lực lượng nổi dậy Hayat Tahrir al-Sham (HTS) dưới sự chỉ huy của Ahmed Hussein al-Shar'a - nhưng thường được biết đến dưới cái tên Abu Mohammad al-Julani đã chiếm được 4 thành phố lớn ở Syria là Aleppo, Homs, Hama, Daraa.
Việc ông Bashar al-Assad bị lật đổ chóng vánh bởi các lực lượng phiến quân đối lập đang làm thay đổi nhanh chóng cục diện Trung Đông, đồng thời đặt ra những nguy cơ mới về an ninh do khoảng trống quyền lực mà ông Assad để lại.
Theo CNN, Tướng Israel Katz - Bộ trưởng Quốc phòng Israel hôm 13/12 khẳng định trong một tuyên bố, rằng sau khi Tổng thống Assad bị lật đổ, những diễn biến khó lường tại Syria khiến cho việc duy trì kiểm soát Hermon - đỉnh núi cao nhất quốc gia này là vô cùng quan trọng đối với an ninh Israel.
