Quy định quyền lợi bổ sung nếu người lao động không nhận bảo hiểm xã hội một lần

Thứ Tư, 27/03/2024, 19:03

Đề nghị Chính phủ cần sớm báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề án tổng thể về hỗ trợ người lao động gặp khó khăn phát sinh do thất nghiệp, mất việc làm, bệnh tật... thông qua các chính sách tín dụng xã hội, hỗ trợ tạo việc làm và các chính sách khác.

Chiều 27/3, tại Nhà Quốc hội, tiếp tục chương trình Hội nghị Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận cho ý kiến về dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi).

Nên tạo thêm cơ hội để người lao động cân nhắc việc rút bảo hiểm

Theo báo cáo của Uỷ ban Xã hội của Quốc hội, vấn đề hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người chưa đủ tuổi hưởng lương hưu, không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội, chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội và có yêu cầu nhận bảo hiểm xã hội một lần ngoài các trường hợp giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội một lần như: đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ năm đóng để hưởng lương hưu; ra nước ngoài để định cư hoặc bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, lao nặng, AIDS, đối với người chưa đủ tuổi hưởng lương hưu, không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội và có yêu cầu nhận bảo hiểm xã hội một lần, dự thảo luật do Chính phủ trình Quốc hội hai phương án:

Phương án 1 chia thành 2 nhóm gồm: nhóm 1 đóng trước khi luật có hiệu lực (dự kiến 1/7/2025), sau 12 tháng không thuộc diện tham gia bảo hiểm bắt buộc, không tham gia bảo hiểm tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm chưa đủ 20 năm sẽ được rút; nhóm 2 là, người lao động tham gia bảo hiểm từ ngày luật có hiệu lực trở đi không được rút bảo hiểm xã hội một lần.

Quy định quyền lợi bổ sung nếu người lao động không nhận bảo hiểm xã hội một lần -0
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành phiên họp.

Với phương án 2, sau 12 tháng không thuộc diện tham gia bảo hiểm bắt buộc, không tham gia bảo hiểm tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm chưa đủ 20 năm mà người lao động có yêu cầu thì được giải quyết một phần, nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất.  Thời gian đóng bảo hiểm còn lại được bảo lưu để người lao động tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ của bảo hiểm.

Thường trực Ủy ban Xã hội cũng đề nghị, Chính phủ cần sớm báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề án tổng thể về hỗ trợ người lao động gặp khó khăn phát sinh do thất nghiệp, mất việc làm, bệnh tật... thông qua các chính sách tín dụng xã hội, hỗ trợ tạo việc làm và các chính sách khác giúp người lao động có thể vượt qua khó khăn. Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về vấn đề hưởng bảo hiểm xã hội một lần, an sinh xã hội lâu dài và khi gặp rủi ro...

Tán thành với phương án 1, song đại biểu Lý Tiết Hạnh (Bình Định)  đề nghị, khi xem xét các trường hợp rút bảo hiểm xã hội một lần thì cần có quy trình đánh giá thêm việc rút bảo hiểm xã hội một lần theo phương án này đã thực sự đáp ứng được nhu cầu tài chính trước mắt của người lao động hay chưa. Đại biểu bày tỏ mong muốn, cần phải làm sao để người lao động có thêm cơ hội cân nhắc việc có nên rút bảo hiểm xã hội hay không. Trong trường hợp bất khả kháng thì nhà nước phải tính toán các phương án để hỗ trợ cho người lao động như chính sách hỗ trợ về tín dụng cho người lao động trong thời gian đóng bảo hiểm xã hội.

Đề nghị cho vay để người lao động giải quyết khó khăn

Ở góc nhìn khác, đại biểu Trần Thị Hoa Ry (Bạc Liêu) cho rằng, phương án 1 chưa phải là phương án tối ưu để giữ chân người lao động không rút bảo hiểm xã hội một lần; chưa thể chế được mục tiêu của Nghị quyết 28-NQ/TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội để bảo hiểm xã hội thực sự là một trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội, từng bước mở rộng vững chắc diện bao phủ bảo hiểm xã hội, hướng tới mục tiêu bảo hiểm xã hội toàn dân; phát triển hệ thống bảo hiểm xã hội linh hoạt.

Quy định quyền lợi bổ sung nếu người lao động không nhận bảo hiểm xã hội một lần -0
Đại biểu Trần Thị Hoa Ry (Bạc Liêu) phát biểu tại phiên họp.

Đại biểu Trần Thị Hoa Ry nêu rõ, phương án 1 tạo ra “lát cắt” giữa các đối tượng tham gia trước và sau khi luật này có hiệu lực. Theo số liệu báo cáo hiện nay, hiện có khoảng 17 triệu lao động tham gia bảo hiểm xã hội (chiếm khoảng trên 38% lực lượng lao động) trong độ tuổi. Chưa có gì bảo đảm rằng trong số đó, số người có thời gian đóng bảo hiểm xã hội dưới 20 năm sẽ tiếp tục rút bảo hiểm xã hội một lần; còn người bắt đầu tham gia bảo hiểm xã hội từ ngày luật có hiệu lực thi hành (1/7/2025) không được hưởng bảo hiểm xã hội một lần (trừ các trường hợp quy định tại Điều 60 Luật hiện hành). Như vậy, không bảo đảm đúng quan điểm của Đảng ta về bảo hiểm xã hội toàn dân. Đại biểu cũng cho rằng, nếu chưa phân tích, đánh giá, làm rõ được nguyên nhân của việc rút bảo hiểm một lần thì các chính sách, điều khoản thể hiện trong dự thảo luật chưa thể đáp ứng được mong muốn, tâm tư, nguyện vọng chính đáng của người lao động.

Theo đại biểu, tình trạng rút bảo hiểm xã hội một lần xảy ra nhiều nhất trong giai đoạn đại dịch COVID-19, phần lớn người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần chủ yếu để giải quyết những vấn đề trước mắt trong cuộc sống. “Nếu đây là nguyên nhân chính thì để giữ chân họ, chúng ta cho phép được rút 50% thôi, kèm theo đó nên có giải pháp cho vay trong hệ thống ngân hàng chính sách để tạo điều kiện cho người lao động giải quyết khó khăn trước mắt và khi có điều kiện sẽ quay trở lại tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội, đó mới là giải pháp phù hợp, đáp ứng nguyện vọng của người lao động”, đại biểu nói. Với lý lẽ đó, đại biểu thống nhất với phương án 2 và đề nghị cần tiếp tục hoàn thiện có hệ thống về các giải pháp hỗ trợ, cho vay trong hệ thống ngân hàng chính sách.

Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Nguyễn Đại Thắng (đoàn Hưng Yên) cũng đồng tình với phương án 2, nhưng đề nghị nghiên cứu bỏ điều kiện "sau 12 tháng", và giảm thời gian đóng chưa đủ 20 năm xuống còn 15 năm vì đưa ra thời hạn 12 tháng gây khó khăn cho người lao động khi cần tiền trang trải nhu cầu cấp bách trước mắt và khó khăn cho cơ quan bảo hiểm xã hội trong việc quản lý, kiểm soát.  "Giảm thời gian chưa đủ 20 năm xuống còn chưa đủ 15 năm sẽ phù hợp với điều kiện hưởng lương hưu mới" – đại biểu nêu.

Chiều cùng ngày, các đại biểu đã thảo luận dự án luật Đấu giá tài sản (sửa đổi) và bế mạc hội nghị. Phát biểu bế mạc, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ phối hợp với Chính phủ chỉ đạo cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan chủ trì soạn thảo, các cơ quan liên quan tiếp tục tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, tiếp tục lấy ý kiến các Đoàn đại biểu Quốc hội, các cơ quan, tổ chức hữu quan hoàn chỉnh dự thảo các luật báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến để trình Quốc hội thảo luận, xem xét tại Kỳ họp thứ Bảy, Quốc hội Khóa XV.

Phương Thuỷ
.
.
.