Muốn chuyển đổi số thành công đòi hỏi người đứng đầu phải quyết liệt, mạnh mẽ

Sớm tháo gỡ những điểm nghẽn, rào cản

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc trong Phiên họp lần thứ 5 Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số và Tổ công tác triển khai thực hiện Đề án 06 của Chính phủ, Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an, Tổ phó Thường trực Tổ công tác thực hiện Đề án 06 của Chính phủ, đã báo cáo kết quả triển khai Đề án 06 từ sau Hội nghị Sơ kết 1 năm đến nay và Dự thảo Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về tiếp tục đẩy mạnh triển khai Đề án 06. Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Huy Dũng báo cáo tóm tắt định hướng các nhiệm vụ trọng tâm triển khai chuyển đổi số quốc gia năm 2023 và dự thảo kế hoạch hoạt động năm 2023 của Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số.

Gợi ý những nội dung tham luận, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ: Các ý kiến tham luận phải tập trung vào 2 hướng chính, đó là “đi tắt, đón đầu”, "đi trước, về trước" trong chuyển đổi số, có giải pháp đột phá về công nghệ, nguồn lực, quản trị; Nâng cao nhận thức về cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư bởi đây là nguồn tài nguyên quý giá của quốc gia, như là đất đai, có giải pháp khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên này trong kỷ nguyên số.

Thủ tướng nhấn mạnh, các bộ, ngành, địa phương phải nhận thức rõ, đầy đủ, đậm nét, chứ không phải bàn để đó, nêu cao vai trò người đứng đầu. “Nơi nào người đứng đầu triển khai chỉ đạo, thực hiện mạnh mẽ, quyết liệt thì có sản phẩm, kết quả rõ ràng, đậm nét. Nơi nào người đứng đầu triển khai lừng khừng, làng nhàng thì không hiệu quả. Chuyển đổi số là xu thế, phong trào của cả thế giới, chúng ta phải tận dụng sức mạnh, nguồn lực của cả quốc gia, dân tộc, tinh thần phải chiến đấu mạnh mẽ, quyết liệt, mang lại lợi ích cho quốc gia, dân tộc”- Thủ tướng Chính phủ khẳng định.

Trên cơ sở những gợi mở của Thủ tướng Chính phủ, dưới sự điều hành của Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an cùng đồng chí Nguyễn Mạnh Hùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, các bộ, ngành, địa phương gồm: Văn phòng Chính phủ, UBND TP Hồ Chí Minh, UBND tỉnh Nam Định, Bình Phước, Công ty Cổ phần Be Group, Công ty Cổ phần giải pháp thanh toán Việt Nam VNPay, Tổng cục Thuế, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, UBND TP Hà Nội, UBND tỉnh Bình Dương …..đã tham luận, tập trung đánh giá kết quả, phân tích sâu những hạn chế, nguyên nhân, qua đó đề ra các giải pháp để thực hiện hiệu quả Đề án 06, chuyển đổi số quốc gia.

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định, năm 2023 là năm số hóa, kết nối dữ liệu để tạo ra những giá trị mới. Bộ Công an được Chính phủ giao xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia. Chúng ta cần thay đổi cách tiếp cận xây dựng dữ liệu, theo đó cùng với việc tạo lập dữ liệu và duy trì dữ liệu từ đó tạo ra giá trị mới. Với nền tảng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư “đúng, đủ, sạch, sống”, Bộ Công an luôn sẵn sàng hỗ trợ các bộ, ngành, địa phương xây dựng, tạo lập dữ liệu, kết nối dữ liệu, tiết kiệm chi phí, mang lại tiện ích phục vụ Chính phủ, nhân dân, doanh nghiệp…

Bộ trưởng Tô Lâm đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông đẩy nhanh xây dựng Nghị định quy định về danh mục cơ sở dữ liệu quốc gia. Việc xây dựng, cập nhật, duy trì, khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu quốc gia và sớm trình Chính phủ phê duyệt quy hoạch hạ tầng thông tin và truyền thông giai đoạn 2021-2030. Đây là những nội dung quan trọng tạo cơ sở xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia theo chỉ đạo của Chính phủ.

Bộ trưởng Tô Lâm lưu ý, việc tạo lập dữ liệu phải đi liền với bảo đảm an ninh an toàn. Qua kiểm tra, Bộ Công an nhận thấy còn nhiều lỗ hổng, tồn tại cần khắc phục. Vấn đề này, Bộ Thông tin và Truyền thông đã có hướng dẫn số 1552 rất cụ thể, đề nghị các bộ, ngành, địa phương cần phải đẩy nhanh tiến độ rà soát, đầu tư hạ tầng kỹ thuật để kết nối dữ liệu, triển khai thực hiện hiệu quả cũng như đẩy nhanh hoàn thiện khung pháp lý bảo vệ dữ liệu cá nhân …

“Các bộ, ngành, địa phương phải tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế, hạ tầng, nhân lực, thống nhất giải pháp, trách nhiệm giải quyết, thúc đẩy thực hiện Đề án 06 và chuyển đổi số. Vai trò của Bộ Tư pháp rà soát văn bản quy phạm pháp luật, cũng như vai trò các bộ, ngành có liên quan trong giải quyết, hoàn thành những phần việc, nhiệm vụ được giao. Ngay sau hội nghị này, các bộ, ngành, địa phương cần phải quyết liệt triển khai, đảm bảo đúng lộ trình, đây là cam kết trước Thủ tướng Chính phủ và nhân dân”- Bộ trưởng Tô Lâm nêu rõ.

Bộ trưởng Tô Lâm cũng khẳng định, những phần việc đã vạch ra theo lộ trình thực hiện không thể chậm, muộn. Với vai trò đơn vị chủ trì, thường trực, Bộ Công an tiếp tục triển khai, hướng dẫn các bộ, ngành và địa phương thực hiện các nhiệm vụ trong năm 2023.

Đồng tình với những ý kiến đánh giá, phát biểu của Bộ trưởng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá: Từ khóa quan trọng nhất là “nền tảng số”, một phần cứng, phần mềm, dùng chung cho toàn quốc, cho địa phương. Năm 2023, mỗi đồng chí Bộ trưởng, Chủ tịch UBND tỉnh cần xác định nền tảng số là quan trọng nhất, hình thành công dân số, hướng dẫn người dân thực hiện các dịch vụ công trực tuyến, liên thông.

Đồng chí Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cũng khẳng định, để không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi số thì hạ tầng viễn thông phải đảm bảo, đòi hỏi sự chung tay của các bộ, ngành, địa phương…

Khai thác có hiệu quả dữ liệu, tạo ra giá trị mới trong xu thế hiện nay

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ đánh giá không khí hội nghị cho thấy quyết tâm rất cao của các đại biểu, bộ, ngành, địa phương nhằm tạo lập giá trị mới từ dữ liệu. Không có cơ sở dữ liệu thì không có trí tuệ thông minh. Đánh giá cao và đồng tình với những báo cáo, ý kiến tham luận, trao đổi của các đại biểu, đồng thời điểm lại những kết quả, thành tích nổi bật, tồn tại, vướng mắc, khó khăn trong thực hiện Đề án 06, chuyển đổi số quốc gia, nhấn mạnh những nhiệm vụ trong thời gian tới, Thủ tướng chỉ rõ 3 bài học kinh nghiệm.

Cụ thể, người đứng đầu phải tăng cường quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, giám sát kiểm tra. Ở đâu, người đứng đầu vào cuộc quyết liệt, mạnh mẽ thì hiệu quả sẽ cao. Việc triển khai thực hiện Đề án 06, chuyển đổi số quốc gia cần phải được thực hiện kiên quyết, kiên trì, kiên định nhưng phải tích cực đổi mới, sáng tạo, nhất là công nghệ, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đẩy mạnh quản trị hiện đại, tiên tiến. Cùng với đó, đầu tư nguồn lực thỏa đáng, có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt điểm việc đó, có lớp lang, bài bản, dựa trên những quy hoạch tổng thể, tầm nhìn xa, tư duy đổi mới. "Đi tắt, đón đầu", "đi trước, về trước", để nắm bắt xu thế của thời đại, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, kết hợp giữa đột phá với nâng cao chất lượng, tổ chức quản lý, quản trị.

Thủ tướng cũng yêu cầu lãnh đạo các cấp, bộ, ngành, địa phương phải nâng cao nhận thức về dữ liệu. “Có dữ liệu lớn mới có dữ liệu thông minh được. Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là nguồn tài nguyên quý của quốc gia, phải có nhiệm vụ, giải pháp phù hợp để khai thác nguồn tài nguyên quý này, tạo ra động lực phát triển chung trong kỷ nguyên số”- Thủ tướng chỉ rõ.

Nhấn mạnh nhiệm vụ chuyển đổi số quốc gia trong năm 2023 rất nặng nề, Thủ tướng nêu rõ những quan điểm chỉ đạo, đồng thời yêu cầu lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương phải có quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả.

Chỉ rõ những phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số và Ban Chỉ đạo chuyển đổi số của các bộ, ngành, địa phương khẩn trương ban hành Kế hoạch chuyển đổi số năm 2023 của Ủy ban, các bộ, ngành, địa phương và tổ chức triển khai thực hiện, nhấn mạnh vào chủ đề “Năm quốc gia về dữ liệu số” (hoàn thành trong quý I/2023). Hoạt động của Ủy ban và các Ban chỉ đạo phải thực chất, lựa chọn chủ đề từng phiên họp để đánh giá kỹ những rào cản, nguyên nhân và đưa ra quyết sách tháo gỡ, không hoạt động hình thức, chung chung, kém hiệu quả.

“Yêu cầu việc xây dựng kế hoạch chuyển đổi số phải rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ lộ trình gắn với bố trí nguồn lực phù hợp. Các mục tiêu, chỉ tiêu phải định lượng được, dễ triển khai, dễ đánh giá, dễ kiểm tra, dễ giám sát; tăng cường kỷ luật, kỷ cương, kiểm tra, đôn đốc, nghiêm khắc phê bình những cá nhân, đơn vị chậm trễ, không theo đúng kế hoạch, đồng thời khen thưởng, biểu dương những cá nhân, đơn vị làm tốt”- Thủ tướng phát biểu.

Đối với các bộ, ngành, địa phương, Thủ tướng yêu cầu tăng cường nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của chuyển đổi số quốc gia. Bám sát thực tế, tập trung rà soát, sửa đổi, bổ sung thể chế, cơ chế, chính sách, tạo hành lang pháp lý thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia.

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong cả công tác chỉ đạo, điều hành, tổ chức thực hiện và đánh giá mức độ hoàn thành trong các bộ, ngành, địa phương. Kết nối các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành với Trung tâm thông tin, chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; đẩy mạnh việc chia sẻ các thông tin, dữ liệu về kinh tế-xã hội từ các bộ, ngành Trung ương đến địa phương nhằm sử dụng hiệu quả các cơ sở dữ liệu phục vụ công tác tham mưu, đề xuất, hoạch định chính sách.

Thủ tướng cũng yêu cầu đẩy mạnh xây dựng, cập nhật, liên thông, kết nối, chia sẻ các nền tảng số, cơ sở dữ liệu một cách đồng bộ, thực chất, hiệu quả, phục vụ tốt nhất cho người dân, doanh nghiệp. Tập trung hoàn thành và triển khai 53 dịch vụ công thiết yếu (tại Đề án 06 và Quyết định 422 của Thủ tướng, nhất là Chỉ thị 05 hướng về người dân và doanh nghiệp). Đồng thời, hoàn thiện quy trình nghiệp vụ, số hóa hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính, kết nối các dịch vụ công trực tuyến với Cổng dịch vụ công quốc gia, góp phần giảm thiểu thời gian, tiết kiệm chi phí cho người dân, doanh nghiệp; hạn chế tham nhũng, tiêu cực, nhất là tham nhũng vặt. Thường xuyên đánh giá kết quả thực hiện thông qua mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp. Tập trung rà soát, chuẩn hóa, điện tử hóa mẫu đơn tờ khai theo hướng cắt giảm tối thiểu 20% thông tin phải khai báo trên cơ sở tái sử dụng dữ liệu đã được số hóa.

“Thực hiện nghiêm quy định về bỏ sổ hộ khẩu giấy, sổ tạm trú giấy, tăng cường khai thác thông tin cư trú từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, không yêu cầu người dân cung cấp Giấy xác nhận tình trạng cư trú trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính. Các bộ, ngành, địa phương phải vào cuộc xử lý những vướng mắc, trục trặc này”- Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ. Thủ tướng yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh thương mại điện tử, thanh toán các dịch vụ, chi trả trợ cấp xã hội, hỗ trợ an sinh xã hội không dùng tiền mặt, xác thực tài khoản ngân hàng.

Thủ tướng lưu ý và chỉ đạo rà soát, đánh giá an toàn thông tin, an ninh mạng các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu; khẩn trương khắc phục những hạn chế, bất cập về lỗ hổng bảo mật, đặc biệt là tình trạng lộ lọt thông tin và bảo vệ dữ liệu cá nhân. Tập trung đẩy nhanh tiến độ xây dựng các cơ chế, chính sách phù hợp, hiệu quả và có chính sách ưu tiên về đào tạo, tuyển dụng, bố trí, đãi ngộ nhân lực chuyển đổi số, nhất là nhân lực chất lượng cao; hạn chế tình trạng “chảy máu” chất xám. Tăng cường hợp tác quốc tế trong chuyển đổi số, nhất là hợp tác đầu tư, chuyển giao công nghệ, thu hút và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Về nhiệm vụ của các bộ, ngành, địa phương, Thủ tướng giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan nghiên cứu, đẩy nhanh tiến độ xây dựng Đề án Trung tâm dữ liệu quốc gia; chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính (Tổng Cục thuế) đẩy mạnh xác thực thông tin công dân giữa cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với cơ sở dữ liệu đăng ký thuế; nghiên cứu triển khai sử dụng định danh điện tử trong các giao dịch thương mại điện tử, gắn định danh điện tử với mã số thuế; tiếp tục hoàn thiện ứng dụng như thẻ thông hành di chuyển nội địa (VNeID), phấn đấu đến tháng 6/2023 cấp được 40 triệu tài khoản định danh điện tử cho người dân; đa dạng hóa các tiện ích phù hợp, thiết thực, hiệu quả và tuyên truyền, vận động người dân sử dụng ứng dụng VNEID; chuẩn hóa, cập nhật và chia sẻ thông tin từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với Hệ thống thông tin của các bộ, ngành, địa phương.

Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương xây dựng, hoàn thiện và trình Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số phê duyệt Kế hoạch hoạt động năm 2023 (hoàn thành trong quý I/2023). Theo dõi, đôn đốc, tổng hợp kết quả thực hiện các nhiệm vụ; khẩn trương xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định danh mục cơ sở dữ liệu quốc gia; việc xây dựng, cập nhật, duy trì và khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu quốc gia theo trình tự, thủ tục rút gọn; chủ trì, phối hợp với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông nghiên cứu và có kế hoạch, lộ trình cụ thể trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh với thông tin xấu độc, sai sự thật chống phá Đảng, Nhà nước; làm sạch dữ liệu thông tin thuê bao, giải quyết tình trạng “SIM rác”.

Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông rà soát lộ trình bổ sung, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật liên quan chuyển đổi quốc gia, Đề án 06, đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh. Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì tổng hợp, tham mưu bố trí vốn đầu tư công cho nhiệm vụ chuyển đổi số năm 2023 và đến năm 2025. Đẩy mạnh chuyển đổi số trong phê duyệt, bố trí vốn, kiểm tra, giám sát, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công.

Thủ tướng giao Bộ Tài chính nâng cao hiệu quả công tác quản lý thu thuế đối với hoạt động thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số. Đẩy mạnh sử dụng hóa đơn điện tử, trước mắt tập trung vào các lĩnh vực: hoạt động kinh doanh ăn uống, nhà hàng, khách sạn, dịch vụ giải trí, siêu thị, các cửa hàng bán lẻ…

Bộ Nội vụ nghiên cứu, ban hành những văn bản, quy định pháp luật, cải cách, phục vụ thủ tục hành chính đơn giản hóa, số hóa. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nhanh chóng ban hành các Thông tư hướng dẫn triển khai sau khi Nghị định thanh toán không dùng tiền mặt được phê duyệt và triển khai trên thực tế bảo đảm thuận tiện, hiệu quả, an ninh, an toàn, nhất là trong sử dụng dịch vụ công, chi trả cho các đối tượng chính sách, thực hiện nghĩa vụ thuế…

Đối với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh triển khai Chương trình chuyển đổi số trong giáo dục nghề nghiệp đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Chủ trì, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Công an tiếp tục thúc đẩy việc triển khai chi trả qua tài khoản cho các đối tượng được hưởng trợ cấp từ ngân sách Nhà nước. Nghiên cứu giải pháp sổ lao động điện tử cho người lao động. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tích cực chuyển đổi số cho nông dân.

Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức triển khai, hướng dẫn các địa phương quyết liệt triển khai cơ sở dữ liệu đất đai, khoáng sản và cơ sở dữ liệu Tài nguyên và Môi trường. Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu xây dựng Đại học số, đào tạo nguồn nhân lực.

"Văn phòng Chính phủ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, tập đoàn, tổng công ty nhà nước xây dựng khung Bộ chỉ số phục vụ sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương xây dựng và áp dụng Bộ chỉ số phục vụ chỉ đạo, điều hành của cơ quan, địa phương"- Thủ tướng nêu rõ.