Trung tâm Dữ liệu Quốc gia phải thực sự trở thành "trái tim" nền kinh tế dữ liệu

Chiều 29/12, phát biểu tại buổi thăm làm việc tại Trung tâm, trong bối cảnh cả nước đang chuẩn bị bước sang năm mới 2026, năm có ý nghĩa rất quan trọng trong việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ  XIII của Đảng và chuẩn bị cho Đại hội XIV của Đảng, khởi đầu cho một kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Tổng Bí thư Tô Lâm ghi nhận và đánh giá cao những đóng góp to lớn của Bộ Công an, CBCS Trung tâm và các bộ, ngành, đơn vị chức năng đã đưa Trung tâm vào hoạt động vượt kế hoạch. 

“Từ một chủ trương lớn, mới và khó, Trung tâm Dữ liệu Quốc gia đã được triển khai xây dựng với một tinh thần chủ động, quyết liệt, sáng tạo, thần tốc, vượt qua nhiều khó khăn về thể chế, về công nghệ, về tổ chức bộ máy, về nguồn nhân lực và các điều kiện triển khai thực tế”- Tổng Bí thư biểu dương.

“Chỉ trong một thời gian ngắn, các đồng chí đã hoàn thành việc xây dựng hạ tầng dữ liệu hiện đại, an toàn cao nhất và tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng cho ngân sách Nhà nước. Đã bước đầu hình thành khuôn khổ pháp lý cần thiết và từng bước làm chủ và triển khai một số nền tảng công nghệ quan trọng. Đã tổ chức tích hợp những cơ sở dữ liệu nền tảng phục vụ cải cách thủ tục hành chính, phục vụ người dân, doanh nghiệp và nâng cao năng lực về quản lý Nhà nước”- Tổng Bí thư ghi nhận, biểu dương.

Theo Tổng Bí thư, việc thay đổi tư duy về quản trị đất nước, quản trị xã hội, quản lý hành chính, thủ tục hành chính tạo những điều kiện thuận lợi nhất cho người dân và doanh nghiệp. Đây cũng là một nguồn nguyên liệu quý giá để chúng ta nâng cao năng suất lao động, nâng cao hiệu quả của lao động, tiết kiệm, chống lãng phí rất lớn.

Tổng Bí thư cũng đánh giá, thời gian qua có nhiều cơ quan, nhiều người chắc có lẽ chưa hình dung ra được Trung tâm Dữ liệu là thế nào? Dữ liệu là thế nào? Tuy nhiên, những nhận thức này đang từng bước thay đổi để phù hợp với sự phát triển của công nghệ, của khoa học kỹ thuật, của thế giới trong kỷ nguyên số.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, tài nguyên dữ liệu là tài nguyên rất lớn, vô tận, càng khai thác càng tạo ra nhiều giá trị, không như tài nguyên thiên nhiên càng khai thác thì càng cạn kiệt. Nếu chúng ta biết khai thác, biết sử dụng, đây là nguồn tài nguyên vô tận để phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội, phục vụ văn minh xã hội, phục vụ con người, cho công tác quản lý. Ai làm chủ về dữ liệu thì người đó giàu có nhất. Việc đầu tư vào dữ liệu sẽ mang lại những hiệu quả rất lớn không chỉ về kinh tế - xã hội, mà còn đóng góp đặc biệt quan trọng vào công tác đảm bảo an ninh quốc phòng.

Tổng Bí thư biểu dương Bộ Công an và CBCS Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, trong quá trình xây dựng Trung tâm cho thấy quyết tâm chính trị cao, tư duy đổi mới, cách làm mạnh mẽ và năng lực tổ chức triển khai hiệu quả; thể hiện được tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung của đất nước. Qua đây cũng cho thấy sự phối hợp rất chặt chẽ, trách nhiệm giữa Bộ Công an với các bộ, ngành có liên quan, sự nỗ lực cố gắng của các doanh nghiệp, các nhà thầu trong nước và quốc tế tham gia vào dự án này.

“Đó cũng là một minh chứng rất rõ nét cho sự quyết tâm, đồng lòng và khát vọng vươn lên của chúng ta trong kỷ nguyên số. Các đồng chí đã góp phần rất cụ thể để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Đóng góp rất cụ thể vào việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII và chào mừng Đại hội XIV của Đảng”- Tổng Bí thư đánh giá.

Theo Tổng Bí thư, những kết quả này không chỉ khẳng định vị thế của Việt Nam trong bản đồ công nghệ số của khu vực và thế giới, mà còn tạo ra nền tảng vững chắc để chúng ta tiếp tục phát triển nhanh và bền vững trong giai đoạn tới.

Việc hoàn thành xây dựng và đưa vào vận hành Trung tâm Dữ liệu Quốc gia số 1 đã đặt nền móng quan trọng cho hạ tầng dữ liệu của quốc gia, góp phần thúc đẩy mạnh mẽ phát triển kinh tế số, xã hội số, Chính phủ số của quốc gia trong thời gian tới.

Khái lược những mục tiêu, yêu cầu của đất nước trong giai đoạn phát triển mới và để hiện thực hóa mục tiêu 100 năm, Tổng Bí thư nhấn mạnh: Không còn con đường nào khác là phải tăng tốc bứt phá mạnh mẽ để phát triển về đích, dựa trên động lực chủ yếu là khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Theo Tổng Bí thư, trong phương thức phát triển mới, dữ liệu trở thành một nguồn lực chiến lược, một loại tài nguyên mới có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với năng lực quản trị quốc gia, sức cạnh tranh của nền kinh tế và chất lượng của đời sống nhân dân. Trung tâm Dữ liệu Quốc gia vừa là nơi lưu trữ dữ liệu, vừa là công cụ để phân tích, khai thác, biến dữ liệu thành giá trị, thành sản phẩm, dịch vụ phục vụ cho nhu cầu của xã hội.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, việc xây dựng Trung tâm Dữ liệu Quốc gia không chỉ là xây dựng một công trình kỹ thuật, mà phải là xây dựng một nền tảng hạ tầng dữ liệu tin cậy của quốc gia, là nơi hội tụ, kết nối và lan tỏa giá trị của dữ liệu. Phục vụ cho hoạch định chính sách, quản lý điều hành, phát triển kinh tế, đảm bảo quốc phòng an ninh và phục vụ nhân dân ngày càng tốt hơn.

Đánh giá kết quả xây dựng Trung tâm Dữ liệu Quốc gia số 1 vừa qua mới chỉ là bước đầu, Tổng Bí thư nhấn mạnh, phần lõi quan trọng nhất là dữ liệu và các ứng dụng cụ thể còn hết sức sơ khai. Việc xây dựng vỏ trạm, thu thập dữ liệu và lưu trữ dữ liệu mới chỉ là điều kiện cần. Điều quan trọng hơn là phải khai thác, phân tích và sáng tạo giá trị từ dữ liệu, biến dữ liệu thành tri thức, thành quyết sách đúng, thành sản phẩm, dịch vụ cụ thể, thiết thực cho xã hội, cho người dân.
 

Chỉ ra 3 “điểm nghẽn” của Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, Tổng Bí thư nhấn mạnh: Để tiếp tục duy trì giá trị của Trung tâm Dữ liệu Quốc gia cần phải đẩy mạnh chuyển đổi từ giai đoạn xây dựng sang giai đoạn khai thác, tạo ra các giá trị. Cụ thể, phải xây dựng Trung tâm Dữ liệu Quốc gia thực sự trở thành "trái tim" của nền kinh tế dữ liệu, của xã hội dữ liệu và là "bộ não" phục vụ trực tiếp, hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo điều hành của Đảng, Nhà nước và hoạt động của toàn xã hội, là “trái tim” và “bộ não” của chuyển đổi số.

Tổng Bí thư lưu ý, trên cơ sở kết quả xây dựng, hoàn thiện Trung tâm Dữ liệu Quốc gia số 1, đây là công việc quốc gia, là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị chứ không phải của riêng một cơ quan hay của một bộ ngành nào. Bộ Công an được giao nhiệm vụ quản lý Nhà nước về dữ liệu để giúp cho Chính phủ quản lý, vận hành được trung tâm này nhưng phải kết nối, lan tỏa.

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, phải đẩy nhanh công tác tạo lập, kết nối dữ liệu, chuẩn hóa, làm sạch và chia sẻ dữ liệu từ các bộ, ngành, địa phương về Trung tâm Dữ liệu Quốc gia. Dữ liệu phải được xem là tài sản chiến lược của quốc gia, phải được quản lý, bảo vệ, khai thác và sử dụng hiệu quả. Tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách về dữ liệu, tạo hành lang pháp lý thông thoáng cho việc kết nối, chia sẻ, quản trị dữ liệu và khai thác, phát huy giá trị của nguồn dữ liệu đó.

Phải hình thành cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia trong Quý I năm 2026 theo như kế hoạch của Trung tâm; kết nối với các kho dữ liệu có liên quan, phải đảm bảo tất cả các dữ liệu tích hợp tuân thủ đúng nguyên tắc "đúng, đủ, sạch, sống", thống nhất, kết nối và dùng chung. Khắc phục triệt để tình trạng phân tán, cát cứ dữ liệu. Mục tiêu của năm tới phải tiếp tục xây dựng Trung tâm Dữ liệu Quốc gia số 2, số 3…

Tổng Bí thư lưu ý, cùng với việc tạo lập dữ liệu, cần đẩy nhanh khai thác dữ liệu, sáng tạo giá trị từ dữ liệu, ứng dụng ngay dữ liệu để triển khai Cổng dịch vụ công quốc gia trở thành một địa chỉ, một cửa sổ duy nhất trên nền tảng Trung tâm Dữ liệu Quốc gia; đảm bảo phấn đấu 100% tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến toàn trình trong tổng số dịch vụ công trực tuyến, tạo thuận lợi tối đa cho người dân và doanh nghiệp, minh bạch, công khai và tự làm được trên môi trường số.

Tổng Bí thư nêu rõ, cần khẩn trương triển khai đưa vào hoạt động Sàn Dữ liệu Quốc gia trong Quý II năm 2026, hình thành và phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo dữ liệu, gắn với Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, khuyến khích nghiên cứu khoa học, khởi nghiệp sáng tạo, đầu tư phát triển kinh tế dữ liệu, để dữ liệu thực sự trở thành một động lực cho sự phát triển mới.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, Trung tâm phải nghiên cứu làm chủ các công nghệ lõi, công nghệ chiến lược, nhất là các công nghệ điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo, chuỗi khối và các nền tảng dữ liệu dùng chung, từng bước nâng cao năng lực tự chủ, giảm sự phụ thuộc vào nước ngoài, đảm bảo chủ quyền số quốc gia.

“Phải đặt yêu cầu bảo đảm an ninh an toàn dữ liệu ở mức cao nhất. Dữ liệu quốc gia là tài sản chiến lược, gắn với chủ quyền quốc gia, an ninh quốc gia và quyền lợi của người dân. Dữ liệu của từng người dân cũng phải được bảo đảm an toàn. Đây là trách nhiệm rất lớn, vì vậy, an ninh mạng, an ninh thông tin, an ninh dữ liệu phải là một yêu cầu xuyên suốt, nghiêm ngặt, mang tính kỷ luật thép của lực lượng vũ trang. Không được phép sơ hở, không được phép chủ quan…”  - Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Tổng Bí thư lưu ý đến công tác xây dựng đội ngũ cán bộ Trung tâm Dữ liệu Quốc gia vừa giỏi về chuyên môn, vừa vững vàng về bản lĩnh chính trị, trong sáng về đạo đức nghề nghiệp, có tinh thần phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Cùng với đó, cần có cơ chế, chính sách đặc thù để thu hút, trọng dụng nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là nhân sự vận hành tại các vị trí trọng yếu, cốt lõi như Tổng công trình sư, Kiến trúc sư trưởng; tăng cường hợp tác quốc tế với các tập đoàn lớn để chuyển giao công nghệ cốt lõi và xây dựng kế hoạch đào tạo cán bộ...

“Nhiệm vụ của Trung tâm Dữ liệu Quốc gia trong thời gian tới là rất quan trọng, rất nặng nề, rất khó khăn nhưng cũng rất vinh dự và tự hào. Tôi cũng mong mỗi CBCS, kỹ sư, người lao động của Trung tâm luôn luôn ý thức sâu sắc về điều này. Các đồng chí đang làm một công việc rất mới, rất khó, nhưng có ý nghĩa chiến lược đối với tương lai của đất nước. Các đồng chí là những người đi đầu, đi khai phá và mỗi dòng dữ liệu được chuẩn hóa, mỗi hệ thống được vận hành an toàn, mỗi nền tảng được khai thác hiệu quả đều góp phần làm cho Nhà nước quản lý tốt hơn, kinh tế phát triển mạnh hơn, người dân được phục vụ tốt hơn. Đảng, Nhà nước và nhân dân đặt trọn niềm tin vào các đồng chí”- Tổng Bí thư kỳ vọng, tin tưởng.

Thay mặt Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an và toàn thể CBCS Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, Bộ trưởng Lương Tam Quang chân thành cảm ơn và nghiêm túc tiếp thu chỉ đạo định hướng của đồng chí Tổng Bí thư, hứa sẽ khẩn trương cụ thể hóa, quán triệt triển khai có hiệu quả.

“Nhận thức sâu sắc sự tin cậy của Đảng, trách nhiệm vẻ vang của lực lượng CAND trong thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, lực lượng CAND, CBCS Trung tâm Dữ liệu Quốc gia xin hứa với đồng chí Tổng Bí thư sẽ phát huy cao độ tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới sáng tạo, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, gương mẫu đi đầu thực hiện phương châm hành động của năm 2026 là "năm hành động đột phá, lan tỏa kết quả" với những kết quả sản phẩm cụ thể”- Bộ trưởng Lương Tam Quang khẳng định.

Bộ trưởng Lương Tam Quang cũng nhấn mạnh, trong Quý I/2026 sẽ hoàn thành cơ sở pháp lý thuận lợi để phát triển kinh tế dữ liệu; hình thành cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia bảo đảm phục vụ hiệu quả 90% dịch vụ công trực tuyến toàn trình và công tác chỉ đạo điều hành của Chính phủ; đồng thời sẽ triển khai ngay các công tác xây dựng Trung tâm Dữ liệu số 2, số 3.

Phấn đấu sớm làm chủ về công nghệ lõi, công nghệ chiến lược như AI, Blockchain, Cloud. Tập trung tháo gỡ khó khăn về nguồn nhân lực, thu hút các chuyên gia đầu ngành, các Tổng công trình sư, Kiến trúc sư trưởng về làm việc. Triển khai 5 nền tảng số quốc gia còn lại, đặc biệt là 5 định hướng lớn mà đồng chí Tổng Bí thư đã phát biểu chỉ đạo để đảm bảo tính đồng bộ của hệ sinh thái dữ liệu.

“Xin hứa với đồng chí Tổng Bí thư, công tác đảm bảo an ninh mạng, an ninh dữ liệu, an ninh an toàn các Trung tâm Dữ liệu Quốc gia luôn được đặt lên hàng đầu với các giải pháp bảo mật chặt chẽ nhất, bảo đảm an ninh an toàn tuyệt đối trong mọi tình huống”- Bộ trưởng Lương Tam Quang nêu rõ.