Phải có tư duy mới trong đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm từ truyền thống đến hiện đại

Sáng 25/7, Bộ Công an đã tổ chức Hội nghị công tác Cảnh sát điều tra (CSĐT) 6 tháng đầu năm 2023. Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an, chủ trì hội nghị.

Tham dự hội nghị có Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Bộ Công an; Thiếu tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an cùng lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ; Giám đốc, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an các địa phương trên cả nước.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc đánh giá khái quát tình hình, kết quả các mặt công tác phòng, chống tội phạm, điều tra xử lý tội phạm theo 3 nhóm: truyền thống, truyền thống và hiện đại, hiện đại mới, cũng như những giải pháp căn cơ trong thời gian tới. Đặc biệt, đồng chí Thứ trưởng nhấn mạnh đến sự chủ động của Bộ trưởng Tô Lâm, lãnh đạo Bộ Công an trong tập trung lãnh đạo, chỉ đạo những phương án, kế hoạch đấu tranh hiệu quả trên các mặt công tác này.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc, tội phạm về trật tự xã hội của tất cả các giai đoạn hoạt động đến đâu, lực lượng CSĐT phải tiếp cận, nhận diện, giải quyết từ sớm, từ xa, từ trước đó. Lực lượng CSĐT tập trung phòng ngừa nghiệp vụ, phòng ngừa xã hội, qua đó tham mưu với Đảng, Chính phủ xây dựng pháp luật, ban hành các chỉ thị, nghị quyết, thông tư, quy định có liên quan; đảm bảo cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và lực lượng CSĐT các cấp lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện xuyên suốt, có hiệu quả các biện pháp đấu tranh phòng, chống tội phạm trong tình hình mới.

Đặt câu hỏi với các cục nghiệp vụ và nhất là Công an các địa phương trong việc nhận diện khó khăn, vướng mắc, bất cập đối với thông tư, nghị định, luật có liên quan đến công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc khẳng định: Trước, trong và sau đại dịch COVID-19, chúng ta đã nhận diện ra những nguy cơ, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng tội phạm. Cơ quan CSĐT Công an các địa phương đã áp dụng pháp luật để đấu tranh phòng, chống hiệu quả. Kết quả này càng minh chứng và khẳng định, lực lượng Cảnh sát nhân dân trong thời kỳ mới phải vững về pháp luật, giỏi về nghiệp vụ, đảm bảo văn hóa, qua đó góp phần loại trừ tất cả các loại tội phạm, từ truyền thống đến trong không gian mạng.

Trên tinh thần khẩn trương, định hướng những nội dung trọng tâm của hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc yêu cầu lãnh đạo các đơn vị cần tập trung thời gian, trí tuệ, thảo luận, làm rõ những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân; dự báo tình hình tội phạm; xác định nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm của Cơ quan CSĐT Công an các cấp, qua đó đề xuất các giải pháp thực hiện có hiệu quả công tác đấu tranh, phòng, chống các loại tội phạm trong giai đoạn mới hiện nay.

Tại hội nghị, Trung tướng Đỗ Văn Hoành, Chánh Văn phòng Cơ quan CSĐT Bộ Công an trình bày báo cáo kết quả về công tác điều tra, xử lý tội phạm 6 tháng đầu năm 2023; phương hướng nhiệm vụ công tác 6 tháng cuối năm và sơ kết 3 năm thực hiện Thông tư liên tịch số 01 về quản lý, giải quyết các vụ án, vụ việc tạm đình chỉ. Trung tướng Hoàng Đức Lừng, Cục trưởng Cục Tổ chức cán bộ công bố và quán triệt, triển khai phương án và các quyết định của Bộ Công an về chức năng, nhiệm vụ và tổ chức bộ máy các đơn vị thuộc Cơ quan CSĐT.

Báo cáo kết quả tại hội nghị cho thấy, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an, lực lượng CSĐT gương mẫu, đi đầu trong quán triệt, triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết số 12 ngày 16/3/2022 của Bộ Chính trị; chủ động tham mưu Đảng ủy Công an Trung ương ban hành nhiều nghị quyết, đề án, phương án về xây dựng Cơ quan điều tra CAND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Công an cấp xã được quan tâm xây dựng, củng cố, là cấp chiến lược trong đảm bảo ANTT tại cơ sở.

Cùng với việc tích cực trong xây dựng, bổ sung, hoàn thiện pháp luật, tháo gỡ được nhiều khó khăn, vướng mắc trong công tác phòng ngừa, điều tra, xử lý tội phạm, lực lượng CSĐT còn chủ động nhận diện tội phạm, các phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm (truyền thống; hiện đại; truyền thống đan xen hiện đại) để triển khai các giải pháp, phương án, kế hoạch, phòng, chống tội phạm mang tính căn cơ, hàng năm kiềm chế, kéo giảm 5% tội phạm (năm 2021 giảm 11,33% so với năm 2020; năm 2022 giảm 9,79% so với năm 2019). Tỷ lệ điều tra khám phá các vụ án hình sự đạt cao, vượt chỉ tiêu Quốc hội giao (năm 2021 đạt 86,37%; năm 2022 đạt 85,06%; 6 tháng đầu năm 2023 đạt 81.83%).

Lực lượng CSĐT quyết liệt chỉ đạo điều tra, xử lý các loại tội phạm có thủ đoạn mới, chưa có tiền lệ (tội phạm cưỡng đoạt, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản). Phương châm “không có vùng cấm”, “không có ngoại lệ”, “làm một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực”, kịp thời răn đe hành vi phạm tội và phòng ngừa chung. Chủ động, kịp thời đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, kiến nghị các bộ, ngành chỉ đạo khắc phục những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý Nhà nước, hạn chế những nguyên nhân, điều kiện phạm tội.

Công tác tương trợ tư pháp và hợp tác quốc tế ngày càng thực chất, hiệu quả, có chiều sâu, phục vụ tốt việc phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm có yếu tố nước ngoài; góp phần nâng cao vị thế của Cảnh sát Việt Nam trên trường quốc tế. Lực lượng CSĐT chủ động ứng dụng, khai thác các thành tựu khoa học, công nghệ, nhất là cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Đề án 06 phục vụ phòng, chống tội phạm, từng bước chuyển đổi trạng thái các mặt công tác từ truyền thống sang hiện đại; xây dựng triển khai sử dụng các phần mềm nghiệp vụ trong toàn lực lượng, tạo bước đột phá mới trong công tác thống kê, báo cáo, nắm tình hình, phục vụ lãnh đạo, chỉ huy.

Dưới sự điều hành của Thứ trưởng Nguyễn Văn Long, lãnh đạo Công an các đơn vị, địa phương gồm: Cục Cảnh sát hình sự; Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu; Cục CSĐT tội phạm về ma túy; Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao; Cục Pháp chế và cải cách tư pháp; Công an TP Hà Nội; Công an TP Hồ Chí Minh; Công an các tỉnh: Đắk Lắk, Đồng Nai, Khánh Hòa, Bình Thuận, Kiên Giang… đã tham luận những nội dung xoay quanh việc nhận diện, đấu tranh, phòng, chống các loại tội phạm trong tình hình mới.

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định: Kết quả đấu tranh phòng, chống tội phạm trong thời gian qua là rất to lớn. Chỉ rõ những tồn tại, nguyên nhân trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, giải quyết tin báo tố giác tội phạm, Bộ trưởng Tô Lâm đặt ra nhiều câu hỏi với lãnh đạo các cục nghiệp vụ, Công an các địa phương, đề nghị cần phải tính toán thực hiện đạt yêu cầu.

Lấy nhiều ví dụ trên một số mặt công tác về đấu tranh phòng, chống tội phạm, Bộ trưởng Tô Lâm yêu cầu các đơn vị phải tập trung vào giải quyết những vấn đề còn tồn tại. “Nhiều chỉ số, mục tiêu nếu không có giải pháp đột phá, thay đổi tư duy, tổ chức lại lực lượng thì sẽ khó hoàn thành được mục tiêu, yêu cầu đề ra. Những mục tiêu, yêu cầu đặt ra trong năm 2023, từ nay đến cuối năm phải hoàn thành”- Bộ trưởng Tô Lâm nêu rõ.

Nhấn mạnh đây là thời điểm, dấu mốc quan trọng chuyển đổi cơ quan CSĐT các cấp, cần đổi mới tư duy, nhận thức rõ vai trò, tầm quan trọng giữa phòng ngừa và phát hiện tội phạm, xây dựng pháp luật, quản lý Nhà nước, Bộ trưởng Tô Lâm chỉ rõ: Tất cả những yêu cầu trên phải có quy trình, đổi mới, qua đó góp phần ngăn ngừa, đấu tranh hiệu quả với các loại tội phạm.

Đề cập đến việc nâng cao chế độ thông tin, báo cáo, Bộ trưởng Tô Lâm yêu cầu các đồng chí Giám đốc Công an các đơn vị, địa phương phải sâu sát hơn với địa bàn, đơn vị, chỉ huy các cấp trong công tác nhận diện, đấu tranh, phòng, chống tội phạm ở địa phương mình quản lý.

Nhấn mạnh 2 nhóm vấn đề còn tồn tại trong công tác điều tra, cũng như chỉ rõ những nguyên nhân khách quan, chủ quan, Bộ trưởng Tô Lâm yêu cầu lãnh đạo Công an các đơn vị, địa phương phải nhanh chóng, mạnh tay xử lý, giải quyết hiệu quả những tồn tại đó.

Dự báo các yếu tố, tình hình kinh tế - xã hội của đất nước, khu vực cũng như thế giới tác động mạnh mẽ đến ANTT trong nước, Bộ trưởng Tô Lâm chỉ rõ: Phải tập trung cao độ xây dựng lực lượng CSĐT theo mô hình mới, điều chỉnh tổ chức bên trong, đảm bảo tinh, gọn, mạnh, kết hợp nhuần nhuyễn giữa đấu tranh và phòng ngừa, giữa trinh sát và tố tụng…; từng lãnh đạo, chỉ huy, CBCS đều phải có tư duy mới, cách làm việc khoa học, đảm bảo đáp ứng yêu cầu thực hiện hiệu quả nhiệm vụ trong tình hình mới. Cấp ủy Công an các đơn vị, địa phương phải đề cao tinh thần trách nhiệm, vì việc chọn người, không để "dĩ hòa vi quý". Quá trình sắp xếp lại tổ chức phải đảm bảo các công việc, nhiệm vụ thường xuyên, không để xảy ra gián đoạn.

Bộ trưởng Tô Lâm lưu ý, việc bổ sung, củng cố điều tra viên là nhiệm vụ vô cùng cấp bách và quan trọng, phải có kế hoạch bổ sung sớm, nhất là cho những đơn vị, địa bàn trọng điểm. Tăng cường công tác phòng ngừa, đấu tranh phòng, chống tội phạm, góp phần xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh, trong đó vai trò của lực lượng Công an 4 cấp, nhất là Công an xã là rất quan trọng.

“Phải nâng cao chất lượng công tác tiếp nhận, giải quyết tin báo, tố giác tội phạm, đảm bảo thực hiện nghiêm pháp luật trong hoạt động điều tra; phòng, chống tiêu cực, vi phạm pháp luật trong hoạt động điều tra. Cùng với đó, tập trung đẩy nhanh tiến độ xây dựng pháp luật, tạo hành lang pháp lý, pháp luật chặt chẽ, nhất là những luật có liên quan đến hoạt động điều tra, phục vụ cho hoạt động điều tra, phòng, chống hiệu quả các loại tội phạm”- Bộ trưởng Tô Lâm lưu ý.

Đề cập đến công tác đấu tranh, truy bắt, xử lý tội phạm truy nã cũng như các hoạt động khác, Bộ trưởng Tô Lâm yêu cầu lực lượng CSĐT phải triển khai đồng bộ các biện pháp, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ; thực hiện hiệu quả những mục tiêu, yêu cầu của các cấp giao liên quan đến mặt công tác này.

Khẳng định vai trò của Đề án 06, chuyển đổi số, Bộ trưởng Tô Lâm yêu cầu các đơn vị tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ vào hoạt động điều tra; tiếp tục mở rộng hợp tác quốc tế trên các lĩnh vực nhằm phục vụ hiệu quả cho công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, ngăn ngừa vi phạm pháp luật; đặc biệt cần nhanh chóng rà soát lại những nội dung, yêu cầu, cũng như đánh giá tình hình, giải pháp cụ thể để thực hiện hiệu quả yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra.

Thay mặt Cơ quan CSĐT Bộ Công an, Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc trân trọng cảm ơn sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, những ý kiến chỉ đạo sát sao, xuyên suốt của Bộ trưởng Tô Lâm tại hội nghị. Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc giao các đơn vị chức năng của Bộ Công an nhanh chóng tập hợp, xây dựng sớm kế hoạch, cụ thể hóa và triển khai hiệu quả những chỉ đạo của đồng chí Bộ trưởng với thời gian, lộ trình hoàn thành cụ thể.

Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc đề nghị, Giám đốc Công an các địa phương phải bám sát vào những chỉ đạo của lãnh đạo Bộ, nhất là của Bộ trưởng Tô Lâm, soi chiếu vào tình hình thực tế ở đơn vị, địa phương mình để triển khai hiệu quả các yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra. Đồng chí Thứ trưởng khẳng định: Nhận diện sớm, đúng, trúng tội phạm truyền thống, tội phạm hiện đại, tội phạm lợi dụng không gian mạng, công nghệ cao để phân công, hướng dẫn, chỉ đạo các đơn vị, lực lượng triển khai phòng ngừa, đấu tranh, xử lý hiệu quả. Phải kiểm soát chặt chẽ ngay từ đầu, phù hợp với từng địa bàn, từng lĩnh vực, chuyên đề.

Tinh thần chủ động, quyết liệt và hiệu quả được Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc đặt ra yêu cầu cao nhất với Công an các đơn vị, địa phương, đó là “không để đi sau tội phạm”. Nhiều vấn đề liên quan đến công tác phân cấp, triển khai mô hình mới về điều tra, tố tụng, trinh sát, lực lượng, bố trí con người hoạt động “đúng, phù hợp, hiệu quả” cũng được đồng chí Thứ trưởng nhấn mạnh, yêu cầu các đơn vị, Công an địa phương phải thực hiện hiệu quả.