Trẻ “dạt nhà”, những ẩn họa được báo trước
Chỉ vì thiếu quan tâm, hơi ấm của người thân, những đứa trẻ đang tuổi cắp sách đến trường bỗng dưng bỏ ngang việc học, trượt dài khi tụ tập với nhóm bạn xấu vi phạm pháp luật. Nhìn lại tội phạm hình sự những tháng trở lại đây trên một số địa bàn thủ đô, có thể thấy rõ sự gia tăng đáng báo động khi các vụ án mà thủ phạm là thanh, thiếu niên tuổi đời còn rất trẻ…
Trẻ “dạt nhà” phạm tội
Rạng sáng 4/10, trong tâm trạng vẫn còn sợ hãi, chị Trần Thị Tuyết (trú tại huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam) và chị Hà Thị Ngát (trú tại huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang) tìm đến Cơ quan CSĐT, Công an quận Hà Đông trình báo về việc bị hai nam thanh niên sử dụng bình xịt hơi cay, dao bầu, cướp tài sản gồm: 1 xe máy nhãn hiệu Honda Vision, 1 điện thoại iPhone XS tại đường Lê Trọng Tấn thuộc địa bàn phường Dương Nội, quận Hà Đông.
Sau khi xác minh, Đội Cảnh sát hình sự, Công an quận Hà Đông nhanh chóng nhận diện các nghi can là Đặng Đình Phong, SN 2001 và Đặng Đình Tuấn, SN 2005, cùng trú tại tổ 14 Phú Lương, quận Hà Đông. Trưa 5/10, các đối tượng đã bị bắt giữ khi đang ẩn náu trên địa bàn xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, TP Hà Nội.
Tại Cơ quan CSĐT, Phong khai nhận, rạng sáng 4/10, sau khi chở Tuấn bằng xe máy mang theo bình xịt hơi cay, dao bầu, lượn lờ nhiều đoạn đường trên địa bàn Hà Đông. Các đối tượng phát hiện “con mồi” là chị Tuyết và chị Ngát đang đèo nhau trên xe máy đoạn Lê Trọng Tấn, phường Dương Nội. Phong điều khiển xe máy vượt lên chặn xe chị Tuyết để Tuấn ngồi sau nhảy xuống, dùng bình xịt hơi cay xịt vào mặt hai chị. Khi các bị hại đang hoảng loạn, mặt mũi tối sầm, Phong và Tuấn tiếp tục dùng dao bầu đe dọa, cướp tài sản...
Cướp được tài sản, cả hai phi thẳng về nơi ở của Đào Thị Minh Phương, SN 2002 (bạn gái Phong), trú tại nhà trọ trên địa bàn đường Kim Giang, xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, để ngủ. Xe máy của nạn nhân, các đối tượng tháo biển kiểm soát để sử dụng hằng ngày, chiếc điện thoại di động được Phương bán với giá 1 triệu đồng...
Trước đó, rạng sáng 2/10, cũng với thủ đoạn trên, cả hai đối tượng đã cướp của chị Nguyễn Thị Xoài, trú tại xã Phụng Châu, huyện Chương Mỹ, TP Hà Nội chiếc điện thoại nhãn hiệu Oppo màu đỏ, 1 máy tính Casio cầm tay và hơn 700.000 đồng. Sau khi cướp tài sản của chị Xoài, cả hai tiếp tục đi đến khu vực phường Đông Mai, quận Hà Đông tìm người đi đường để chặn và cướp tài sản. Nạn nhân tiếp theo bị chúng cướp ví và 800.000 đồng tại đoạn đường đê thuộc tổ 15 phường Đồng Mai, quận Hà Đông là anh Lê Đăng Ngọc, trú tại xã Cao Viên, huyện Thanh Oai, TP Hà Nội...
Phong và Tuấn là anh em con chú bác ruột. Cả hai đều bỏ học từ sớm, bố mẹ bỏ nhau, thiếu sự quan tâm giáo dục của gia đình, thường xuyên “dạt nhà” và đến ở trọ chỗ Phương. Không có việc làm, không có tiền ăn tiêu, Phương lại bụng mang dạ chửa 4 tháng nên các đối tượng rủ nhau đi cướp tài sản. Để thực hiện hành vi phạm tội, Phong và Tuấn bàn bạc với nhau chuẩn bị bình xịt cay, dao bầu, rạng sáng săn tìm “con mồi” đi trên những đoạn đường vắng sẽ chặn lại, cướp tài sản.
Theo cán bộ điều tra, có những đối tượng tuy tuổi đời rất trẻ nhưng gương mặt “khá quen” với Đội Cảnh sát hình sự, Công an quận Hà Đông như Hà Anh Quân, SN 2008, trú tại phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội. Chỉ tính riêng năm 2022, Quân nhiều lần “xộ khám” về hành vi cướp giật, trộm cắp tài sản. Do tuổi còn nhỏ, chưa phải chịu trách nhiệm hình sự nên được bàn giao cho gia đình quản lý, giáo dục theo quy định của pháp luật. Nhưng, chỉ được một thời gian ngoan ngoãn ở nhà, Quân lại nhập hội, lang thang với đám bạn để cướp giật, trộm cắp tài sản. Mới đây, Quân còn “nổi tiếng” trong clip lan truyền trên mạng xã hội khi giải quyết mâu thuẫn, sử dụng chai thủy tinh ném nhầm vào người dân...
Cũng trong thời gian qua, Cơ quan điều tra Công an TP Hà Nội và các quận, huyện cũng bắt giữ nhiều đối tượng tuổi đời rất trẻ, mới 18-20 tuổi, để có tiền ăn chơi đã rủ nhau mang dao, kiếm gây ra các vụ án giết người, cướp giật tài sản rất manh động như vụ cướp ngân hàng ở phường Xuân Tảo, quận Bắc Từ Liêm; trong khoảng tháng 9/2022, 4 vụ trộm cắp xe máy, 2 vụ cướp giật tài sản do một nhóm thanh niên gây ra trên địa bàn quận Hà Đông và quận Nam Từ Liêm; vụ cướp giật tài sản xảy ra sáng 22/2 tại đường 19/5 (phường Văn Quán, quận Hà Đông); vụ 4 đối tượng dùng hung khí cướp xe máy của nữ công nhân môi trường gây xôn xao, bức xúc trong dư luận xã hội...
Trăn trở của cán bộ điều tra
Nhiều đứa trẻ phạm các trọng tội nhưgiết người, cướp của, khi đi sâu tìm hiểu mới hay, chúng có một quá khứ, hoàn cảnh khó khăn, bố mẹ đều chia tay, vì mê mải kiếm tiền, vì mưu cầu danh lợi nên nhiều bậc làm cha, làm mẹ đã tự đánh mất tương lai của con cái mình. Cuộc sống, hạnh phúc mới của những ông bố, bà mẹ này khiến những đứa trẻ bơ vơ về sống với ông bà. Thiếu sự quan tâm, giáo dục, thiếu hơi ấm người thân, chúng nhanh chúng theo nhóm bạn xấu. Lúc đầu là bỏ học, sau đó để có tiền tiêu xài, không lấy được của nhà, chúng bắt đầu đi cướp, giật, trộm cắp. Đường trở lại ngôi trường ngày càng xa...
Theo Trung tá Phùng Văn Quang, Đội trưởng Đội Cảnh sát hình sự, Công an quận Hà Đông, nỗi đau ấy lẽ ra cần được xoa dịu kịp thời thì bố mẹ, người thân, người lớn đã không thể. Vậy nên, khi có điều kiện là mầm mống tội phạm bột phát ngay. Mức độ hành vi phạm pháp của tội phạm vị thành niên được nuôi dưỡng ngấm ngầm chính bằng sự lơ là, thiếu quan tâm của người lớn...
Là người trực tiếp thụ lý nhiều vụ án liên quan đến thanh, thiếu niên phạm tội, Đại úy Lê Nam Cường, Công an phường Quang Trung, quận Hà Đông nhớ lại: Cuối năm 2021, khi nghe những đứa con của mình phạm tội cướp giật là Văn Phú Long, trú tại phường Vạn Phúc và Hà Đăng Anh, trú tại phường Nguyễn Trãi (đều SN 2005) chia sẻ hồn nhiên, cũng như “oán trách” vì thiếu thốn tình cảm từ gia đình mình, các ông bố, bà mẹ có mặt chỉ biết lặng im.
“Các chú cho cháu khai nhận hết để cháu bảo mẹ chuộc điện thoại (tang vật cướp giật) cho người ta rồi cháu còn về nhà nhé...”- sự hồn nhiên của Long khi trả lời cán bộ điều tra khiến người mẹ trẻ chỉ biết nhìn con, nước mắt rơi không ngừng...
Đáng buồn hơn khi tìm hiểu về những thanh niên phạm tội như Long, chúng tôi được biết, tuy nhỏ tuổi nhưng lại khá dày “thành tích”, vài án treo về tội cướp giật tài sản. Khi được về sinh sống tại gia đình, do cách quản lý không chặt chẽ, thiếu sự giáo dục và quan tâm từ người thân, lại đã quen chơi bời lêu lổng, tiếp tục tái phạm và trượt dài. Như trường hợp của Long, do bỏ học quá sớm nên mặt chữ không thuộc hết. Không thể viết và trình bày các nội dung về hành vi vi phạm của mình, tất cả lời trình bày của Long đều phải có sự giám hộ của gia đình...
Trước tình trạng tội phạm trẻ hóa gia tăng trên địa bàn cửa ngõ Thủ đô với tính chất, mức độ, hành vi tội phạm ngày càng nguy hiểm, hung hãn hơn, Trung tá Phùng Văn Quang cho biết, Công an quận Hà Đông đang phối hợp với các đơn vị cơ sở trên địa bàn quận triển khai các biện pháp phòng ngừa, ngoài đặt biển cảnh báo, vận động người dân lắp đặt camera an ninh, đơn vị thường xuyên tổ chức các tổ tuần tra khép kín địa bàn, tăng cường công tác tuyên truyền phòng ngừa tội phạm...
Ngoài ra, đơn vị tiếp tục tham mưu lãnh đạo UBND quận, các Ban chỉ đạo 197, 138, chỉ đạo chính quyền cơ sở phối hợp tuyên truyền, quản lý số thanh thiếu niên có biểu hiện hư hỏng, để ngăn chặn tội phạm từ "trứng nước". Bên cạnh đó, tiếp tục chỉ đạo các đội nghiệp vụ, công an các phường tăng cường công tác điều tra cơ bản, nắm chắc tình hình cơ sở, rà soát, kịp thời phát hiện các ổ nhóm đối tượng cũng như ngăn chặn kịp thời các thanh thiếu niên có biểu hiện vi phạm pháp luật...