Giải Cánh diều 2019: Băn khoăn Cánh diều Vàng
Bất ngờ ở hạng mục phim điện ảnh
Sau nhiều lần trì hoãn, giải Cánh diều 2019 đã được tổ chức nhỏ gọn tại Hà Nội. Không nằm ngoài dự đoán, ở hạng mục phim truyền hình, “Về nhà đi con” giành giải Cánh diều Vàng. Bộ phim ngay từ khi xuất hiện đã gây hiệu ứng truyền thông khá tốt và được đông đảo công chúng đón nhận.
Có thể nói, “Về nhà đi con” đã góp phần lấy lại niềm tin và thị phần khán giả cho phim truyền hình trong thời điểm phim truyền hình Việt bị lấn át bởi phim ngoại. Đạo diễn Danh Dũng cũng giành giải đạo diễn phim truyền hình xuất sắc nhất. Bảo Hân đảm nhiệm vai Ánh được trao giải diễn viên triển vọng.
 |
| “Hạnh phúc của mẹ” ôm 9 giải thưởng Cánh diều Vàng 2019. |
Năm nay, Hội Điện ảnh Việt Nam dành bằng khen đặc biệt cho bộ phim “Những ngày không quên” bởi hiệu ứng xã hội, tuyên truyền tích cực. Phim được thực hiện nhằm mục đích tuyên truyền chống dịch COVID-19.
Điều đáng chú ý và gây bất ngờ năm nay chính là ở hạng mục phim được mong chờ nhất, phim điện ảnh, “Hạnh phúc của mẹ” giành giải Cánh diều Vàng. Đây là bất ngờ lớn nhất vì ban đầu, có nhiều dự án được đánh giá cao về nội dung, thu hút sự chú ý của khán giả như “Hai Phượng”, “Mắt biếc” đều là những ứng cử nặng ký…
Cánh diều Bạc cùng thể loại được trao cho “Hai Phượng (đạo diễn Lê Văn Kiệt) và “Truyền thuyết về Quán Tiên (đạo diễn Đinh Tuấn Vũ). Bằng khen được trao cho phim “Anh trai yêu quái” (Vũ Ngọc Phương) và “Gái già lắm chiêu” (Bảo nhân - Namcito). “Hai Phượng” từng lập kỷ lục doanh thu 200 tỷ và được chọn là đại diện Việt Nam tranh giải Oscar lần thứ 92.
“Mắt biếc” là tác phẩm chỉn chu của đạo diễn Victo Vũ. Một lần nữa anh cho thấy khả năng chuyển thể từ kịch bản của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh sau bộ phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”. Diễn xuất của các diễn viên trẻ khá nhuần nhuyễn, gây hiệu ứng tốt cho khán giả. “Mắt biếc” trắng tay tại Cánh diều 2019 là một bất ngờ.
Trong khi đó, “Hạnh phúc của mẹ” giành “cơn mưa” giải thưởng. Bộ phim chiếm trọn 6/12 giải còn lại của hạng mục điện ảnh, bao gồm Đạo diễn xuất sắc (đạo diễn Phạm Huỳnh Đông), Biên kịch xuất sắc (Nguyễn Thị Ngọc Bích và Lương Kim Liên), Quay phim xuất sắc (Võ Thanh Tiền), Âm thanh xuất sắc, Nữ diễn viên chính xuất sắc (Cát Phượng), Diễn viên triển vọng (bé Huy Khang).
 |
| “Mắt biếc” trắng tay tại Cánh diều 2019. |
“Hạnh phúc của mẹ” xoay quanh cuộc sống của một người mẹ nghèo ở vùng biển (Cát Phượng), nỗ lực hết mình để nuôi dạy con - bé Tim (bé Huy Khang đóng) tự kỷ nên người. Trong suốt hành trình đầy gian nan của người mẹ, với sự giúp sức của anh trai làng hay lo chuyện bao đồng (Kiều Minh Tuấn). Sự phối hợp giữa Cát Phượng và Kiều Minh Tuấn tạo nên câu chuyện vừa hài hước, cảm động, lại thấm đẫm tình người.
“Hạnh phúc của mẹ” dài 87 phút đã kể về "cuộc chiến" ấy của người mẹ để giúp con trở thành một đứa trẻ bình thường với nội dung đầy tính nhân văn nhẹ nhàng, khắc họa chân thực, xúc động về cuộc sống của những gia đình có trẻ tự kỷ. Nhìn chung, “Hạnh phúc của mẹ” là một bộ phim “sạch sẽ” nhưng chưa thực sự thuyết phục người xem khi ra mắt. Phim có nhiều đoạn thiếu logic, nội dung khá đơn giản.
Điều đáng tiếc là thông điệp tình thương và cách đưa một đứa trẻ tự kỷ hòa nhập với cộng đồng chưa được giải quyết một cách rốt ráo. Nói về giải thưởng này, đạo diễn Phan Huỳnh Đông - đạo diễn của phim cũng cảm thấy bất ngờ vì không nghĩ bộ phim của mình lại đoạt được nhiều giải thưởng đến vậy, nhất là giải Cánh diều Vàng cho phim điện ảnh.
Vẫn là tư duy "so bó đũa, chọn cột cờ"
Việc trao Cánh diều Vàng cho “Hạnh phúc của mẹ” chưa thực sự thuyết phục, bởi bộ phim không để lại dấu ấn gì trong làng điện ảnh ngoài những chuyện thị phi không đáng có giữa Kiều Minh Tuấn và Cát Phượng. Phim thậm chí đã phải lùi ngày ra mắt vì những chuyện thị phi đó. Và “Hạnh phúc của mẹ” thất bại thảm hại về doanh thu phòng vé.
 |
| Cảnh trong phim “Hạnh phúc của mẹ”. |
Khi được hỏi, vì sao trao giải Cánh điều Vàng cho “Hạnh phúc của mẹ”, đạo diễn, NSND Thanh Vân cho rằng: “Bộ phim đáp ứng được những tiêu chí của giải cánh diều năm nay, đó là tính nhân văn, gây hiệu ứng cảm xúc tốt cho người xem. Đây là bộ phim mang tính xã hội cao khi nói về trẻ tự kỷ, vừa đảm bảo kỹ thuật quay phim, dựng phim, diễn xuất có nghề”. Theo ông, thông điệp của bộ phim rất quan trọng nhưng quan trọng hơn là ê-kíp sản xuất đã chuyển tải được nội dung, thông điệp đó.
Khi được hỏi về phim “Hai Phượng” và “Mắt Biếc”, hai ứng cử viên nặng ký của Cánh diều Vàng, đạo diễn, NSND Thanh Vân đánh giá: “Hai Phượng” cũng là phim khai thác đề tài tình mẫu tử, được quay một cách cẩn thận, chỉn chu nhưng nội dung phim khá đơn giản. Hơn nữa, “Hai Phượng” lại dính yếu tố nước ngoài. Còn “Mắt biếc” chuyển thể từ nội dung văn học nhưng về mặt tổng thể phim chưa tốt.
 |
| “Hai Phượng” giành giải Cánh diều Bạc. |
“Mắt biếc” chưa vượt qua được thành công của “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” và đạo diễn Victor Vũ đang đi trên một con đường êm đềm, chỉn chu, chưa có sáng tạo mang tính đột phá”.
Đạo diễn Thanh Vân cũng khẳng định: “Cánh diều Vàng có những tiêu chí riêng khi trao giải, không quan tâm đến vấn đề doanh thu hay những chuyện lùm xùm ở ngoài phim. Phần lớn Ban giám khảo không biết những câu chuyện liên quan đến vụ ầm ĩ của “Hạnh phúc của mẹ”, chắc những vấn đề đó chỉ dành cho báo lá cải mà thôi”.
Nhìn về mặt bằng chung, chất lượng phim điện ảnh năm nay không có gì nổi trội. Vậy tại sao cứ cố trao giải vàng? Lịch sử Cánh diều Vàng, có những năm đã bỏ trống giải vàng vì chưa tìm được tác phẩm xứng đáng.
Đạo diễn, NSND Thanh Vân lý giải: “Trên mặt bằng tổng thể không có tác phẩm xuất sắc nổi trội, chúng tôi đã đặt ra vấn đề có nên trao Cánh diều Vàng hay không. Nhưng cuối cùng, số đông trong Ban Giám khảo lại đồng thuận hướng tới việc chọn Cánh diều Vàng.
Vàng có lúc là vàng mười, có lúc là vàng chín chín, thậm chí chín tám. Chúng ta nên khuyến khích những người làm phim tử tế để kích hoạt một nền điện ảnh đang non kém như hiện nay”. Còn đạo diễn Bùi Tuấn Dũng, thành viên Ban Giám khảo cũng nhận định: “Hạnh phúc của mẹ” chất lượng hơn hẳn các phim khác trong mặt bằng chung năm nay. Việc trao giải vàng là đương nhiên bởi vàng ở đây chỉ là vàng của mùa giải này thôi, đừng đem so sánh với những mùa giải khác”.
Mặc dù chưa có tác phẩm nổi trội, thậm chí có một số tác phẩm thuộc loại thảm họa trong số 16 phim điện ảnh tham gia dự thi năm nay, nhưng đạo diễn, NSND Thanh Vân cho biết, có những tín hiệu khả quan để chúng ta có thể hy vọng về một nền điện ảnh phát triển trong tương lai.
Dù không có tác phẩm nổi trội nhưng mặt bằng chất lượng phim năm nay được đầu tư để mang đến cho khán giả những sản phẩm tốt hơn vài năm gần đây. Đã bắt đầu có sự đầu tư thích đáng trên một nền tảng những nhà làm phim, sản xuất phim chú trọng chất lượng, làm nghề tử tế, không hướng tới câu view, pr theo lối rẻ tiền.
Chúng ta đang có những nhà làm phim tư tế, cẩn trọng, đầu tư công phu cho phim bằng thái độ tôn trọng khán giả. Đó là một tín hiệu tốt cho một nền điện ảnh đang phát triển như Việt Nam”.
Anh cũng khẳng định rằng: “Quan trọng là chúng ta có một nền tảng tốt, có một cái đế tốt để phát triển. Ngay cả những phim được gọi là “bom tấn” của chúng ta cũng được nhà sản xuất bỏ rất nhiều tâm huyết để làm. Chất lượng nghệ thuật còn phải bàn, nhưng trước hết chúng ta phải có được thái độ làm nghề như vậy sẽ thúc đẩy chất lượng nâng cao lên từng ngày. Chúng ta có quyền hy vọng vào tương lai”.
Dù thế nào thì sau mỗi mùa giải Cánh diều chúng ta cũng có nhiều điều đáng suy ngẫm. Làm thế nào để Cánh diều càng ngày càng bay lên cao chứ không thể chơi vơi như hiện nay, trong thời điểm mà sự hội nhập toàn cầu trong điện ảnh đang mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Đạo diễn Bùi Tuấn Dũng cho rằng, tiêu chí của Cánh diều 2019 hướng tới “quốc tế”, “hội nhập”, chứ không chỉ là “nội địa” hay “quốc gia”. Đó là những tiêu chí giúp Cánh diều bay xa. Nhưng xem ra, Cánh diều 2019 vẫn còn xa mới đạt được tiêu chí đó.
