Phản hồi bài báo một xã sắp có 3 công trình thủy điện

Liên quan đến phản ánh của báo chí, trong đó có bài viết “Một xã sắp có 3 công trình thủy điện, người dân nơm nớp lo âu” đăng trên Báo CAND, ông Tạ Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên khẳng định: “Chúng tôi sẽ phối hợp với Bộ Công Thương rà soát rất kỹ, đặc biệt là vấn đề môi trường; kiên quyết không đánh đổi môi trường để lấy sự phát triển, nhất là với thuỷ điện, tuyệt đối không ảnh hưởng đến rừng tự nhiên. Mục tiêu làm sao để phát huy lợi thế về tiềm năng thủy điện nhưng vẫn đảm bảo môi trường. Ngoài ra, dự án thủy điện phải còn có tác dụng phòng, chống lũ cho hạ lưu cũng như tích nước phục vụ cho thủy lợi”.

Gần 10 năm qua, phía thượng nguồn sông Kỳ Lộ qua địa phận xã Phú Mỡ, huyện Đồng Xuân (Phú Yên) đã có Nhà máy thủy điện La Hiêng 2, công suất 18MW. Thế nhưng mới đây, các nhà đầu tư đề xuất thêm 3 dự án thủy điện Khe Cách, Sơn Hòa 1, Sơn Hòa 2 đều nằm ở xã Phú Mỡ.

Lãnh đạo tỉnh Phú Yên cho biết, trong Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII) đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 500/QĐ-TTg ngày 15/5/2023 và Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 262/QĐ-TTg ngày 1/4/2024, thì 3 dự án Nhà máy thủy điện Khe Cách, Sơn Hòa 1, Sơn Hòa 2 được đưa vào vận hành giai đoạn 2026 - 2030. Quy hoạch tỉnh Phú Yên thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1746/QĐ-TTg ngày 30/12/2023 có đề cập phương án phát triển mạng lưới cấp điện với nội dung “Nghiên cứu và phát triển các dự án tiềm năng gồm các dự án thủy điện, điện mặt trời, điện gió trên bờ và ngoài khơi, điện sinh khối, các nhà máy điện rác...”.

Tuy nhiên, theo Sở Công thương tỉnh Phú Yên, 3 dự án thủy điện nêu trên đều chưa có trong danh mục các dự án quan trọng, ưu tiên của ngành điện. Còn theo UBND huyện Đồng Xuân thì 2 dự án thủy điện Sơn Hòa 1 và Sơn Hòa 2 chưa phù hợp với Quy hoạch sử dụng đất của huyện Đồng Xuân đã được UBND tỉnh Phú Yên phê duyệt theo Quyết định số 270/QĐ-UBND ngày 22/2/2022. Do đó, UBND huyện Đồng Xuân phải đưa vào dự thảo Quy hoạch điều chỉnh sử dụng đất đến năm 2030, UBND xã Phú Mỡ đã tổ chức lấy ý kiến công khai để hoàn tất thủ tục trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định.

Ông La Lan Huy, Phó Chủ tịch UBND xã Phú Mỡ cho biết, địa phương đã niêm yết công khai Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2023 và thông báo trên đài truyền thanh của xã để lấy ý kiến đóng góp của người dân trong 60 ngày để tổng hợp báo cáo cấp có thẩm quyền.

Trong khi đó, Ban Quản lý dự án thủy điện Khe Cách khẳng định, đã nghiên cứu tận dụng cột nước trên cao, thông qua đường ống ngầm ở độ sâu khoảng 80 - 100m dưới lòng đất với lưu lượng nước nhỏ, vận hành rất an toàn. Còn thủy điện Sơn Hòa 1, Sơn Hòa 2 tận dụng lượng nước thủy điện Khe Cách để phát điện.

Các dự án đều là thủy điện nhỏ điều tiết theo giờ, ngày, hồ chứa nhỏ kết hợp đập xả tràn chỉ tích trữ lượng nước đủ phát điện và vận hành theo quy trình bậc thang chứ không có khả năng tích nước nhiều ngày. Do đó không làm tăng khả năng gây ngập lụt vùng thượng lưu hạ lưu sông Kỳ Lộ, mà góp phần cảnh báo lũ và làm chậm tốc độ lũ cho hạ lưu.

Cũng theo nhà đầu tư, 3 dự án thủy điện Khe Cách, Sơn Hòa 1, Sơn Hòa 2 có hiệu quả kinh tế, ít tác động môi trường, diện tích thu hồi đất không lớn, chủ yếu là đất ven sông suối và đất trống... Khi các dự án vận hành, mỗi năm sẽ đóng góp lưới điện Quốc gia khoảng 115 triệu kWh điện và hơn 30 tỷ đồng cho ngân sách địa phương

Như Báo CAND đã phản ánh, trước đó, trong các báo cáo về kết quả tham gia thẩm định chủ trương đầu tư 3 dư án thủy điện Khe Cách, Sơn Hòa 1 và Sơn Hòa 2, Sở NN&PTNT tỉnh Phú Yên đã đề nghị nhà đầu tư bổ sung một số thủ tục, đồng thời phân tích, so sánh, tính toán một số hạng mục công trình và cũng cảnh báo các hạng mục đường ống dẫn nước, đường thi công có thể tác động đến rừng phòng hộ, rừng tự nhiên và đất trồng lúa của người dân.

Sở Xây dựng tỉnh Phú Yên cho rằng việc đầu tư 3 dự án thủy điện nêu trên có khả năng ảnh hưởng lớn đến môi trường tự nhiên, dòng chảy, nguồn nước và đời sống của người dân mà cụ thể là nguồn nước sinh hoạt, sản xuất nông - lâm - thủy sản và những tác động của lũ lụt, sạt lở, xói mòn… nên cần nghiên cứu, đánh giá thật kỹ lưỡng để xem xét, đảm bảo hiệu quả, khả thi và hạn chế thấp nhất sự ảnh hưởng về môi trường tự nhiên và đời sống của người dân.