Người dân gặp khó vì quy hoạch “treo” ga Bình Triệu

Chúng tôi có mặt tại ga Bình Triệu (phường Hiệp Bình Chánh, TP Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh) vào những ngày đầu tháng 10/2024, khung cảnh nơi đây vẫn không có gì thay đổi so với những năm trước. Vẫn còn đó những căn nhà lụp xụp, những mảnh đất cỏ mọc um tùm, những luống rau do người dân trồng để mưu sinh…

Bà Định, năm nay 72 tuổi, nghe đến quy hoạch ga Bình Triệu là thở ngắn than dài bởi quy hoạch “treo” đã làm gia đình bà mất đi nhiều cơ hội để cải thiện cuộc sống gia đình. Ngôi nhà của bà Định nằm nép bên con đường trải đá dọc đường ray xe lửa Bình Triệu. Bên trong khu đất rộng gần 1.000m² là nơi 3 mẹ con bà Định sinh sống. Nhiều lần mẹ bà muốn cắt bớt mảnh đất để bán đi lo tuổi già nhưng mỗi lần mang sổ đất ra giới thiệu, người ta kiểm tra thấy quy hoạch là liền bỏ đi.

“Tôi sống ở đây với mẹ năm nay 92 tuổi và đứa em gái cũng ngoài 50. Lớn tuổi, không có nguồn thu nhập, nhiều lần mẹ tôi muốn bán bớt mảnh đất để con cái đỡ vất vả, nhưng mãi đến tuổi gần đất xa trời, mẹ tôi vẫn chưa thực hiện được ước nguyện chỉ vì vướng quy hoạch ” - bà Định chia sẻ.

Ông Nguyễn Văn Ba, năm nay 80 tuổi, sinh sống ở khu vực này từ nhỏ cho biết, từ khi có quy hoạch đến nay, nơi ông sống không có gì thay đổi, chỉ có con đường trước đây là đất đỏ, người dân góp tiền đổ đá vào để đi. Giờ con đường đã bị lún, đầy ổ voi, ổ gà, nước đọng thành vũng sau cơn mưa. Nhiều người dân ở đây cho biết, ngày xưa khu vực này hoang vắng, phía sau nhà là đồng ruộng nên khi mưa, nước thoát ra đồng. Giờ nhà cửa san sát, bít hết lối thoát mà hệ thống cống thoát nước không có nên nước mưa rút rất chậm.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, nhiều gia đình ở khu vực này có đất với diện tích lớn nhưng để hoang hoặc làm vườn kiểng, trồng rau chứ không thể phát triển ngành nghề dịch vụ, thương mại vì không thể chuyển đổi mục đích hay xây dựng mới. Mặt khác, do vướng quy hoạch, nên dù có “sổ đỏ” trong tay người dân cũng không thể vay ngân hàng để có vốn làm ăn, bán không ai mua, tách thửa cho con cũng không, muốn xin phép xây dựng thêm nhà trọ để có nguồn sống cũng chẳng được…

Hơn 22 năm trước, Kiến trúc sư trưởng TP Hồ Chí Minh phê duyệt quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/2000 đối với Khu đầu mối giao thông và dân cư Bình Triệu với quy mô hơn 41ha. Đến năm 2013, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 568/QĐ-TTg phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch phát triển giao thông vận tải TP Hồ Chí Minh đến năm 2020 và tầm nhìn sau năm 2020, ga Bình Triệu được xác định là ga khách kỹ thuật phía Bắc. Thế nhưng sau đó, quy hoạch vẫn cứ bị “treo”. Đến năm 2021, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, ga Bình Triệu là ga đầu mối hành khách đường sắt quốc gia của khu vực đầu mối TP Hồ Chí Minh, nhưng đến nay, ga Bình Triệu vẫn chưa được Bộ Giao thông vận tải lập kế hoạch triển khai đầu tư. Tuy nhiên, do ga Bình Triệu có vai trò quan trọng trong quy hoạch mạng lưới đường sắt quốc gia và kết nối giao thông công cộng TP Hồ Chí Minh, nên việc quy hoạch dự trữ khu ga Bình Triệu là cần thiết để ổn định quy hoạch sử dụng đất chứ không thể “bỏ” quy hoạch được.

Hiện UBND TP Hồ Chí Minh đang tổ chức lập Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP Hồ Chí Minh đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060. Trong đó, ga Bình Triệu được bổ sung thêm chức năng là ga hành khách các tuyến đường sắt đô thị phục vụ cho các tuyến Metro quy hoạch mới số 3, 6, 8 và tổ chức quy hoạch mô hình TOD khu vực xung quanh ga Bình Triệu. Sau khi Đồ án này được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, UBND Thành phố sẽ tiếp tục tổ chức lập đồ án chuyên ngành giao thông, trong đó sẽ nghiên cứu kế hoạch tổ chức đầu tư các công trình đầu mối hạ tầng kỹ thuật giao thông đô thị. Bên cạnh đó, UBND TP Hồ Chí Minh đã có tờ trình gửi Bộ Xây dựng thẩm định, phê duyệt Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP Hồ Chí Minh đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060 là sẽ giữ nguyên quy mô quy hoạch ga Bình Triệu (41ha) để làm ga đường sắt đô thị, depot cho đường sắt đô thị.

Điều này cũng có nghĩa là quy hoạch sẽ tiếp tục bị “treo” chưa biết đến bao giờ và đời sống của hơn 3.000 hộ dân với khoảng 15.000 nhân khẩu trong khu vực này tiếp tục gặp nhiều khó khăn…