Có hay không việc Công ty Vietmindo khai thác than sai phép?

• Phá hủy 1 lò khai thác than trái phép
• Xử lý nghiêm vụ khai thác than trái phép tại rừng quốc gia Yên Tử1
• Khai thác than gây nứt nhà dân: Người dân sợ bị trả thù vì thiếu tin tưởng vào chính quyền

Phóng viên Báo CAND đã làm việc với các cơ quan chức năng và Công ty Vietmindo để tìm câu trả lời.

Công ty Vietmindo được cấp phép hoạt động từ năm 1991, với thời hạn hoạt động 30 năm. Công ty này hoạt động theo hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC) giữa Công ty Than Uông Bí (Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam TKV) và Công ty Vietmindo (Indonesia). Vốn pháp định 27 triệu USD do phía nước ngoài đóng góp, Công ty Than Uông Bí góp bằng trữ lượng than antraxit, số liệu thăm dò và khai thác… Công ty Than Uông Bí được hưởng 10% trên tổng số than thương phẩm do bên đầu tư sản xuất.

Sau 6 năm có giấy phép đầu tư, năm 1997, Công ty Vietmindo bắt đầu khai thác tại mỏ khu vực Uông Thượng (Uông Bí, Quảng Ninh). Năm 2009, theo quy định của Luật Khoáng sản, Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp Giấy phép khai thác 1555/GP-BTNMT cho Công ty than Uông Bí – đối tác Việt Nam trong hợp đồng hợp tác kinh doanh với Công ty Vietmindo.

Hoạt động khai thác than tại Công ty Vietmindo.

Theo giấy phép này, công suất khai thác hàng năm của Công ty Vietmindo là 500.000 tấn than thương phẩm, tương ứng với 650.000 tấn than nguyên khai. Thời gian khai thác đến năm 2021 với tổng sản lượng 6,25 triệu tấn than. Cũng theo giấy phép này, việc khai thác sẽ thực hiện bằng phương pháp lộ thiên, cốt cao +180m tại tác vỉa V.3, V.4, V.5, V.6, V.8, V.9 thuộc khu vực Uông Thượng.

Trong đơn phản ánh gửi đến Báo CAND có nêu, hiện nay tại một số vỉa thuộc khai trường của Công ty Vietmindo có tình trạng khai thác dưới cốt +180m, có nơi đã khai thác dưới cốt +180m từ 5 -7m. Nếu sự việc đúng như phản ánh, số lượng than bị khai thác sai phép sẽ rất lớn, gây thất thoát tài nguyên của đất nước.

Để làm rõ thực hư việc này, PV đã có buổi làm việc với đại diện Công ty Than Uông Bí, Công ty Vietmindo.

Cụ thể, ngày 11-4, PV đã phản ánh việc tiếp nhận thông tin trên với đại diện Công ty Than Uông Bí, Công an thành phố Uông Bí. Trước thông tin mà PV đưa ra, đại diện Công ty than Uông Bí đã liên hệ với đại diện Công ty Vietmindo để chúng tôi có buổi làm việc trực tiếp.

Tại trụ sở Công ty Vietmindo trong chiều cùng ngày, với sự tham gia của đại diện Công ty Than Uông Bí, đại diện Công an thành phố Uông Bí, chúng tôi đã nêu rõ những phản ánh về việc công ty này khai thác than sai phép. Tuy nhiên, phía đại diện công ty Vietmindo cho rằng, không có việc đó. Đại diện công ty này cũng cung cấp cho phóng viên biên bản kiểm tra hiện trường ngày 29-3-2018.

Trong biên bản này nêu thành phần tham gia có đại diện: Công ty Than Uông Bí và Công ty Vietmindo. Theo đó, nội dung độ cao khai thác trong biên bản ghi: Công ty Vietmindo đang khai thác bằng phương pháp lộ thiên cốt cao một số vị trí lòng moong vỉa 7 đã vượt cốt cấp phép +180m từ 0,02 đến – 0,036m.

Nếu căn cứ vào kết quả kiểm tra hiện trường trong biên bản này thì Công ty Vietmindo khai thác vượt cốt +180m không đáng kể (sai số rất nhỏ), không đúng với những thông tin tố cáo mà chúng tôi nhận được. Hơn nữa, vị trí kiểm tra trong biên bản nêu trên chỉ ở vỉa 7, trong khi khai trường này có gần chục vỉa.

Để kiểm chứng “mắt thấy, tai nghe”, PV đề nghị Công ty Vietmindo tổ chức luôn một cuộc kiểm tra tại hiện trường với sự tham gia của bộ phận trắc địa của Công ty Than Uông Bí tại những vị trí mà chúng tôi nhận được phản ánh đã khai thác dưới cốt +180m khá sâu, ví dụ như ở vỉa 6. Tuy nhiên, đại diện Công ty Vietmindo đã không đồng ý với lý do, để làm việc này cần phải có sự cho phép của lãnh đạo Công ty ở Indonesia.

Mặc dù đã nêu, nếu phải đợi chờ, có thể Công ty sẽ cho san lấp hết những vị trí đã khai thác ở độ sâu quá phép, nhưng vị đại diện này vẫn đề nghị chúng tôi làm văn bản để xin ý kiến mới tổ chức cho ra khai trường, đo trắc địa.

Được biết, sau hơn 20 năm hoạt động tại Uông Bí trong lĩnh vực khai thác, chế biến, xuất khẩu than, Công ty Vietmindo đã có những đóng góp khá lớn như: Nộp thuế tài nguyên 763 tỷ đồng, thuế thu nhập doanh nghiệp 270 tỷ đồng, ký quỹ tài nguyên 77 tỷ đồng.

Ngày 23-2-2016, trên cơ sở những thay đổi mô hình hoạt động của Tập đoàn TKV, Tập đoàn này đã ủy quyền cho Chi nhánh TKV là Công ty Than Uông Bí ký kế thỏa thuận thay thế chủ thể hợp tác kinh doanh giữa Công ty Vietmindo và Công ty Than Uông Bí. Việc làm này giúp Công ty Than Uông Bí thuận lợi hơn trong việc giám sát và quản lý khai thác, chế biến than tại khu vực hoạt động của Công ty Vietmindo.

Thiết nghĩ, với những thông tin mà bạn đọc Báo CAND phản ánh, việc sớm kiểm tra để xác định có hay không việc Công ty Vietmindo khai thác than sai phép là rất cần thiết. Nếu có, sẽ kịp thời chấn chỉnh sai phạm, ngăn ngừa thất thoát tài nguyên. Nếu không, trả lại sự minh bạch cho Công ty Vietmindo.

Mong rằng, các cơ quan chức năng, trong đó có Bộ Tài nguyên và Môi trường nên sớm vào cuộc để có kết luận.