Cát tặc liên kết băng nhóm, thủ sẵn hàng nóng (bài 2)
Một trong những điểm nóng về vấn nạn này là tỉnh Vĩnh Phúc. Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về môi trường (PC49) - Công an tỉnh Vĩnh Phúc ghi nhận, chỉ trong thời gian ngắn, hành vi phạm tội của những ổ nhóm mang tính chất xã hội đen đã xảy ra dày đặc.
Để chặn cát “tặc” hút cát gây sạt lở đất ven sông, người dân xã Bạch Lưu, huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc đã 2 lần ra ngăn cản, cắt dây neo để đẩy đuổi cát “tặc”. Song cả hai lần đều bị cát “tặc” dùng súng tự chế tấn công.
Vụ thứ nhất, phát đạn từ súng tự chế của nhóm cát “tặc” do Nguyễn Công Đại (SN 1987, trú ở Đông Triều, Quảng Ninh) cầm đầu bắn ra đã khiến 4 thanh niên địa phương bị trọng thương, mất từ 3-15% sức khỏe.
Nửa năm sau, lại có nhóm cát “tặc” khác ở tỉnh Phú Thọ đưa 2 tàu cuốc đến khai thác trộm cát ở Bạch Lưu. Bị người dân ngăn cản, nhóm cát “tặc” này đã gọi 10 đối tượng ở Phú Thọ mang theo súng tự chế lên tàu cuốc và bắn thẳng về phía người dân. Hậu quả, anh Nguyễn Văn Trung (SN 1976, người xã Bạch Lưu) bị trọng thương, tổn hại đến 48% sức khỏe.
Không chỉ người dân ra ngăn cản cát “tặc” mới bị bắn, từ mâu thuẫn trong việc khai thác cát, sỏi tại bãi bồi trên sông Lô, đoạn thuộc khu vực xã Cao Phong, huyện Sông Lô, Vĩnh Phúc, đối tượng Khổng Đình Doanh (SN 1987), cùng một số đối tượng khác đã xách theo súng tự chế bắn thẳng vào nhà nổi của một DN khai thác cát đang neo trên sông bất chấp rằng đang có rất đông công nhân ở trên đó.
Để ngăn chặn tình trạng côn đồ trong các nhóm cát “tặc” trên sông Lô, ngay sau đó Công an tỉnh Vĩnh Phúc đã phối hợp với Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội tiến hành kiểm tra với những tàu khả nghi khai thác cát, sỏi trái phép trên tuyến sông này. Kết quả, tại 2 tàu cuốc, lực lượng Công an đã bắt quả tang 2 đối tượng Trình Xuân Giang và Nguyễn Tuấn Minh về hành vi tàng trữ vũ khí trái phép, thu giữ 6 súng tự chế các loại, 53 viên đạn, 1 còng số 8 và 11 dao, kiếm.
Cát “tặc” liên kết thành những nhóm lớn trên sông để dễ bề đối phó với lực lượng kiểm tra. |
Cát “tặc” đã cấu kết với các băng nhóm kiểu xã hội đen hoặc tự thủ sẵn hàng nóng, lại được sự tiếp tay hoặc làm ngơ của một số cán bộ có trách nhiệm quản lý tài nguyên ở địa phương. Tại địa bàn nhức nhối về vấn nạn cát “tặc” ở phía Nam là tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, cát “tặc” còn dám ngang nhiên xông vào đào khoét tại khu vực chân cầu Long Sơn, rạch Mương, nhánh sông Thị Vải và khu vực sông Mỏ Nhát, gây nguy cơ sạt lở, ảnh hưởng nghiêm trọng đến dự án đường liên cảng quốc tế Cái Mép – Thị Vải tại huyện Tân Thành.
Cát “tặc” đào khoét ở sông rạch Mương sát nách KCN Mỹ Xuân A2 gây hiện tượng thay đổi dòng chảy, làm sạt lở bờ sông khoảng 5 mét, cách tường rào Nhà máy thép Steel Sumikin chỉ còn 2m; gây vỡ đê bao, ngập các đìa nuôi tôm của nhiều hộ dân.
Gần đây nhất, chính quyền huyện Tân Thành công bố phát hiện một trường hợp khai thác cát trái phép nghiêm trọng xảy ra tại địa bàn xã Tóc Tiên. Chỉ bằng cách quây rào tôn xung quanh, trong thời gian ngắn nhóm khai thác trộm cát này đã kịp đào khoét, lấy đi hàng ngàn mét khối cát giữa thanh thiên bạch nhật.
Ngày 30-12 vừa qua, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã chính thức thông báo việc phát hiện hàng chục điểm khai thác cát trái phép tại các xã Tóc Tiên, Châu Pha, Phước Hòa, Tân Hòa thuộc huyện Tân Thành. Khối lượng cát bị lấy trộm tại các xã này lên tới hàng trăm ngàn mét khối, số tiền thu lợi bất chính được dự tính là nhiều tỷ đồng. Trong số đó có cả điểm khai thác cát trái phép do DN đứng ra tổ chức và làm theo quy mô công nghiệp.
Công bố vụ việc này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu Nguyễn Thanh Tịnh cũng khẳng định sẽ yêu cầu các huyện, sở ngành chức năng làm rõ trách nhiệm và kiểm điểm những tổ chức, cá nhân cố tình làm ngơ hay bao che cho khai thác cát trái phép, đồng thời sẽ giao cho cơ quan Công an điều tra, xác minh và truy tố những đối tượng cầm đầu các băng ổ nhóm khai thác trộm cát.
Trên sông Đồng Nai đoạn giáp ranh giữa TP Hồ Chí Minh và tỉnh Đồng Nai, lực lượng Công an đã phối hợp truy quét gắt gao để bảo vệ tài nguyên, ngăn chặn tình trạng sạt lở gây mất đất và đảm bảo trật tự trên sông. Công an 2 địa phương trên cũng đã tiến hành bắt giữ, truy tố hàng chục đối tượng khai thác cát trộm.
Thậm chí, ngay cả chính quyền các phường của thành phố như phường Long Phước, Long Bình ở quận 9 và xã Long Hưng, huyện Long Thành của Đồng Nai cũng đã tự sắm thuyền máy, canô để tuần tra, giữ đất ven sông. Song bất chấp tất cả, chưa tính việc thu lợi của chủ ghe, chỉ cần là người làm thuê cũng có thể kiếm cả triệu bạc mỗi ngày, nên nguồn lợi bất chính béo bở này vẫn thu hút đội quân cát “tặc” khá hùng hậu tràn về.
Những lúc có mặt lực lượng tuần tra, kiểm soát đi ngang hoặc thả neo cắm chốt, hoạt động khai thác tạm lắng xuống. Canô hay xuồng kiểm tra vừa đi khỏi, các tàu hút cát lại tiếp tục nổ máy thả vòi hút xuống bòn rút tài nguyên dưới lòng sông. Chỉ cần lực lượng kiểm soát vắng mặt vài chục phút là các tàu cát trên dưới 10m3 đã được hút đầy đưa đến điểm bán.
Có mặt trên đoạn sông này bất kể thời điểm nào cũng được chứng kiến cảnh xáng cạp, xà lan loại lớn, thuyền máy loại nhỏ moi móc cát từ lòng sông. Vào ban đêm, nạn khai thác trên tuyến sông Đồng Nai đông như họp chợ gây náo loạn trên sông. Phát hiện lực lượng kiểm tra, nếu không kịp đối phó, cát “tặc” sẽ nhấn chìm thuyền, nhảy xuống sông bỏ trốn.
Dân ven sông tiếc đất có sổ đỏ bị cuốn trôi từng ngày bởi các tàu trộm cát loại nhỏ ồ ạt thả vòi hút ven bờ, một số người người dân đã phải tự canh cát “tặc” để báo chính quyền hoặc lực lượng chức năng. Song nói như ông Tám Huỳnh, một người dân ở phường Long Bình, quận 9, thì cát “tặc” đã nhiều lần bắn tiếng rằng nếu biết ai đi trình báo sẽ cho giang hồ đến tính sổ!