Cảnh báo tình trạng vỡ hụi vùng nông thôn

Theo thống kê từ đầu năm 2022 đến nay, TAND tỉnh Trà Vinh đã xét xử trên 10 vụ án có liên quan đến tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng hình thức chơi hụi. Chơi hụi là hình thức huy động vốn "truyền thống" có từ rất lâu đời, với lợi thế huy động vốn nhanh và có lãi suất khá hấp dẫn nên thu hút đông đảo người dân tham gia. Nhiều người chơi hụi chưa tìm hiểu kỹ cách thức thực hiện nên có trường hợp tham gia một cách hời hợt, chỉ dựa vào lời nói, lòng tin đối với chủ hụi, không tìm hiểu các dây hụi, thành viên tham gia, thậm chí không trực tiếp đến khui hụi, việc gom và giao hụi đều do chủ hụi thực hiện.

Những việc này vô tình tạo sơ hở cho các chủ hụi thực hiện hành vi gian dối. Một số đối tượng lợi dụng việc chơi hụi để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, vì vậy vỡ hụi xảy ra ở nhiều nơi, khiến cho không ít gia đình điêu đứng.

Bị cáo Hồng Thị Lẻ (ngụ xã Ngãi Hùng, huyện Tiểu Cần) vừa bị TAND tỉnh Trà Vinh tuyên phạt 14 năm tù về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Năm 2000, Lẻ đứng ra làm đầu thảo hụi để hưởng tiền hoa hồng, lúc đầu mở các dây hụi từ 50.000 đồng đến 100.000 đồng và số lượng hụi viên tham gia ít. Khoảng năm 2011, có một số hụi viên sau khi hốt hụi không đóng tiền hụi nên chủ hụi phải đóng thế. Đến năm 2013 do không còn khả năng tài chính, Lẻ vay nóng bên ngoài với lãi suất cao để choàng hụi và tiếp tục mở thêm nhiều dây hụi, từ 500.000 đồng đến 5 triệu đồng, rồi gian dối đặt tên khống vào dây hụi và tự ý lấy tên hụi viên để hốt và bán hụi khống để chiếm đoạt tài sản.

Đến giữa tháng 4/2020, Lẻ mất khả năng tài chính nên tuyên bố vỡ hụi. Tại thời điểm vỡ hụi, còn 26 dây hụi chưa kết thúc. Cơ quan điều tra xác minh, làm rõ Lẻ có hành vi gian dối chiếm đoạt tổng số tiền hơn 3,7 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Văn Út (ngụ cùng địa phương) nạn nhân có số tiền thiệt hại lớn nhất (gần 400 triệu đồng). Theo ông, ban đầu Lẻ làm ăn uy tín, tạo được lòng tin nên có bao nhiêu tiền là ông gom và chơi hụi. Ông Út thấy có lời nên mua nhiều dây hụi của Lẻ. Ông còn cho Lẻ mượn tiền, vàng để cho người dân vay lại khi không có tiền đóng hụi.

Bản án 14 năm tù đối với Lẻ là xứng đáng nhưng phía sau vẫn còn những hậu quả nặng nề. Chồng và con của Lẻ không có nghề nghiệp ổn định, không còn tài sản để giải quyết vấn đề dân sự. Trong khi nhiều nạn nhân lớn tuổi, không còn sức lao động đã dùng hết tiền dành dụm vào việc chơi hụi để tích trữ tiền phòng thân nhưng đến cuối cùng không nhận được số tiền như mong muốn mà còn phải gánh thêm nợ.

Bằng những thủ đoạn tương tự, Lê Thị Tha (36 tuổi, ngụ xã An Trường, huyện Càng Long) đã kê tên khống 374 phần hụi, tự ý lấy tên hụi viên hốt 117 phần hụi và bán hụi khống để chiếm đoạt số tiền trên 3,8 tỷ đồng. Với những hành vi gian dối, Tha đã bị tòa án tuyên phạt 12 năm tù về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Chơi hụi rồi vỡ hụi, điệp khúc này lặp đi, lặp lại. Một trong những nguyên nhân chủ yếu của các vụ vỡ hụi là do người dân quá tin tưởng vào chủ hụi, không tìm hiểu và nắm vững những quy định của pháp luật. Vì vậy khi có vụ việc vỡ hụi xảy ra, họ không có cơ sở pháp lý để khiếu nại, kiện chủ hụi ra tòa hoặc bảo vệ quyền lợi. Điều này không chỉ gây khó khăn cho công tác điều tra mà còn gặp khó khăn trong việc thu hồi tài sản để khắc phục hậu quả cho hụi viên. Cơ quan Công an khuyến cáo người dân nên chọn lựa các hình thức đầu tư, tiết kiệm, tích góp phù hợp, an toàn để đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp và phòng tránh rủi ro.