Các địa phương nỗ lực phòng, chống dịch từ dòng người tự phát về quê

Chủ Nhật, 10/10/2021, 09:36

Trong những ngày qua, hàng trăm nghìn người từ TP Hồ Chí Minh, Bình Dương, Long An, Đồng Nai kéo về quê, đặc biệt trong đó có nhiều người về các tỉnh phía Nam, miền Trung và phía Bắc. Với lượng người về lớn như hiện nay, một số địa phương đã ghi nhận nhiều trường hợp F0, nếu không làm tốt công tác chống nhiễm khuẩn ở các khu cách ly tập trung, sẽ dẫn tới tình trạng lây nhiễm chéo.

Hơn thế nữa, trong quá trình di chuyển, có thể sẽ lây lan từ các F0 không có triệu chứng. Các địa phương phải kích hoạt phòng, chống dịch như thế nào để không lây lan ra cộng đồng?

Các địa phương nỗ lực phòng, chống dịch từ dòng người tự phát về quê -0
Các chuyên gia khuyến cáo người dân về quê cần cách ly đúng quy định và tuân thủ 5K.

Nhiều F0 về các tỉnh

Ngay sau khi một số điểm nóng bùng phát dịch nới lỏng giãn cách, hàng trăm nghìn người lao động tiếp tục rời khỏi 4 địa phương nơi có tỷ lệ mắc COVID-19 cao nhất cả nước là TP Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Long An để về quê. Dòng người tự phát đổ về mọi miền quê liên tục trong những ngày qua, có nhiều người di chuyển hơn 2.000km từ phía Nam về một số tỉnh miền núi phía Bắc, đi qua nhiều tỉnh, thành phố, nguy cơ lây lan dịch hiện hữu khi có những F0 lẩn khuất.

Các tỉnh miền Tây Nam bộ vốn đang chịu tác động mạnh của COVID-19, khi người dân kéo về, số lượng F0 tiếp tục tăng nhanh, nhiều người lo ngại “vùng đỏ” lại tái phát ở những nơi này. Đơn cử như Cà Mau, chỉ trong 3 ngày đầu tháng 10, qua khám sàng lọc trên 1.000 trong số hơn 6.000 người về địa phương đã có 25 ca dương tính. Thống kê chưa đầy đủ trong tổng số 21.000 người về Cà Mau, đã có 160 người F0. Theo ngành y tế Cà Mau thì tỷ lệ F0 tăng từng giờ, từng ngày, tỉnh phải kích hoạt lại các khu cách ly tập trung.

Trong những ngày qua, tỉnh Đồng Tháp tiếp nhận hơn 17.000 người về từ những địa phương trọng điểm của dịch là TP Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai… phát hiện 70 ca F0. Đặc biệt, do số người về cùng lúc nên các khu cách ly tập trung đã quá tải, tỉnh phải mở rộng các khu cách ly tập trung.

Tình trạng này cũng diễn ra tương tự ở Hậu Giang, An Giang, Bạc Liêu. Tại Kiên Giang tiếp nhận hơn 19.000 người về, có 35 ca dương tính. Tại Sóc Trăng, tính đến chiều 6/10, tỉnh đã tiếp nhận gần 40.000 người từ các tỉnh trở về, trong đó tiến hành cho cách ly tập trung là 23.000 người và cách ly tại nhà trên 10.000 người. Tỉnh đã tổ chức xét nghiệm lần 1 được 20.057 người và phát hiện có 102 F0.

Ở phía Bắc, đã xuất hiện các trường hợp F0 về địa phương đã qua 14 ngày không có ca mắc mới. Điển hình là Yên Bái nhiều tháng qua chưa ghi nhận F0, nhưng ngày 7/10 đã có 3 ca dương tính là trường hợp di chuyển bằng xe máy từ huyện Tân Uyên, tỉnh Bình Dương về. 2/3 trường hợp này ở cùng nhà với 3 F0 tại Bình Dương. Cả 3 trường hợp này khi về đến chốt kiểm dịch xã Minh Quân, huyện Trấn Yên đã chủ động khai báo y tế, được đưa đi cách ly tập trung ngay và lấy mẫu xét nghiệm theo quy định.

Các địa phương nỗ lực phòng, chống dịch từ dòng người tự phát về quê -0
Nữ CSGT Công an tỉnh Sóc Trăng tặng suất ăn, hướng dẫn người dân về quê.

Nguy cơ lây nhiễm chéo ở khu cách ly tập trung

Theo các chuyên gia dịch tễ, chúng ta đã có bài học từ việc người về từ vùng dịch, một số địa phương không làm tốt công tác kiểm soát, cách ly, để dịch lây lan ra cộng đồng. Đây không phải là dòng người đổ về quê tự phát đầu tiên, mà trước đó đã có nhiều cuộc di chuyển tương tự. Điển hình là dòng người tự phát trở về địa phương đã gây ra sự lây lan dịch bệnh, để lại hậu quả lớn cho các tỉnh phía Nam và cuối tháng 5, đầu tháng 6 vừa qua.

Lo ngại nguy cơ bùng phát dịch ở những địa phương có đông người di cư về là điều hiện hữu khi ở nhiều tỉnh, thành tỷ lệ tiêm chủng còn thấp, sẽ có người về không khai báo hoặc khai báo không trung thực, giấu tình trạng sức khỏe... gây khó khăn cho việc phân loại, kiểm soát ban đầu.

Trao đổi với phóng viên Báo CAND, PGS.TS Nguyễn Huy Nga, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cho biết: Các địa phương phải kiểm soát chặt chẽ được số lượng người về, không để lọt trường hợp nào về mà không biết. Trong quá trình tiếp nhận, xem trong số đó ai đã tiêm vaccine, nếu người tiêm đủ 2 mũi thì cho họ theo dõi sức khỏe tại nhà 7 ngày, tiến hành xét nghiệm theo quy định, hướng dẫn họ thực hiện 5K. Còn lại, với người chưa tiêm, nếu gia đình nào đủ điều kiện cách ly tại nhà, thì cho họ cách ly tại nhà, có sự giám sát chặt chẽ của chính quyền và y tế địa phương. Trường hợp không đủ điều kiện mới cho họ cách ly tập trung.

Nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng cũng lo ngại, với lượng người di cư về đông như hiện nay, nếu các khu cách ly tập trung không kích hoạt ở mức cao nhất, không làm tốt công tác chống nhiễm khuẩn, không quản lý nghiêm ngặt, thì nguy cơ lây nhiễm chéo là hiện hữu. Trong đợt dịch thứ 4 này, đã có bài học về tình trạng quá tải ở các khu cách ly tập trung đã dẫn đến lây nhiễm chéo.

Cùng quan điểm nêu trên, PGS.TS Trần Đắc Phu, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng (Bộ Y tế) cho rằng, những người về nếu không khai báo trung thực sẽ rất khó cho cơ quan chức năng phân loại để cách ly hợp lý, hạn chế thấp nhất nguy cơ lây lan dịch bệnh. Khi thực hiện cách ly tập trung, nguy cơ lây nhiễm chéo hoàn toàn có thể xảy ra. Vì vậy, cần phải kiểm soát chặt vấn đề lây nhiễm chéo, phải triệt để gia đình cách ly với gia đình, tuân thủ 5K trong phòng dịch.

Chuyên gia cũng lo ngại nếu dòng người này trở về địa phương có tỷ lệ tiêm chủng thấp sẽ bùng phát dịch, gây ra hệ lụy tạo gánh nặng cho hệ thống điều trị, thậm chí các đối tượng nguy cơ cao dễ nhiễm, có thể tử vong. Vì vậy địa phương phải kích hoạt trở lại khu điều trị F0 không triệu chứng để sẵn sàng tiếp nhận công dân trở về từ các tỉnh, hạn chế bệnh nặng lên. “Các địa phương đã có kinh nghiệm đón công dân về rồi, có địa phương đã có kinh nghiệm khống chế dịch. Những địa phương trước đây để dịch lây lan ra cộng đồng cần phải rút kinh nghiệm. Để làm tốt vấn đề này, địa phương phải có kinh phí. Ví dụ như xét nghiệm, cách ly tập trung miễn phí cho công dân về. Nếu phải trả phí có thể có người lại trốn”, PGS.TS Nguyễn Huy Nga nói.

Trong dòng người đổ về các tỉnh có nhiều F0, theo khuyến cáo của chuyên gia, các địa phương đón công dân phải kiểm soát chặt dịch từ bên ngoài vào, tăng cường truyền thông cho người dân hiểu để khai báo y tế trung thực, thực hiện biện pháp cách ly đúng quy định, tuân thủ thông điệp 5K để không lây lan ra cộng đồng. Song song với đó là tăng tốc tiêm chủng vaccine, sớm tạo miễn dịch cộng đồng.

Trần Hằng
.
.
.