Xử lý nghiêm các trường hợp sai phạm liên quan đến điện mặt trời mái nhà

Nói thêm về trách nhiệm của Bộ Công Thương và các đơn vị liên quan, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết: "Việc phát triển năng lượng tái tạo vừa qua còn tồn tại bất cập. Các cơ quan thẩm quyền đã vào cuộc kiểm tra và đề nghị giải pháp. Bất kể là tổ chức hay cá nhân liên quan có trách nhiệm, chúng tôi đều sẽ thực hiện theo kết luận".

Tại cuộc họp báo, ông Bùi Quốc Hùng, Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) cho biết, Quyết định 13 về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam, những dự án có công suất dưới 1 MW và đấu nối vào lưới điện phân phối dưới 35 kV thì việc thỏa thuận, đấu nối sẽ do EVN thỏa thuận, thực hiện. Theo quy định, những dự án dưới 1 MW không có thỏa thuận về quy hoạch, không cần phải cấp giấy phép hoạt động điện lực. Chính vì vậy, trong vấn đề này, Bộ Công Thương có trách nhiệm tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn để triển khai, thực hiện các dự án cũng như kiểm tra, giám sát và chấn chỉnh khắc phục những sai phạm.

Tuy nhiên, ông Hùng khẳng định, do thời gian thực hiện rất ngắn việc phát triển các dự án điện mặt trời mái nhà nên Bộ Công Thương chưa có điều kiện để kiểm tra đồng bộ, chấn chỉnh kịp thời, cũng như chưa sơ kết, tổng kết đánh giá, rút kinh nghiệm khi xây dựng chính sách, để đảm bảo cho đúng quy hoạch để quản lý, kiểm soát trong các dự án việc vượt công suất.

Theo ông Hùng, Bộ Công Thương chỉ rõ một loạt sai phạm trong việc thực hiện các dự án điện mặt trời mái nhà. Trong đó, hàng loạt công ty điện lực có các sai phạm như ký hợp đồng mua bán điện có công suất vượt quá công suất trong thỏa thuận đấu nối, trái với quy định của Bộ Công Thương; thỏa thuận, chấp thuận đấu nối hệ thống điện mặt trời mái nhà gây quá tải hệ thống điện là trái quy định của Thủ tướng Chính phủ. Thỏa thuận đấu nối điện mặt trời mái nhà vượt quá thời hạn quy định; chấp thuận đấu nối, đưa vào vận hành, ký hợp đồng mua bán điện trong khi đã xác định tình trạng quá tải lưới điện và yêu cầu khách hàng cam kết cắt giảm công suất khi lưới điện quá tải - trái quy định của Thủ tướng Chính phủ.

Căn cứ các biên bản làm việc của đoàn kiểm tra tại những dự án điện mặt trời mái nhà, Bộ Công Thương cho rằng, các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Long An, Ninh Thuận, Bình Thuận, Gia Lai, Đắk Nông, Đắk Lắk và TP Hồ Chí Minh chưa quản lý, theo dõi, kiểm tra kịp thời hoạt động liên quan đến điện mặt trời tại địa phương theo thẩm quyền.

Cụ thể, một số hệ thống điện mặt trời mái nhà lắp trên mái của công trình, dự án trong khu công nghiệp, khu kinh tế, đưa vào vận hành thương mại trước ngày 1/1/2021, nhưng tại thời điểm kiểm tra chưa có giấy phép xây dựng, văn bản nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy theo quy định. Nhiều hệ thống điện mặt trời mái nhà lắp trên mái của trang trại nông nghiệp (chăn nuôi hoặc trồng trọt...) đã đưa vào vận hành thương mại trước ngày 1/1/2021, nhưng hồ sơ, thủ tục liên quan đến đất đai của các trang trại nông nghiệp chưa đáp ứng yêu cầu theo quy định.

Ngày 9/2/2021, Văn phòng Chính phủ có thông báo của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương, EVN, UBND các tỉnh rà soát các dự án điện mặt trời mái nhà tại các tỉnh. Bộ Công Thương đã thành lập đoàn kiểm tra các dự án điện mặt trời mái nhà tại 10 tỉnh, thành phố và vừa công bố kết luận chính thức.

"Chúng tôi chỉ kiểm tra xác suất một số dự án, không kiểm tra hết và chỉ tập trung điện mặt trời mái nhà. Qua kiểm tra phát hiện một số vấn đề như: Quá tải lưới phân phối, một số dự án chưa lắp đủ, sự cố gây quá tải đường dây... EVN cũng thành lập nhiều đoàn, giao Tổng Công ty Điện lực miền Trung, Tổng Công ty Điện lực miền Nam rà soát các dự án và xử lý nghiêm nhiều trường hợp sai phạm", ông Bùi Quốc Hùng nói.