Thận trọng khi xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc bằng đường tiểu ngạch

• Xuất khẩu cá tra tăng, nhưng giá bèo bọt
• Kim ngạch xuất khẩu cá tra sẽ giảm
• Nhiều rủi ro khi xuất khẩu cá tra tiểu ngạch sang Trung Quốc
• Hy vọng tăng xuất khẩu cá tra vào thị trường Nga

Theo thông tin từ Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), trong 3 tháng đầu năm, tổng giá trị xuất khẩu cá tra đạt 371,3 triệu USD, tăng 1,6% so với cùng kỳ năm trước. Cơ cấu thị trường xuất khẩu đã có sự chuyển dịch rõ nét, xuất khẩu sang Trung Quốc tiếp tục tăng 56,8%, đạt 69,7 triệu USD. 

Đáng chú ý, từ tháng 2, Trung Quốc trở thành thị trường xuất khẩu cá tra lớn nhất của các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra Việt Nam. Hiện nay, có gần 40 doanh nghiệp Việt Nam đang xuất khẩu cá tra sang thị trường Trung Quốc thông qua cửa khẩu cảng Cát Lái, cửa khẩu Bắc Phong Sinh (Móng Cái- Quảng Ninh); cửa khẩu Chi Ma (Lạng Sơn); cửa khẩu Nà Lạn và Tà Lùng (Cao Bằng). 

Trong 10 năm trở lại đây, nhu cầu nhập khẩu thủy sản của Trung Quốc tăng mạnh, trong đó, tôm và cá tra là hai sản phẩm có giá trị nhập khẩu từ Việt Nam cao nhất. Tuy nhiên, VASEP cũng lưu ý các doanh nghiệp nên thận trọng hơn khi giao dịch tiểu ngạch với thị trường này. 

Xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc tăng 56,8% so với cùng kỳ năm 2016.

VASEP nhận định, theo phản ánh của một số doanh nghiệp cá tra, xuất khẩu cá tra sang thị trường Trung Quốc rất tiềm năng và nhiều cơ hội. Có thời điểm, giá xuất khẩu cá tra tại Trung Quốc còn cao hơn so với thị trường EU. 

“Phản ứng về việc tăng giá của khách hàng Trung Quốc tốt và họ sẵn sàng chấp nhận vì thực chất doanh nghiệp nước này có thể lời gấp hàng chục lần so với giá mua tại Việt Nam. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp cho rằng, bán cá tra cho một số doanh nghiệp Trung Quốc đồng nghĩa với việc chấp nhận rủi ro, trong đó có rủi ro trong thanh toán. Thông thường, nhiều doanh nghiệp Trung Quốc đề nghị chỉ đặt cọc khoảng 30% tổng số tiền lô hàng cá tra, cộng với giá vận chuyển trung bình một lô hàng cá tra tới cửa khẩu khoảng 45 - 47 triệu đồng, nếu container tới cửa khẩu và phía bạn nhận hàng thì doanh nghiệp được, còn nếu không thì coi như mất trắng”, VASEP cảnh báo.

Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam cũng lưu ý, hiện nay, một số doanh nghiệp nước ngoài đang thuê nhà máy hoặc gia công sản phẩm cá tra Việt Nam rồi vận chuyển bằng đường bộ sang tiêu thụ tại Trung Quốc qua đường tiểu ngạch không qua kiểm soát. Điều này có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng hàng thủy sản xuất khẩu, đồng thời thiếu công bằng cho các doanh nghiệp xuất khẩu chính ngạch. 

Ba tháng đầu năm nay, giá trị xuất khẩu của 5 doanh nghiệp cá tra lớn nhất Việt Nam là Vinh Hoan Corp, Bien Dong Seafood, Navico, Hung Vuong Corp và IDI Corp đạt 140,4 triệu USD, chiếm 37,8% tổng xuất khẩu cá tra của cả nước tương đương với cùng kỳ năm trước. 

Trong cơ cấu thị trường xuất khẩu của những doanh nghiệp lớn này cũng có sự chuyển dịch khá rõ sang thị trường châu Á, trong đó có Trung Quốc và Mỹ Latinh. 

Như vậy, nếu giải quyết được bài toán về thiếu hụt con giống và nguồn nguyên liệu đang thiếu hụt ở đồng bằng sông Cửu Long những tháng đầu năm, dự báo xuất khẩu cá tra sẽ tiếp tục tăng trên 5% so với năm 2016.