Bộ Ngoại giao Mỹ gọi yêu sách "đường lưỡi bò" của Trung Quốc là "phi pháp và vô lý"

• Việt Nam sở hữu đầy đủ bằng chứng lịch sử về chủ quyền ở Biển Đông
• Thế giới lo ngại Trung Quốc đang vận dụng những hình thức "bắt nạt" tại Biển Đông
• Phải duy trì tự do hàng hải trên Biển Đông

Ông David Stilwell, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á và Thái Bình Dương, Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 17-10 kịch liệt lên án các hành động phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông, khi ông gọi yêu sách "đường lưỡi bò" của Bắc Kinh là "phi pháp và vô lý" tại phiên họp của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, theo tờ SCMP.

Ông David Stilwell, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á và Thái Bình Dương, Bộ Ngoại giao Mỹ. Ảnh: Yonhap

"Thông qua các hành động khiêu khích có tính tiếp diễn để khẳng định đường chín đoạn, Bắc Kinh đang ngăn chặn các thành viên ASEAN tiếp cận nguồn tài nguyên năng lượng, vốn có thể tạo ra giá trị 2.500 tỷ USD, đồng thời làm gia tăng bất ổn và nguy cơ xung đột", ông Stilwell mạnh mẽ khẳng định.

Quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cũng tái nhấn mạnh các yêu sách của Bắc Kinh trên một khu vực rộng lớn ở Biển Đông là không dựa trên bất cứ cơ sở pháp lý, lịch sử hay địa lý nào.

Trong bài phát biểu gây chú ý, nhà ngoại giao Mỹ đã nêu bật ví dụ về vụ Trung Quốc đang có hành động xâm phạm chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông để tỏ ý hoài nghi về sự thật tâm của Trung Quốc trong việc đàm phán Bộ quy tắc ứng xử của các bên trên Biển Đông (COC).

"Trong khi hô hào quyết tâm theo đuổi hòa bình, thực tế cho thấy là Trung Quốc - thông qua Hải quân, các cơ quan chấp pháp và lực lượng dân quân biển - tiếp tục đe dọa và bắt nạt các nước khác. Việc họ liên tục quấy rối cơ sở của Việt Nam quanh Bãi Tư Chính là một trường hợp điển hình", ông David Stilwell tuyên bố.

Hình ảnh hàng chục tàu Trung Quốc di chuyển theo "bầy" trên Biển Đông được vệ tinh ghi lại. Ảnh: CSIS

Phát biểu của trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đã được nhiều chuyên gia tán đồng. Trên mạng Twitter, ông Greg Poling, Giám đốc cơ quan Sáng Kiến Minh Bạch Hàng Hải AMTI ngày 18-10 trích dẫn toàn bộ bài phát biểu của ông Stilwell và nhấn mạnh "Trợ lý Ngoại trưởng Stilwell đã có những phát biểu hay nhất về Biển Đông từ trước đến nay".

Đáng chú ý, đây không phải lần đầu tiên Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương lên tiếng về các hành động của Trung Quốc trên Biển Đông. Trong phiên điều trần trước Thượng viện hôm 18-9, ông Stilwell đã cảnh báo cách hành xử của Trung Quốc đang đe dọa trật tự ở Biển Đông và cả khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Trợ lý ngoại trưởng Mỹ David Stilwell khi đó đã khẳng định hành động của Trung Quốc ở Biển Đông đã được Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đề cập trong một số chuyến công du vừa qua ở khu vực.

"Tại Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á, Ngoại trưởng Mike Pompeo đã đưa ra thông điệp rất rõ lên án hành động mang tính bắt nạt của Trung Quốc trên Biển Đông", ông Stilwell báo cáo với Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ. "Ngoại trưởng đồng thời kêu gọi ASEAN và Trung Quốc hướng tới COC thực chất và phù hợp với Công ước về Luật Biển của Liên Hợp Quốc (UNCLOS 1982)".

"Đường lưỡi bò" hay "đường chín đoạn" bao trùm gần như toàn bộ Biển Đông là khái niệm phi pháp mà Bắc Kinh dựa vào để tuyên bố quyền, bất chấp luật pháp quốc tế và không dựa trên bất cứ cơ sở pháp lý, lịch sử và địa lý nào. 

Yêu sách này của Trung Quốc đã bị Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) bác bỏ vào năm 2016 vì hoàn toàn không có cơ sở pháp lý. Tuy nhiên, Trung Quốc không những không thừa nhận phán quyết này mà gần đây còn cố tình đẩy mạnh các hoạt động quân sự hóa đảo, đá mà nước này chiếm đóng ở Biển Đông, cũng như xâm phạm chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của các nước ven Biển Đông.