Biến đổi khí hậu đang thách thức hòa bình và an ninh quốc tế

• Ứng phó biến đổi khí hậu để phát triển bền vững
• Hệ thống vệ tinh đánh giá tác động của biến đổi khí hậu
• 53 thành viên ASEM tham dự hội nghị hành động ứng phó biến đổi khí hậu

Tham gia thảo luận có 18 Bộ trưởng, Thứ trưởng và Đại sứ của 76 nước thành viên LHQ, lãnh đạo các tổ chức thuộc LHQ. 

Phó Tổng Thư ký phụ trách các vấn đề chính trị và gìn giữ hoà bình LHQ Rosemary DiCarlo và Tổng Giám đốc Chương trình Phát triển LHQ (UNDP) Achim Steiner cho rằng thế giới đang đứng trước những thách thức to lớn trong ứng phó tác động của biến đổi khí hậu và các hình thái thời tiết cực đoan, đe doạ an ninh con người và sự phát triển.

 Bà DiCarlo cho rằng cần sớm tăng cường năng lực phân tích rủi ro, tổng hợp các kinh nghiệm tốt về quản lý và phòng ngừa rủi ro liên quan tới khí hậu, xây dựng các cơ chế hợp tác nhằm tăng cường năng lực ở cả trong và ngoài hệ thống LHQ. 

Phiên thảo luận mở của Hội đồng Bảo an LHQ. Ảnh: MOFA

Ông Steiner cho biết UNDP đã trực tiếp chứng kiến trên thực địa việc những ảnh hưởng của biến đổi khí hậu dẫn tới những thách thức về an ninh và xung đột, khẳng định sự cần thiết phải có nỗ lực tập thể trong ứng phó biến đổi khí hậu, cho biết UNDP đang cùng Tổng vụ Các vấn đề chính trị và xây dựng hoà bình và Chương trình Môi trường LHQ xây dựng một cơ chế an ninh khí hậu nhằm nâng cao nhận thức về các mối đe doạ an ninh liên quan tới khí hậu, xây dựng khuôn khổ đánh giá rủi ro và ứng phó, cũng như tăng cường các năng lực hiện có.

Tất cả các nước thống nhất đánh giá biến đổi khí hậu đang tiếp tục diễn biến phức tạp và khó lường ở nhiều nơi trên thế giới. Sự nóng lên của trái đất, nước biển dâng, bão và các hình thái thời tiết cực đoan khác đang gây ảnh hưởng nặng nề, nhất là đối với các nước đảo nhỏ và thu nhập thấp. 

Các nước bày tỏ lo ngại trước những hậu quả của biến đổi khí hậu và thảm hoạ thiên nhiên thời gian vừa qua dẫn tới việc hàng triệu người bị mất nơi cư trú, gây bất ổn về an ninh lương thực, môi trường, bệnh dịch...; khẳng định mối liên hệ gần gũi của vấn đề này đối với hoà bình và an ninh khu vực và quốc tế. 

Đa số kêu gọi HĐBA cần tiếp tục có hành động thiết thực về vấn đề này, trong đó có nhiều phát biểu khẳng định biến đổi khí hậu có đe doạ đến hoà bình và an ninh quốc tế. Đa số ý kiến nêu sự cần tiếp hợp tác, phối hợp giữa các nước, cơ quan và tổ chức Liên hợp quốc và khu vực thông qua hỗ trợ kỹ thuật, xây dựng các cơ chế chia sẻ thông tin, cảnh báo sớm và quản lý rủi ro thiên tai, nghiêm túc thực hiện các cam kết quốc tế liên quan như Thoả thuận Paris và Khung hành động Sendai về giảm nhẹ rủi ro thiên tai.

Phát biểu tại phiên thảo luận, Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam tại LHQ cho rằng thế giới đang phải hứng chịu tác động ngày càng nặng nề của biến đổi khí hậu và các hình thái thời tiết cực đoan. Đại sứ chia sẻ lo ngại về những hậu quả như việc người dân bị mất nơi cư trú, an ninh lương thực và nguồn nước, thậm chí sự tồn vong của các nước đảo nhỏ trong kịch bản nước biển dâng. Đây là mầm mống cho những bất ổn và thậm chí xung đột ở một số nơi trên thế giới.

Đại sứ chia sẻ những thách thức mà Việt Nam gặp phải khi là một trong những nước chịu tác động nặng nề nhất của biến đổi khí hậu trên thế giới. Việt Nam là một trong 10 nước bị tác động nặng về nhất trong vòng 20 năm qua và là một trong 6 nước chịu tác động lớn nhất trong 4 năm gần đây. 

Đại sứ nêu đậm tác động tiêu cực của nước biển dâng đối với Việt Nam, nhất là khu vực đồng bằng sông Cửu Long, ảnh hưởng sinh kế của hàng chục triệu người dân, đe doạ an ninh lương thực của không chỉ Việt Nam, mà cả của nhiều nước khác, do đây là nơi cung cấp 90% sản lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam.

Đại sứ đề nghị các cơ quan thuộc hệ thống LHQ, trong đó có HĐBA, và các tổ chức quốc tế cùng phối hợp, hỗ trợ các nước, các tổ chức khu vực trong ứng phó biến đổi khí hậu, trong đó có ASEAN; cần xây dựng các cơ chế chia sẻ thông tin, kinh nghiệm và tăng cường trao đổi về mối quan hệ giữa biến đổi khí hậu và an ninh.