Chính phủ tiếp tục đề nghị bố trí 4.069 tỷ thanh toán nợ cao tốc Hà Nội – Hải Phòng

• Nhà đầu tư cao tốc Hà Nội - Hải Phòng "đánh tiếng" đòi 4.700 tỷ đồng
• Phương án tài chính dự án đường ô tô cao tốc Hà Nội-Hải Phòng

Theo Tờ trình do Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày, thực hiện Nghị quyết số 71/2018/QH14, phương án phân bổ nguồn vốn của Chính phủ đã ưu tiên bố trí cho các dự án phòng, chống, khắc phục thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, gia cố đê, kè, xây dựng hồ đập, phòng, chống, khắc phục sạt lở bờ sông, bờ biển...

Bên cạnh đó, trong những năm qua, Chính phủ đã rất quan tâm, ưu tiên sử dụng nguồn dự phòng ngân sách Trung ương (NSTW) hằng năm để hỗ trợ các địa phương trong cả nước, nhất là khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, Miền Trung, Miền núi phía Bắc, thực hiện các dự án thuộc tiêu chí này. Riêng trong hai năm 2017, 2018, số vốn hỗ trợ các địa phương từ nguồn dự phòng NSTW đạt trên 12,5 nghìn tỷ đồng.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng

Như vậy, việc dành một phần vốn NSTW từ nguồn 10.000 tỷ đồng để thanh toán nợ hỗ trợ chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng (GPMB) cho dự án Đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng theo cam kết trước đây của Chính phủ là khả thi, thuộc nghĩa vụ của NSTW, phù hợp với Nghị quyết của Quốc hội  và nhằm triển khai thực hiện kết luận của Bộ Chính trị về Đề án Tái cơ cấu Ngân hàng Phát triển Việt Nam.

“Do vậy, Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định, cho phép bố trí 4.069 tỷ đồng từ khoản 10.000 tỷ đồng để bố trí cho dự án nêu trên của Bộ Giao thông vận tải”, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho hay.

Thay mặt Cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính – Ngân sách (TC-NS) Nguyễn Đức Hải cho biết, qua rà soát các Tờ trình của Chính phủ, Ủy ban TCNS nhận thấy phương án bố trí của Chính phủ chưa đảm bảo trật tự ưu tiên cho dự án gia cố hệ thống đê xung yếu, xử lý sạt lở bờ sông, bờ biển, phòng, tránh, khắc phục hậu quả thiên tai, di dời dân cư khẩn cấp ra khỏi khu vực có nguy cơ xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất.

Trong khi đó, bố trí trên 40% tổng số vốn thanh toán nợ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng dự án Đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng là chưa hợp lý. Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng, Chính phủ chưa báo cáo rõ việc phát sinh nghĩa vụ của ngân sách là do dự án thay đổi phương án tài chính, chưa làm rõ đề án tái cơ cấu Ngân hàng Phát triển Việt Nam đã được phê duyệt hay chưa và trong đề án có nội dung chi trả giải phóng mặt bằng cho dự án này hay không.

Chủ nhiệm Uỷ ban TCNS Nguyễn Đức Hải

Một số ý kiến cho rằng, việc thanh toán nợ thuộc nghĩa vụ của ngân sách  nhà nước nói chung và nợ đền bù, giải phóng mặt bằng dự án đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng nói riêng là cần thiết, song có thể sử dụng nhiều nguồn vốn theo khả năng cân đối ngân sách. Có ý kiến đồng ý với đề nghị của Chính phủ.

Nội dung này đã được Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) xem xét, kết luận rõ ràng, cụ thể tại phiên họp thứ 33, 34 và phiên họp ngày 24-5-2019, theo đó: “thống nhất về nguyên tắc danh mục sử dụng nguồn vốn 10.000 tỷ đồng như Tờ trình của Chính phủ, trừ dự án thanh toán nợ đền bù, giải phóng mặt bằng dự án đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Giao Uỷ ban TCNS của Quốc hội chủ trì, phối hợp với các cơ quan của Chính phủ rà soát danh mục, thủ tục đầu tư, mức vốn bố trí cụ thể cho từng dự án và xây dựng Nghị quyết trình UBTVQH xem xét, quyết định.”

Tuy nhiên, tại Tờ trình Quốc hội số 238/TTr-CP ngày 28-5-2019, Chính phủ  tiếp tục đề nghị bố trí kế hoạch đầu tư công trung hạn để thanh toán toàn bộ 4.069 tỷ đồng nợ đền bù, giải phóng mặt bằng dự án đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng.

 “Ủy ban TCNS cho rằng, theo quy định tại Khoản 2 Điều 46 Luật Tổ chức Quốc hội, Chính phủ có trách nhiệm thực hiện yêu cầu của UBTVQH. Do đó, đề nghị Chính phủ thực hiện theo đúng nội dung Kết luận của UBTVQH” – ông Hải nhấn mạnh.

Thực hiện Kết luận của UBTVQH, Ủy ban TCNS đang thực hiện rà soát, dự thảo Nghị quyết của UBTVQH để trình UBTVQH xem xét, quyết định.